از قطع عضو تا پیوند اعضا

در زندگی روزمره گاهی سوانحی پیش می‌آید كه منجر به آسیب‌های جدی می‌شود (مثل قطع انگشتان دست و یا پاها.) اگر عضو قطع شده را سریع و با شرایط خاص به جراح برسانیم ممكن است بشود با پیوند آن، دوباره آن عضو را نگه داشت.
اگر قطع عضو به صورت كندگی نباشد (یعنی از بیخ و بن كنده نشده باشد) می‌توان آن را پیوند كرد. در تصادفات یا حوادثی كه عضو با فشار زیاد كنده و قطع شده است، اعصاب و عروق در ناحیه و مسیر بلندی دچار آسیب می‌شوند. در ضمن، گاهی اعصاب از ناحیه اتصالی به نخاع قطع می‌شوند و پیوند انجام‌پذیر نیست و عضو باید قطع شود. برای مسیرهای بلند و فاقد عروق و عصب هم كاری نمی‌توان كرد. اگر قطع عضو به دنبال له‌شدگی باشد، قابل پیوند نیست اما اگر به وسیله شیشه، تیغ و چاقو عضو قطع شود چون آسیب نسجی وسیع نداریم، پیوند خیلی خوب قابل انجام است البته به شرط آن‌كه زمان طلایی آن نگذشته باشد. یعنی اگر بیش از شش ساعت از قطع عضو اندام‌ها زمان بگذرد، چون عضو می‌میرد ، دیگر قابل پیوند نیست. اگر عضوی كه قطع كامل شده را در یك كیسه نایلونی (بهتر است استریل باشد و ترجیحا چند گاز مرطوب هم همراهش باشد) بگذارند و سپس كیسه نایلونی را در یك ظرف حاوی آب و یخ قرار دهند كه خنك بماند، تا مدت ۲۴ ساعت هم می‌توان آن را نگهداری كرد و به راحتی پیوند نمود. عضو را نباید در آب نمك بخیسانند یا در آب غوطه‌ور كنند. عضو قطع شده داخل كیسه نایلون را نباید در ظرف محتوی یخ خالص بگذارند، حتما باید در آب و یخ باشد وگرنه عضو از بین می‌رود.
پیوند عضو آسیب دیده در ناحیه پا، معمولا كمتر از دست‌ها توصیه می‌شود چون معمولا پاهای مصنوعی با كارآیی بسیار خوب وجود دارند اما در دست‌ها،ما ترجیحا همه سعی خود را در پیوند انجام می‌دهیم. البته نوع انگشت دست هم برای ما متفاوت است. مثلا انگشت شست خیلی مهم تلقی می‌شود و تلاش می‌كنیم حتما پیوندش كنیم اما انگشتان دیگر شاید آن‌قدر ارزش پیوند را نداشته باشند. پیوند اندام كار ساده‌ای نیست و گاهی با عدم موفقیت همراه است اما همیشه به خاطر داشته باشید، تصمیم اینكه پیوند صورت بگیرد یا نگیرد با جراح شماست و كار شما تنها رساندن مصدوم در زمان طلایی به پزشك است. با این اقدام به موقع،‌ تصمیم‌های طلایی را می‌شود اتخاذ كرد. بلافاصله پس از پیوند، عضو رنگ پریده، صورتی می‌شود و گردش خون در آن برقرار می‌گردد. در ضمن نبض را هم می‌توان حس كرد. انگشت پیوند شده نیز رنگ طبیعی پیدا خواهد كرد و گرم می‌شود. بعد از پیوند كارآیی عضو تا حد قابل قبولی خواهد بود اما نباید انتظار داشت مثل روز اول شود.

دكتر علیرضا كلانتر معتمد، جراح عروق

منبع : روزنامه سلامت