ساز خوبوس

ساز "خوبوس" ساز زهی باستانی است که با نوک انگشت و مضراب نواخته شده و مورد علاقه مغول‌ها است. قرن یکم قبل از میلاد ملیتهای شمال چین بر اساس سازهای ملت "حان "مانند "گوچنگ " و "گون حو" این ساز را آفریدند. شکل سنتی این ساز شبیه یک قاشق با بدنه‌ای به طول ۹۰سانتی‌متر ،سرساز پیچیده و دسته آن راست است، روی جعبه تقویت کننده صدا پوست ماربوآ كشیده شده و سه تا چهار سیم نصب است. به‌علت آنکه تیر ساز نسسبتا بلند بوده و جعبه تقویت کننده کوچک می‌باشد و روی آن پوست است ،صوت آن صاف و روشن با کیفیت ملایم و لطیف است و دارای روح مراتع شمالی چین می‌باشد و اغلب در تکنوازی، گروه نوازی ویا برای همراهی رقص و آواز مورد استفاده واقع می‌شود. طرز نوازندگی آن اساسا با دیگر سازهای زهی تفاوتی ندارد. ساز "خوبوس" ابتدا در کتاب تاریخ چین به عنوان "تاریخ سلسله امپراتوری "یوان: یادداشت موسیقی تشریفاتی "در قرنهای ۱۳ تا۱۴ ضبط شده بود. در آن زمان "خوبوس" در فهرست آلات موسیقی دولتی ضبط شده و در مجلس ضیافت پرشکوه اجرا می‌گردید و بعد در میان مردم رواج یافت. بعد از اضمحلال سلسله دودمان "یوان " "خوبوس" از طرف حکمرانان سلسله مین از فهرست آلات موسیقی دولتی حذف شد و در قرن ۱۷ درسلسله دودمان "چینگ" بر اثر رواج عادات و رسوم ملیت مغول ،ساز"خوبوس" دوباره در فهرست آلات موسیقی دولتی جا گرفت و در ضیافتها ،گردهمائی‌های اعضای خاندان سلسله "چینگ " و حتی در شکار دستجمعی ندای پرطنین ساز "خوبوس" شنیده می‌شد. بدلائل گوناگون بعد از سلسله "چینگ " ساز"خوبوس" بتدریج از بین رفت . پس از تاسیس جمهوری خلق چین دست اندرکاران موسیقی بر اساس کشفیات باستانی ساز نوین "خوبوس" را تولید کردند و به این ساز قدیمی حیات نو بخشیدند. طبق طراحی جدید ساز"خوبوس" سه نوع با صوت زیر، میانه و بم دارد. شکل برونی آن طبق رسوم سنتی ملیت مغول انتهای بالائی ساز مانند یک تیردان و روی آن یک کمان کاملا کشیده شده حکاکی گردیده و جعبه تقویت کننده صدا به شکل کدوی غلیانی بیضی از جعبه سنتی دو برابر بزرگتر است و روی آن تخته نازکی از درخت جلا كشیده شده است که حجم صوت تقویت شده وصدای آن رساتر و کلفت‌تر است و درضمن طراحان این ساز به منظور شکوفای خصوصیت ملی "خوبوس "روی گردن ساز بیش از ۲۰ قطعه استخوانی متصل کردند و حجم صوت کل آن را بهبود بخشیدند.

منبع : رادیو بین‌المللی چین