لیونی و چالش حفظ وضع موجود

سرانجام پس از کش وقوس های فراوان ایهود اولمرت نخست وزیر رژیم صهیونیستی از سمت خود استعفا داد و زیپی لیونی جانشین وی در حزب حاکم کادیما مامور تشکیل کابینه شد.
ایهود اولمرت نخست وزیر رژیم صهیونیستی همانطور که از پیش اعلام کرده بود روز یکشنبه ۳۱ شهریور (۲۱ سپتامبر) در جلسه هفتگی کابینه این رژیم رسما از مقام خود کناره گیری کرد.
وی ضمن ابراز امیدواری به موفقیت زیپی لیونی جانشین خود و با اشاره به استعفای خود گفت: تصمیم استعفا تصمیمی آسان نبود. اولمرت افزود: وی دست یاری خود را در سریع ترین زمان ممکن به سوی لیونی دراز خواهد کرد.
نخست وزیر مستعفی رژیم صهیونیستی چند ساعت پس از اعلام تصمیم خود برای کناره گیری از مقام نخست وزیری در نشست هفتگی کابینه نزد شیمون پرز رییس رژیم صهیونیستی رفت و استعفانامه خود را تسلیم کرد.
شیمون پرز نیز پس از یک روز و نیم مشورت با رهبران فراکسیون های مجلس اسراییل کنیست لیونی را مامور تشکیل کابینه جدید کرد.
لیونی ۴۲ روز فرصت دارد تا کابینه خود را تشکیل دهد، در غیر این صورت یا باید فرد دیگری به نخست وزیری معرفی شود یا انتخابات زودهنگام برگزار شود.
گفتنی است روز چهارشنبه ۱۷ سپتامبر در جریان برگزاری انتخابات داخلی حزب حاکم کادیما، زیپی لیونی با پیروزی بر رقبای خود که مهمترین آنها شائول موفاز وزیر حمل و نقل رژیم صهیونیستی بود به عنوان رییس جدید حزب کادیما و جانشین اولمرت معرفی شد. در این انتخابات که نیمی از هفتاد هزار عضو حزب کادیما در آن شرکت داشتند لیونی تنها ۱‎/۱ درصد رای بیشتر از موفاز آورد. او ۱ /۴۳ درصد آرای شرکت کنندگان در انتخابات درون حزبی کادیما را کسب کرد در حالی که موفاز ۴۲ درصد آرا را به خود اختصاص داد. در این انتخابات مئیر شتریت، وزیر امور داخلی و آوی دیختر، وزیر امنیت عمومی این رژیم به ترتیب ۵/۸و۵/۶ درصد آرا را به دست آوردند.
● فراز و فرود اولمرت
ایهود اولمرت دی ماه ۱۳۸۴ پس از آنکه آریل شارون نخست وزیر پیشین این رژیم در پی سکته مغزی به اغما فرو رفت اختیارات نخست وزیر را بر عهده گرفت.
در پی شکست در جنگ لبنان بود که مخالفت ها با اولمرت بالا گرفت و از میزان محبوبیت وی کاسته شد. در حالی که وی همچنان بر ماندن در قدرت اصرار داشت ولی سرانجام به دلیل فشارهای فزاینده داخلی مجبور شد به کناره گیری از قدرت تن دهد و برای همیشه با زندگی سیاسی خداحافظی کند.
ایهود اولمرت تیرماه گذشته پس از اینکه از سوی پلیس رژیم صهیونیستی به اتهام فساد مالی بازجویی شد و درخواست برای کناره گیری وی بالا گرفت اعلام کرد برای دور بعد انتخابات ریاست حزب کادیما نامزد نمی شود و بلافاصله پس از اعلام نتایج انتخابات حزب کادیما استعفا می دهد.
اولمرت از زمانی که نخست وزیر رژیم صهیونیستی شد دست به عملیات علیه مردم فلسطین و لبنان زد که مهم ترین آن حمله این رژیم به نوار غزه بود. این حمله در پی آن صورت گرفت که نیروهای مقاومت فلسطین دو نظامی صهیونیست را کشتند و گلعاد شالیت یک نظامی دیگر این رژیم را به اسارت گرفتند. در این عملیات دهها فلسطینی نیز به شهادت رسیدند.
تهاجم رژیم صهیونیستی به لبنان نیز در دوره ایهود اولمرت به وقوع پیوست. در واقع می توان گفت افزایش مخالفت ها برای کناره گیری اولمرت و سقوط به سراشیبی در این جنگ رقم خورد.
در پی این جنگ بود که کمیته وینوگراد با انتشار گزارشی ایهود اولمرت نخست وزیر، عمیر پرتس وزیر دفاع و دان حالوتس رییس ستاد مشترک ارتش را مسئول اصلی شکست در جنگ لبنان دانست.
گرچه مطبوعات و رسانه های غربی در صددند که فساد مالی و گرفتن رشوه اولمرت را برجسته کنند و آن را دلیل اصلی کناره گیری وی اعلام نمایند ولی کناره گیری وی از مدت ها پیش و پس از شکست این رژیم در جنگ لبنان رقم خورد و در واقع این امر برآمده از پس لرزهایی است که از شکست سخت این رژیم از مقاومت اسلامی لبنان در جنگ ۳۳ روزه نشات می گیرد.
● لیونی کیست
زیپی لیونی متولد هشتم ژوئیه سال ۱۹۵۸ میلادی در تل آویو دختر ایتان لیونی، صهیونیست راستگرای سرشناس و مامور سابق دستگاه اطلاعاتی رژیم صهیونیستی است. او بعد از پایان تحصیلات دوره دبیرستان به بخش ویژه آموزش افسران زن در ارتش صهیونیستی پیوست. پس از پایان دوره آموزش نظامی وارد دانشگاه بار ایلان در جنوب شرق تل آویو شد و تحصیلات خود را در رشته حقوق ادامه داد.
بعد از گذشت یک سال از تحصیل در دانشگاه و به خاطر تسلط کامل به دو زبان انگلیسی و فرانسه وارد سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی (موساد) شد و کار خود را در بخش اروپایی این سازمان آغاز کرد و از سال ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۴ با این سازمان همکاری داشت.
پس از قطع همکاری با موساد، کار خود را به عنوان وکیل آغاز کرد. در همین دوره وارد حزب لیکود شد .حزبی که پدرش از رهبران برجسته آن به شمار می رفت. لیونی به عنوان یکی از رهبران جوان حزب لیکود برگزیده شد و بعدها در سال ۱۹۹۹ به عنوان نماینده حزب لیکود به پارلمان رژیم صهیونیستی راه یافت. آریل شارون، نخست وزیر سابق رژیم صهیونیستی بود که اولین بار لیونی را به عنوان وزیر به کابینه برد و هم او بود که از تشکیل حزب کادیما به شدت حمایت می کرد. لیونی با تشکیل کادیما به یکی از چهره های برجسته این حزب تبدیل شد. لیونی۴۹ ساله پس از گلدا مایر نخست وزیر دهه هفتاد رژیم صهیونیستی دومین سیاستمدار زن اسراییلی است که به این مقام می رسد.
● لیونی و چالش های پیش رو
انتظار می رود نخست وزیر جدید رژیم صهیونیستی دوره زمامداری خود را در میان یک رشته مشکلات سیاسی ناشی از اختلاف بین اعضای کابینه ائتلافی و شکاف در میان اعضای حزب آغاز کند. هنوز بی اعتمادی نسبت به اینکه آیا لیونی واقعا قادر به تشکیل دولتی که بتواند کارایی لازم را داشته باشد، وجود دارد.
لیونی اکنون با دو چالش ناشی از فشار منتقدین که کم تجربگی های وی در عرصه سیاسی - نظامی را زیر سوال می برند و نیز ترمیم جایگاه تضعیف شده و پریشان حزب حاکم دست و پنجه نرم می کند.
لیونی هم اکنون حزبی را تحویل گرفته است که جایگاه خود را در رقابت با سایر احزاب از جمله لیکود و حزب کار از دست داده است و از این رو در چهل و دو روز فرصت باقی مانده تا تشکیل کابینه ائتلافی او با چالش هایی برای ترمیم اعتبار حزب حاکم دست به گریبان خواهد بود. از سوی دیگر وی موقعیت چندان ممتازی در حزب خود ندارد و همین امر ممکن است بعدها منجر به فشارهای بیشتری بر وی شود.
لیونی اعلام کرده است که ارجحیت نخست وی، تشکیل دولت وحدت ملی با حضور حزب راستگرای لیکود به رهبری بنیامین نتانیاهو است، اما به نظر می رسد که وی برای دستیابی به این هدف و یا حتی هر نوع ائتلافی که اکثریت پارلمانی را داشته باشد، با مشکلات زیادی روبه رو خواهد شد.
لیونی به نتانیاهو وعده سپردن وزارت دارایی در دولت ائتلافی را داده است تا بلکه بتواند نظر وی را جلب کند ،اما بعید است که رهبر حزب لیکود به این وعده رضایت دهد.
حزب لیکود که دارای گرایش های راست و افراطی است از مخالفان جدی سیاست های دولت اولمرت و حزب کادیماست. برخی نظرسنجی ها نیز دال بر پیروزی نتانیاهو و حزب وی در انتخابات زودهنگام است. از این رو به نظر می رسد لیکود به رهبری نتانیاهو وارد ائتلاف با دولت لیونی نخواهد شد و به مخالفت های خود با دولت ادامه خواهد داد.
از همین رو، به نظر می رسد که لیونی به سرعت از امکان ائتلاف با حزب لیکود و در نتیجه تشکیل دولت وحدت ملی ناامید شود و در جهت تشکیل ائتلافی با اکثریت پارلمانی بکوشد.
بنابراین آسانترین راه برای لیونی به منظور تشکیل دولت، حفظ ائتلاف کنونی حاکم بر اسراییل است، اما این ائتلاف نیز به شدت شکننده به نظر می رسد.
ایهود باراک رهبر حزب کارگر نیز که مهمترین شریک دولت ائتلافی کنونی است، از مدت ها قبل بنای ناسازگاری با حزب کادیما را گذاشته است و روز به روز علاقه بیشتری برای خروج از ائتلاف از خود نشان می دهد. خواست باراک به خروج از ائتلاف بخصوص با انتخاب لیونی به عنوان رهبر جدید حزب کادیما بیشتر شده است به طوری که وی بلافاصله پس از انتخابات داخلی حزب کادیما با بنیامین نتانیاهو دیدار و در باره برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی با او مذاکره کرده است. از آنجا که در یک انتخابات زود هنگام، حزب کارگر شانسی برای کسب کرسی های بیشتری در پارلمان ندارد، بنابراین بعید است که اعضای مرکزی حزب با برگزاری انتخابات زودهنگام که بیشتر به نفع رقیب لیکودی آنها تمام خواهد شد، موافقت کنند.
بنابراین، احتمالا یکی از اهداف باراک از دیدار با نتانیاهو وادار کردن لیونی به واگذاری سهم بیشتری به حزب کارگر در دولت ائتلاف آینده بوده است.
اما با نگاهی دقیق تر پی می بریم که باراک و رفتار تحریک آمیز او، تنها مانع پیش روی لیونی برای حفظ ائتلاف کنونی نیست. در حقیقت، حزب مذهبی شاس نیز که در دولت ائتلافی حضور دارد، دردسری واقعی برای رهبر جدید حزب کادیما تلقی می شود. حزب شاس که از سوی منتقدانش به عنوان حزبی باجگیر شناخته می شود پای ثابت اغلب دولت های ائتلافی اسراییل اعم از چپ و راست است، اما برای همراهی با حزب حاکم، معمولا بودجه کلانی را برای مدارس مذهبی تحت امر خود طلب می کند. لیونی اعلام کرده است که حاضر به تخصیص بودجه مورد درخواست حزب شاس نیست و از این جهت ممکن است نگهداری آن در دولت ائتلافی مشکل شود.
افزون بر این، حزب شاس به رغم شهرتش به میانه روی در مذاکره با فلسطینی ها، اعلام کرده است که به محض آغاز مذاکره میان اسراییل و دولت خودگردان بر سر بیت المقدس از دولت خارج خواهد شد. در واقع موضع سرسختانه حزب شاس درباره بیت المقدس، سبب نزدیکی دیدگاه این حزب به احزاب راستگرا شده است.
بر این اساس، حفظ حزب شاس در دولت ائتلافی برای لیونی پر هزینه خواهد بود، گر چه احتمال توافق با آنها نیز برایش منتفی نیست.
در این صورت، اگر لیونی حزب شاس را از دست دهد، امکان جذب احزاب کوچکی مانند حزب چپگرای مرتص، حزب مذهبی یهودیت توراتی متحده و یا احزاب عرب اسرییلی را خواهد داشت.
به جز حزب یهودیت توراتی متحده، لیونی احتمالا علاقه ای به ائتلاف با سایر احزاب فوق نخواهد داشت، زیرا حضور حزب مرتص و یا احزاب عرب اسراییلی در دولت ائتلافی باعث می شود وی بیش از پیش جایگاه خود را در احزاب قدرتمند رژیم صهیونیستی که گرایش های راست دارند از دست دهد. به بیان دیگر، احزاب میانه اسراییل معمولا نمی خواهند که از طریق ائتلاف با احزاب چپ یا عرب تبار به صلح با فلسطینی ها دست یابند، چرا که چنین صلحی به احزاب راستگرا این بهانه را خواهد داد که مدعی عدم حمایت اکثریت شهروندان یهودی اسراییل از پیمان صلح شوند.
بر این اساس، لیونی ترجیح می دهد که احزاب راستگرا را در دولت سهیم کند تا باز این نظر با چالش های کمتری روبه رو شود. با این حال، احزاب راست و یا راست افراطی از قبیل لیکود، ئیسراییل بیتنیو (اسراییل خانه ما) و بلوک اتحاد ملی و ملی - مذهبی تمایلی به ائتلاف با لیونی ندارند، مگر آنکه وی به دیدگاه آنها در روند مذاکره با فلسطینی ها پایبندی نشان دهد که این هم نقض غرض است. به نظر می رسد رژیم صهیونیستی در شرایطی قرار گرفته است که رهبران تاریخی خود را از دست داده و در داخل و خارج با چالش های مهمی روبه رو است.
از همین رو مهم ترین وظیفه لیونی در شرایط کنونی حفظ همین وضع موجود خواهد بود. البته مشروط به اینکه زیپی لیونی بتواند ائتلاف کنونی کابینه را حفظ کند یا مانع از ازهم گسیختن آن شود. در غیر اینصورت انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات پیش از موعد، در خلال چند ماه پس از آغاز زمامداری او محتمل به نظر می رسد.

منبع: ایرنا

منبع : روزنامه جوان