جمعه, ۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 26 April, 2024
مجله ویستا

اوک‌ بزرگ


اوک‌ بزرگ
شاخه : طنابداران Phylum :Chordata
رده : پرندگان Class : Aves
راسته : آبچلیك سانان Order : Charadriifomes
خانواده : آلسیده Family : Alcidae
جنس و گونه : اوك بزرگ Genus & Species : Pinguinis impennis
نام انگلیسی : Great Auk
مشخصات‌:
اوك‌ بزرگ‌ در سال‌ ۱۸۴۴، زمانیكه‌ آخرین‌ جفت‌ بازمانده‌ در جزیره‌ای‌ نزدیك‌ ایسلند كشته‌ شد، منقرض‌ گشت‌. این‌ جانور طعمه‌ قتل‌ عامهای ‌دسته‌ـ جمعی‌ قایقهای‌ ماهیگیری‌ شده‌ بود.
اندازه:
طول‌ ; ۷۵ سانتی‌ متر
منقار ؛ ۹ سانتی‌ متر
وزن‌ ؛ ۵ كیلوگرم‌
تولید مثل‌:
فصل‌ زادآوری‌ ؛ اواسط اردیبهشت‌ تا اواخر تیر ماه‌
تعداد تخم ؛ ۱ عدد
دوران‌ جوجه‌ كشی‌ ؛ ۴۴ روز
شیوه‌ زندگی‌:
عادات‌: اساساً دریازی‌ و درگروههای‌ كوچك‌، بجز مواقع ‌زادآوری‌ كه‌ یك‌ كلنی‌ تشكیل‌ می‌دادند.
رژیم‌ غذایی‌: جانوران‌ دریایی‌
طول‌ عمر: ناشناخته‌
گونه‌های‌ خویشاوند:
نزدیك‌ترین ‌خویشاوند اوك‌ بزرگ‌ احتمالاً گونه‌ای‌ فسیل‌ بنام‌ Pinguinus alfrednewtoni می‌باشد. از میان‌ ۲۲ گونه‌ زنده‌ در خانواده در خانواده‌ آلسیده‌ پرنده ‌ Razorbillبا نام‌ علمی ‌ Alca tordaبیشترین‌ شباهت‌ را دارد.
در كجا و درچه‌ زمانی‌ زندگی‌ می‌كردند؟
اوك‌ بزرگ‌ درآبهای‌ آتلانتیك‌ شمالی‌ زندگی ‌می‌كرد و در جزایردورافتاده‌ منطقه‌ خصوصاً نزدیكی‌ سواحل‌ فونك‌ایلند در فاصله‌ای‌ از نیوفاوندلند نزدیكی‌ سواحل‌ ایسلند ،faroes ، سنت‌كیلدا و احتمالاً در سایر جزایر اسكاتلندی‌ ، زادآوری‌ می‌كرده‌ است‌. علاوه‌ بر این‌ در طول‌سواحل‌ اقیانوس‌ قطب‌ شمال‌ نیز زادآوری‌ می‌كرده‌ است‌ .احتمال‌ می‌رود كه‌ بعضی‌ از آنها در زمستان‌ به‌ سمت‌ جنوب‌ و مناطق‌ دوری‌ مثل‌ فلوریدا و مدیترانه‌ می‌رفته‌اند.
اوك‌ بزرگ‌ قدرت‌ پرواز نداشت‌ و به‌ همین‌ خاطر به‌ راحتی‌ صید می‌شد و هزاران‌ سال‌ به‌ خاطر گوشتش‌ به‌ طور گسترده‌ شكار شد .بازرگانان‌ پر، در قرن‌ هجدهم‌ به‌ دنبال‌ منبع‌ جدیدی‌ جهت‌ پركردن‌ بالشها وكوسنها بودند و به‌ این‌ خاطر سرعت‌ انقراض‌ این‌ گونه‌ افزایش‌ یافت‌.
خصوصیات‌:
اوك‌ بزرگ‌ بزرگترین‌ گونه‌ اوك‌ به‌ شمار می‌رفت‌. این‌ جانور تقریباً به‌ اندازه‌ یك‌ غاز بوده‌ و وزن‌ آن‌ پنج‌ برابر اوكهای‌ امروزی‌ بود. در حین‌ تكامل‌ اندازه‌ بالهایش‌ آنقدر كوچك ‌شدند كه‌ برای‌ پرواز نامناسب‌گشتند. وضعیت‌ قرارگرفتن‌ پاها در عقب‌ بدن‌ اوك‌ بزرگ‌ او را در شنای‌ عقب‌كمك
كمك می‌كرد ولی‌ برای‌ حركت‌ در خشكی‌ باعث‌ كندی‌ جانور می‌شد.
این‌ پرنده‌ بی‌پرواز خصوصاً هنگام‌ حضور شكارچیان‌ در ساحل‌ دریا آسیب ـ پذیر می‌گشت‌. بسیاری‌ از دریانوردان‌ هنگام‌ كشتیرانی‌ برروی‌ آبهای‌ اقیانوس‌ آتلانتیك‌ شمالی‌ با این‌ پرنده‌ روبرو می‌شدند، با وجود این‌ اطلاعات‌ اندكی‌ از شیوه‌ زندگی‌ آن‌ در دسترس‌ است‌. احتمال ‌می‌رود كه‌ این‌ پرنده‌ وجوه‌ مشترك‌ فراوانی‌ با اعضای‌ زنده‌ خانواده‌اش ‌، مثل‌ اوك‌ كوچك‌ و پافین ‌، داشته‌ است‌.
زیستگاه‌:
اوك‌ بزرگ‌ بیشتر اوقات‌ سال‌ را در دریا، خصوصاً در اقیانوس‌ آتلانتیك‌ شمالی‌ می‌گذراند. این‌ پرنده‌ از مقادیر زیادی‌ ماهی ‌تغذیه ‌می‌كرد ، تعداد قابل‌ توجهی‌ ازآنها درحال ‌شنا كردن‌ در آبهای ‌كم ‌عمق Grand Bank درجنوب نیوفاوندلند دیده ‌می‌شوند. همچنین‌ در اطراف‌ جزایركوچك‌ صخره ای نزدیك‌ ساحل‌ جزیره‌ زندگی‌ می‌كردند. این‌ پرنده‌ پرواز نمی‌كرد با وجود این‌ كاملاً
هم‌ بی‌تحرك‌ نبود وآثاری‌ از این‌پرنده‌ در مكانهائیكه‌ در جنوبی‌ترین‌ محدوده پراكندگی‌ این‌ جانور است‌ مثل‌ فلوریدا، بریتانیا و ایتالیا، نیز دیده‌ شده‌ است‌.
تغذیه‌:
رژیم‌ غذایی‌ اوك‌ بزرگ‌ به‌ خاطر زندگی‌ در دریا در بیشتر اوقات‌ سال‌، تقریباً به‌ طور كامل‌ از ماهی‌ و بی‌ مهرگان‌ مختلف‌ دریایی‌ تشكیل‌می‌شد. این‌ گونه‌ مانند سایر اعضاء خانواده‌اش‌ با پس‌ زدن‌ همزمان‌ پرده‌های‌ پا در آب‌ فرومی‌رفت‌ و بالهایش‌ را تا اندازه‌ای‌ باز می‌كرد. اوك‌ بزرگ‌ وقتی‌ در زیر سطح‌ آب‌ به‌ منظور تغذیه‌ شكار می‌كرد از پاهای‌ پرده‌دارش‌ همراه‌ با بالهای‌ كوتاه‌ و قوی‌ كه‌ به‌عنوان‌ وسیله‌ اصلی‌ رانش‌ شكل‌ گرفته‌بودند، جهت‌ هدایت‌ بدنش‌ استفاده‌ می‌كرد.
تولید مثل‌:
اوك‌ بزرگ‌ عموماً پرنده‌ای‌ آرام‌ بود، به‌ جز در فصل‌ زادآوری‌؛ در این‌ زمان‌ برای‌ ایجاد فضای‌ تولید مثلی‌ و تشكیل‌ جفت‌ سروصدا می‌كرد. اوك بزرگ‌ از اواسط اردیبهشت‌ تا تیرماه ‌در جزیره‌های‌ كوچك‌ و دورافتاده‌ صخره‌ها و پرتگاهها لانه‌سازی‌ می‌كرد. كلنی‌های‌ این ‌پرنده‌ اغلب ‌بزرگ‌ بودند واحتمالاً با سایر اوكها و پرندگان‌ دریایی‌ مخلوط می‌شدند. اوك‌ بزرگ‌ ماده‌ یك‌ تخم‌ می‌گذاشته‌ و هر دوی‌ والدین‌ در جوجه‌كشی ‌ همكاری‌ می‌كردند. آنها تخم‌ را درمیان‌ پاهایشان‌ می‌گرفتند وآن‌ را با پرهای‌ ضخیم‌ قسمت‌ تحتانی‌ شكم‌ گرم‌ می‌كردند. جوجه‌ پوشیده‌ از كرك‌پر بعداز ۴۴ روز از تخم خار‌ج می‌شده‌ است‌. هر دوی‌ والدین‌ مسئولانه‌ در تغذیه‌ و نگهداری ‌جوجه ‌در طی‌ دوران‌ اولیه‌ زندگی‌ همكاری‌ می‌كردند.
آیا می‌دانید؟
*كشف‌ استخوانهای‌ فسیل‌ شده ‌در كنار بقایای‌ محل‌ زندگی‌ انسان‌ این‌ احتمال‌ را بوجود آورد كه‌ شكارچیان‌ در بیش‌ از ۸۰۰۰ سال‌ پیش‌برای‌ اولین‌ بار اوك‌ بزرگ‌ را شكار كردند.
* شكار اوك‌ بزرگ‌ در سطح‌ بسیار گسترده‌ای‌ صورت‌ می‌گرفته‌ است‌، گزارشها نشان‌ می‌دهند كه‌ دریك‌ روز ۱۰۰ هزار تخم‌ جمع‌آوری ‌ می‌شده‌ و قایقها از لاشه‌ اوك‌ بزرگ‌ پر می‌شده‌اند.
* در سال‌ ۱۹۷۱ مدیر موزه‌ تاریخ‌ طبیعی‌ ایسلند رقمی‌ بالغ‌ بر ۹۰۰۰ پوند را برای‌ پوست‌ اوك‌ بزرگ‌ پرداخت‌.
منبع : مجله طبیعت و حیات وحش


همچنین مشاهده کنید