وسوسه زیبایی در سالمندان ایرانی

جراحی پلاستیک بینی یا رینوپلاستی از سابقه ای بسیار طولانی در دنیا برخوردار است. طی سال های اخیر رینوپلاستی در ایران با استقبال فراوانی روبرو شده به طوری که در حال حاضر به گفته بسیاری از کارشناسان انجام این عمل جراحی از حد متعارف خارج شده است.
ابتدا رینوپلاستی تنها برای موارد ترمیمی بینی انجام می گرفت ولی به دنبال تغییر روش های زندگی و لوکس گرایی، این جراحی بیشتر به منظور تغییر در شکل ظاهری بینی و زیبایی مورد توجه قرار گرفته است. جراحی بینی امروزه شایع ترین عمل جراحی پلاستیک و زیبایی در دنیا و در ایران به شمار می رود; به طوری که بر اساس آمار طی چند سال اخیر درصد متقاضی جراحی پلاستیک بینی در افراد با سنین بالا نیز افزایش یافته است.
● افزایش متقاضی عمل زیبایی بینی در افراد مسن
باورها بر این است که این جراحی در سن بالا به دلیل ویژگی آناتومیک بدن با مشکلاتی روبرو است. دکتر ابراهیم رزم پا، متخصص و جراح گوش، حلق و بینی و جراح پلاستیک بینی، در این باره گفت: گرچه به علت ویژگی های تشریحی و روانی افراد مسن کمتر برای رینوپلاستی مناسب هستند، ولی با انتخاب مناسب بیمار، نتایج بسیار رضایت بخشی به دست می آید. به همین دلیل باور مرسوم به امتناع از جراحی زیبایی بینی در سنین بالا نیاز به تجدید نظر دارد.
وی گفت: در سال های اخیر جراحی زیبایی بینی در سنین بالا متقاضیان زیادی با انگیزه های مختلف داشته است. تحقیقات نشان می دهد که رینوپلاستی و تغییر شکل بینی اثرات هیجانی شدیدی را به ویژه هنگامی که خواسته بیمار برآورده نمی شود، به دنبال خواهد داشت. فراهم نشدن رضایت و خواسته بیمار از جراحی زیبایی در افراد مسن از تبعات روانی بالایی برخوردار است.
● اثرات مخرب روانی به دنبال نارضایتی افراد مسن از عمل زیبایی بینی
به گفته دکتر رزم پا، افرادی که از نقایص مشخصی مانند ضرب دیدگی، شکستگی و یا صدمات ناشی از تصادف رنج می برند، اغلب از جراحی بینی راضی بوده و معمولا جراحی در این افراد نتایج خوبی را به دنبال دارد. به طور کلی با توجه به مسایل روانی خاص سنین بالا به کار گرفتن تکنیک های جراحی محافظه کارانه و تغییرات جزیی نتایج مطلوبی خواهد داشت.
درغیراین صورت، اثرات مخرب روانی و شخصیتی ناشی از رینوپلاستی و تغییرات وسیع در این بیماران قابل کنترل نخواهد بود. این جراح پلاستیک بینی مشخص کردن انگیزه بیمار از عمل زیبایی بینی بویژه در افراد مسن را مهم دانست و ادامه داد: بیماران با اختلالات واضح بینی برای عمل مناسب تر هستند. غیر از موارد ترمیمی بینی ناشی از تصادفات و ضرب دیدگی ها، سایر موارد باید به دقت بررسی شده و در موارد مبهم مشاوره روانپزشکی درخواست شود.
● احتمال وجود مشکلات روانی در پشت پرده افراد مسن خواهان زیبایی
وی ادامه داد: افرادی که در سنین بالا اقدام به جراحی زیبایی بینی می کنند، در صورتی که نقایص آشکار و واضحی نداشته باشند، باید از نظر مسایل روحی روانی مورد بررسی قرار گیرند. چرا که ممکن است در پشت پرده تقاضای افرادی که در سن بالا به دنبال زیبایی هستند، مشکلات روحی روانی نهفته باشد. در بسیاری از این افراد بویژه در مردان مسن، مشاوره روانی الزامی است. دکتر رزم پا با اشاره به ویژگی آناتومیک بینی در سنین بالا گفت: پوست نازک، کم شدن چربی زیر پوست و محو شدن عضلات تیپ بینی از ویژگی های آناتومیک بینی در افراد مسن است.
ضعف مکانیسم های نگهدارنده بینی به ویژه در قسمت یک سوم تحتانی منجر به افتادگی تیپ بینی و بلندتر به نظر رسیدن بینی می شود. افتادگی تیپ بینی، تنگی زاویه و مشکلات تنفسی ناشی از آن را به دنبال دارد.
به نظر می آید فاکتور سن یکی از مسایل مهم در جراحی زیبایی بینی است. دکتر رزم پا با بیان این که عمل جراحی بینی محدودیت سنی ندارد، جراحی پلاستیک بینی در دختران را در سنین بعد از عادت ماهیانه و پسران را در سنین بعد از بلوغ مجاز دانست و گفت: در صورتی که در سنین پایین بینی مشکل عملکردی داشته باشد، می توان با انجام عمل جراحی محدودی مشکل را برطرف و در آن میان حالت بینی را نیز اصلاح کرد. نقش جراح و تجربه وی در انتخاب مناسب بیمار، به کارگرفتن تکنیک های مناسب جراحی و در نظر گرفتن عوارض احتمالی ناشی از جراحی انکار ناپذیر است.
در سال های اخیر، با افزایش کنگره های داخلی و خارجی و انتقال تجربیات و اطلاعات پزشکان به یکدیگر، پیشرفت های خوبی در زمینه جراحی پلاستیک بینی انجام شده است. به گفته دکتر رزم پا، در برخی موارد مشاهده می شود که به دلیل نداشتن تجربه کاری کافی و عدم انتخاب مناسب افراد، نارضایتی از جراحی وجود دارد. این نارضایتی در سنین بالا بیشتر و از عوارض هیجانی و روانی بالاتری برخوردار است. نکته مهم در جراحی بینی، حفظ عملکرد بینی پس از جراحی است. بینی باید به عنوان عضوی که گذرگاه هوای تنفسی است در نظر گرفته شود. تحقیقات نشان می دهد که میزان اکسیژن خون افرادی که تنفس دهانی دارند نسبت به کسانی که از راه بینی تنفس می کنند کمتر است. دکتر رزم پا در این باره گفت: خس خس بینی تا چند هفته بعد از عمل به علت تورم و گرفتگی بینی طبیعی است. اما در صورتی که بیشتر از این مدت باشد، باید مورد بررسی قرار گرفته و اقدامات لازم انجام شود. ممکن است علت خس خس چسبندگی بینی یا تنگی بینی به دلیل اشکالات حین عمل باشد.
● طولانی تر بودن زمان برگشت به حالت طبیعی در عمل های مجدد
به گزارش ایسنا معمولا مشاهده می شود افراد در ارزیابی نهایی نتیجه عمل عجله کرده و به دلیل نارضایتی اقدام به انجام عمل های مجدد می کنند. در اینجا این سوال مطرح می شود که آیا انجام اعمال جراحی متعدد بر روی بینی عوارضی را به دنبال ندارد؟ دکتر رزم پا در این باره توضیح داد: معمولا نتیجه اغلب جراحی های بینی ۶ هفته تا ۳ ماه اول مشخص می شود. اما حداقل زمان لازم برای ارزیابی نهایی یک سال بعد از عمل است.
این در حالی است که ارزیابی نتیجه نهایی در پوست های ضخیم و چرب ممکن است دو تا سه سال بعد از عمل زمان نیاز داشته باشد. به طور کلی نباید در ارزیابی نتیجه نهایی جراحی بینی عجله کرد. وی ادامه داد: ویژگی های آناتومی بینی در عمل مجدد مانند عمل اولیه است اما برگشت به حالت طبیعی در این عمل ها زمان بیشتری را می طلبد.
همچنین پزشکی که عمل مجدد را انجام می دهد باید از تجربه و مهارت ویژه ای برخوردار باشد و صحبت با بیمار و توجیه وی از نتیجه احتمالی جراحی باید در دستور کار جراح قرار گیرد. به طور کلی افرادی که از نتیجه عمل اولیه راضی نیستند، باید حداقل یک سال بعد تقاضای عمل مجدد کنند. دکتر رزم پا در پایان با بیان این که در زمینه عمل زیبایی بینی باید فرهنگ سازی صورت گیرد، توصیه کرد: باید در انتخاب جراح دقت شود و از افرادی که از تجربه کافی در جراحی زیبایی دارند استفاده شود. پرداخت هزینه بالا دلیل بر کیفیت بالای عمل نیست. نباید فراموش کرد که بینی در درجه اول یک ارگان تنفسی است; بنابراین بینی باید عملکرد خود را حفظ کرده، طبیعی و متناسب با چهره باشد.

منبع : روزنامه ابتکار