اگر یک سگ خشن به شما حمله کرد، فرار نکنید!

● نكاتی درباره انواع و اقسام سگ‌ها، علل پارس كردن و حمله ور شدنشان به آدم ها و بهترین شیوه برخورد با آنها در مواقع حساس
همه انسان‌ها در طول زندگی در مواجهه با حیوانات خشن بود‌ه‌اند. شاید شما مسافرتی به كوهپایه‌های اطراف شهرها داشته و از طرف سگ‌های گله مورد حمله قرار گرفته باشید یا حداقل در ورود به جاهای خاصی مورد حمله سگ نگهبان قرار گرفته‌ باشید. سگ‌های آپارتمانی و تزئینی هم در برخی موارد بسته به نژاد و نوع تربیت در مواجهه با اشخاص غریبه درجاتی از خشونت را از خود بروز می‌دهند. حال باید پرسید در این قبیل موارد بهترین واكنش ممكن به سگی كه به طور تهدیدآمیز به شما حمله كرده چیست؟ اول باید دید اصولا سگ‌ها چرا و به چه هنگام پارس می‌كنند. سگ‌ها طی هزاران سال هم‌نشینی با انسان یاد گرفته‌اند كه از قلمرو شخصی كه صاحب‌شان است مراقبت كنند.
در واقع ملك یا محدوده صاحب سگ بعد از مدتی زندگی و علامت‌گذاری به وسیله سگ به عنوان خانه و محدوده قلمرو خودش حساب می‌شود، بنابراین در صورت ورود اشخاص ناآشنا واكنش نشان می‌دهد. همه حیوانات حتی ضعیف‌ترین‌شان نیز غریزه دفاع از قلمرو خودشان را دارند. سگ‌هایی كه در‌ آپارتمان نگهداری می‌شوند، فضای داخل خانه را به عنوان قلمرو انتخاب كرده و در صورت آمدن صدا از پشت در یا ورود اشخاص غریبه، بسته به اینكه چه قدر دست‌آموز باشند، واكنش نشان می‌دهند. سگ‌های نگهبان به دلیل نوع تربیت خاص‌شان مسوول مراقبت از جای ویژه‌ای هستند.
این سگ‌ها اغلب تعلیم دیده‌اند كه مهاجم را غافلگیر كرده و تا رسیدن صاحب‌شان، یك جا نگه دارند. سگ‌های گله نیز مسوول مراقبت از گوسفندان هستند. این سگ‌ها یكی از مهم‌ترین اجزای زندگی عشایر بوده و به ویژه در نقاطی مانند آذربایجان، لرستان و چهارمحال و بختیاری و كردستان دیده می‌شوند. این سگ‌ها قدرت گلاویز شدن با گرگ را داشته و اغلب پیرامون گله می‌پلكند. به محض دیدن شخص ناشناس یا حتی اتومبیل پارس كرده و تا دور شدن مهاجم از محدوده گله به تعقیبش می‌پردازند. اصولا این نكته را به خاطر بسپارید كه سگ سالم(البته این درباره سگ‌های وحشی صدق نمی‌كند) از حمله به انسان هدف خاصی دارد. اگر سگ گله است، می‌خواهد از محدوده گله دور شوید. اگر سگ نگهبان است، نمی‌خواهد به محدوده حفاظتی‌اش نزدیك شوید و اگر سگ آپارتمانی است، دوست ندارد سر به سرش بگذارید. نمودار خشم سگ‌ها به صورت سینوسی است.
ابتدا با تحریك ملایم كه اغلب با غریدن همراه است شروع می‌شود. سپس اوج می‌گیرد و به پارس كردن و ایستادن می‌رسد. نقطه اوج این نمودار حمله است و بعد از آن نمودار، كم‌كم افت می‌كند تا به حالت اولیه برسد. بنابراین توصیه می‌شود هرگز سگی را تا آن حد تحریك نكنید كه وادار به حمله به شما شود. در برخورد با سگ‌های ناشناس كه حالت تهاجمی مانند غریدن یا نگاه خیره دارند هرگز سعی نكنید كه توجهشان را جلب كنید یا برایشان دست تكان داده و سوت بزنید. چون این كارها نتیجه معكوس داده و آنها را برای حمله ترغیب خواهد كرد. بهتر است با حفظ فاصله و بی‌توجه راهتان را كج كرده و از مسیر دیگری بروید. سگ‌ها به افراد ترسو بیشتر حمله می‌كنند بنابراین سعی كنید هیچ حركتی حاكی از ترس از خود بروز ندهید. سگ‌هایی كه حالت دوستانه دارند اغلب چشم‌های مهربان داشته و در موقع برخورد دمشان را تكان می‌دهند و جست‌وخیز می‌كنند.
سگ‌های ترسو دمشان را بین ران‌هایشان مخفی كرده و با چشمان ریز به شما نگاه می‌كنند. سگ‌های مهاجم با دم افراشته و گوش‌های تیز و چشمان درخشان و خشن ظاهر می‌شوند. اگر سگ خشنی به شما حمله كرد، اولین كار حفظ خونسردی است. خودتان را به هیچ وجه نبازید. به یاد داشته باشید كه باید بر ترستان غلبه كنید. نكته مهم دیگر اینكه حتما توجه داشته باشید، فرار كردن در این موارد نه تنها سودی نخواهد داشت بلكه او را بیشتر ترغیب به حمله كرده و اغلب اوقات نتیجه فرار، گاز گرفتگی‌های دردناك است.
بنابراین همان‌جایی كه هستید بایستید و اگر می‌خواهید دور شوید، این كار را با ملایمت و به آهستگی انجام دهید.
اگر حیوان حمله كرد و نزدیك‌تر آمد، سعی كنید به چهره‌اش نگاه نكنید ولی مراقبش باشید. اگر وسیله دفاعی مانند چوب یا میله در دست دارید توصیه می‌شود كه كوششی برای زدن حیوان نكنید بلكه آن را به صورت آماده در دستتان نگه دارید، تا با دیدن آن از نزدیك شدن به شما منصرف شود. سگ‌های گله اصولا برای گاز گرفتن حمله نمی‌كنند ولی سگ‌های نگهبان گاهی مواقع تعلیم دیده‌اند كه گاز بگیرند و حداقل پاچه شلوار یا آستین پیراهن‌تان را گاز می‌گیرند.
اگر چوب یا میله یا كیفی در دست دارید هنگام حمله آن را جلوی خودتان بگیرید و كاری كنید تا حیوان آن را گاز بگیرد. هر بار سعی كرد حمله كند همین كار را تكرار كنید و به تدریج از قلمروی حیوان فاصله بگیرید. به یاد داشته باشید اگر خونسردی‌تان را حفظ كنید هیچ اتفاقی نخواهد افتاد.
تجربه شخصی نگارنده در برخورد با سگ‌های گله و گرگ، استفاده از ترقه بوده است. اگر می‌خواهید به كوه یا جاهایی كه خطر درگیری با این حیوانات وجود دارد بروید، كمی ترقه همراهتان ببرید. صدا و گاز ناشی از انفجار ترقه این حیوانات را ترسانده و وادار به فرار می‌كند ولی مراقب باشید كه در صورت استفاده دراز مدت این مواد، این حیوانات به آن عادت كرده و دیگر ترقه سودی نخواهد داشت.
سگ گله یا نگهبان یك حیوان مفید برای انسان است. اگر به قلمرو و زندگی‌اش نزدیك می‌شوید، این شمایید كه به او تهاجم كرده‌اید، پس دركش كنید و اگر به شما حمله كرد اقدامات بالا را انجام دهید. به یاد داشته باشید كه سگ‌های هار از این قاعده مستثنا هستند. با شناخت خصوصیات حیوان هار سعی كنید سگ سالم را از سگ هار تشخیص بدهید.‌

دكتر امیر رحیمی

منبع : روزنامه سلامت