شنبه, ۲۲ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 11 May, 2024
مجله ویستا
نقوش فرش دستباف
در زبان فارسی، واژه هنر معادل " فن " و گاه " صنعت " به کار رفته است .به غیر از آن این واژه به معانی مختلف نظیر : علم ، کمال ، فضل ، زیرکی ، شجاعت ، عدالت ، شهامت و تقوی نیز یاد شده است .هنر فرش دستباف ، کاشیکاری ،خوشنویسی و معماری ایرانی بیش از همه چشم گیر است و در دنیا شهره آفاق است .
عمر فرش ایرانی به تاریخ کهن هنر و فرهنگ ایرانی بر می گردد. تحسین جهانیان از هنر ایران به خصوص قالی ایران ناشی از تلاش ، عشق و ذوق هنری مردم ایران همراه با فرهنگ ملی و پر رمز و راز ایرانیان می باشد .
حدیث فرش ایران ، حدیث عاشقان ناشناخته ایست که هنر خود را که تنها خودشان به مفهوم آن آشنا هستند ، با پیچیدگی نقش و نگاری که با رنگ به آن معنی داده اند فروتنی و اخلاص هنرمندان فرش ایران ستودنی است طوری که آنان حتی از به جا گذاشتن نام و نشان و زمان خویش بر روی آفریده خود پرهیز داشته اند .تاریخ پر فراز و نشیب ایران ، بخشی از سرگذشت ما ایرانیان ، در اساطیر ، افسانه ها و داستانهای تاریخی سیر می کند .حماسه پرداز بزرگ ایران ، حکیم ابوالقاسم فردوسی طوسی در ابتدای اثر ماندگار و بی مانند خود ،« شاهنامه» درباره تاریخچه گستردنی و رشتن در ایران اشاره دارد و علاوه بر آن بافتن فرش را نیز به طهمورث نسبت می دهد :
هرآنچیز کاندر جهان سودمندکنم آشکارا گشایم ز بند
پس از پشت میش و بره پشم و موی بریده برشتن نهادند روی
به کوشش از آن کرد پوشش بجای به گستردنی ها بدو رهنما
نقوش فرش دستباف گاهی پیام دار نوع فرهنگ جاری ،تاریخ،معماری،اقلیم و زمان بافت آن می باشد . طرح و نقشه در فرش نشانگر نوع نگاه هنرمندان به محیط و اقلیم و طبیعت پیرامون است ، نقوش فرش دستباف ایرانی مملو از جهان بینی فلسفی و معنویت صاحب اثر در نهایت سادگی جلوه می نماید . هنرمندان علاوه بر بکارگیری عناصر طبیعی و یا خیالی ، عوامل و پدیده های موثر در زندگی بشری را اعم از وقایع تاریخی ، حوادث طبیعی ، معماری و غیره را به زبان نقش و نگار با مهارت و چیره دستی خاصی به تصویر می کشد .نقوش و طرح های فرش هر کدام نماد و پیام دار معنویت و عرفان می باشند . از انواع طرح های موجود در فرش دستباف می توان طرح اسلیمی ، افشان ، بته ، درختی ، شکارگاه و غیره را نام برد که هر کدام پیامی را می رسانند .
هنر اسلیمی الهام گرفته از پیچ و خم گیاهان و جانوران و درختان و نقشو نگار طبیعی است . از انواع طرح های اسلیمی می توان دهان اژدری و ماری را ذکر کرد . چون آرایش و شکل ظاهری خطوط این نقوش همچون اندام اژدهای افسانه ای و مار است ، به همین نام نیز معروفند .
طرح افشان ، برگرفته از گلها و گیاهان و شاخ و برگ درختان و حیوانات می باشد . نقش بته ، نشانه درخت سرو است . سرو مظهر و نماد سبزی و شادابی بوده که این طرح در خاتم ها ، شال ها ، قالی ، گلیم و حتی در کاشیکاری بناها دیده می شود .در طرح درختی ، بیشتر از درختان سرو ، بید مجنون که نماد حزن و اندوه را تداعی می کند استفاده می شود . نقش درخت در زندگی آدمی همیشه دارای اهمیت بوده زیرا از درخت سرو می توانستند نیازهای خود را تامین کنند . در جاهایی که درخت نبوده مانند اقلیم کویری و خشک ، افراد آن مرز و بوم تصویر آن را بر روی صنایع دستی و دست بافته ها می آفریدند .نقشه شکارگاه متشکل از انواع حیوانات از جمله غزال ، گرگ ، شیر ، آهو ، پلنگ و انواع پرندگان است همچنین از شاخه های درخت و گل نیز بهره جسته که به نقش شکارگاهی حالتی زیبا و دلنشین می دهد .در بخش های زمینه و حاشیه فرش تصاویر انسانها در حال صید و شکار حیوانات وحشی دیده می شود .گاهی در بعضی از نقوش فرش نقش سیمرغ دیده می شود که سیمرغ پرنده ای افسانه ایست که مظهر ذوب و حل شدگی است ; مظهر پرداخت تمام عیار و وابستگی مطلق است که به کبوتر صلح نیز معروف است .وجود سیمرغ در ادبیات فارسی و عرفانی و تاملات متفکران ما و نیز /یش از اسلام سابقه دارد . در شاهنامه بنا بر قراین نقش مربی و راهنما یا حضرت جبرییل (ع) را بازی می کند ، ذال را بزرگ کرده و تربیت می کند و در هنگام نیاز به کمک قهرمانان می شتاید . در ادبیات فارسی ، ماه مظهری از روی زیبا ، نرگس نماینده چشم ،بنفشه مظهر زلف ، باران نشانی از اشک ، گیسو حکایتی از آبشار ، شب نشانی از گرفتگی ، بهر تاکیدی بر باروری و شادابی و نمادهای دیگر است که هر یک دلالت بر امری دارد. باغ با اوصاف خاص ظاهری ، نماد بارزی از بهشت موعود است به نحوی که تفسیر لفظی و کلامی آن در قرآن کریم و نهج البلاغه و بعد از آن در حدیث ها و روایت های اسلامی و سپس در دیوانهای شعرای معروف معاصر و متاخر ایران است .نقوش هندسی موجود در فرش ایرانی در عین سادگی شاید بیان کننده یک بیت شعر، آیه یا سوره ای از قرآن کریم ، داستانی افسانه ای ، تاریخی و یا حدیثی از انبیا باشد. هنر ایرانی سخن و حدیث عشق و معرفت و روحانیت است و ایران را می توان مهد تمدن و فرهنگ و هنر به شمار آورد .
سمیرا مهری-دانشجوی رشته معماری
منبع : روزنامه آفرینش
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
انتخابات انتخابات مجلس مجلس شورای اسلامی انتخابات مجلس دوازدهم ایران ستاد انتخابات کشور مجلس مجلس دوازدهم رئیسی دولت رئیس جمهور دولت سیزدهم
تعطیلی مدارس فضای مجازی هلال احمر ترافیک سیل شهرداری تهران بارش باران قتل پلیس آموزش و پرورش سازمان هواشناسی وزارت بهداشت
چین قیمت خودرو بانک مرکزی گاز خودرو قیمت طلا نمایشگاه نفت قیمت دلار مالیات پالایش و پتروشیمی مسکن دلار
نمایشگاه کتاب رضا عطاران کتاب سینما مست عشق نمایشگاه کتاب تهران تلویزیون سینمای ایران حضرت معصومه (س) مهران مدیری سریال
فناوری دانش بنیان
فلسطین اسرائیل سازمان ملل رژیم صهیونیستی جنگ غزه آمریکا روسیه حماس رفح اوکراین حمله به رفح نوار غزه
فوتبال پرسپولیس سپاهان استقلال لیگ برتر رئال مادرید لیگ قهرمانان اروپا بایرن مونیخ باشگاه پرسپولیس لیگ برتر ایران بازی باشگاه استقلال
هوش مصنوعی مغز فیبرنوری ناسا اپل ایلان ماسک سامسونگ
سازمان غذا و دارو توت فرنگی روغن زیتون هندوانه آسم