چرا تحقیقات تجاری نمی شود؟

تجاری نشدن تحقیقات دانشگاهی و استفاده نکردن از پتانسیل-های پژوهشی کشور در جهت رشد اقتصادی از جمله مشکلات تحقیق و پژوهش در کشور ما است.دکتر رضا باقری، عضو هیات علمی دانشکده مهندسی و علم مواد دانشگاه صنعتی شریف، دلایل تجاری نشدن تحقیقات را چنین بر می شمارد:
۱) توسعه صنعت در کشور ما کیفی نیست;
بنابراین خود را نیازمند تحقیقات نمی بینم:به طورکلی اگر تحقیقات ارزش تجاری نداشته باشد به یک مسئله تصنعی و ساختگی مبدل می شود و پشتیبان و حمایت کننده ای نخواهد داشت.در کشور ما یک بحث به غلط رایج شده است که تحقیقات را به دو بخش محض و کاربردی تقسیم می کنند.در هیچ جای دنیا شما تحقیقات محض نمی بینید و اصلا واژه محض واژه موهومی است.یعنی هیچ جای دنیا کسی برای خوشی دل خودش تحقیقات نمی کند.تمام تحقیقاتی که انجام می شود دارای هدف مشخصی است و در نهایت هم، اهداف اقتصادی مورد نظر است.بنابراین در دنیا، تحقیق در خدمت اقتصاد است و جایگاه تحقیق در توسعه صنعت است.اما اینکه چرا در کشور ما تحقیقات، تجاری نمی شود به این دلیل است که تحقیق بیشتر در توسعه کیفی صنعت مورد نیاز است و توسعه کمی چندان به تحقیق نیاز ندارد و در نهایت همان واحد RD کارخانه برای آنها کافی است.شما در بعضی کشورها می بینید که صنایع آنها از تحقیقات خیلی حمایت می کنند، در حالی که برای توسعه حال آنها اثری ندارد.این به خاطر این است که آنها در درازمدت دنبال توسعه کیفی هستند و این تحقیقات نیاز آنها به توسعه کیفی را برآورده می کند.در کشور ما توسعه کیفی دیده نمی شود بنابراین نیازی هم به تحقیقات دیده نمی-شود.ایران خودرو اگر در کنار پیکان، پژو هم تولید می کند، من این را توسعه کیفی ارزیابی نمی کنم; بلکه این توسعه کمی است.توسعه کیفی این است که بیاید مصرف سوخت همین پیکان را به سه چهارم میزان فعلی برساند و الا تولید یک خودروی جدید، توسعه کمی است.
۲) دانشگاه ما محقق پرور نیست تا به فکر توسعه کیفی باشد:
مشکل دوم به سیستم دانشگاهی ما مربوط می شود.متاسفانه سیستم آموزش ما محقق پرور نیست.روحیه تحقیق باید از همان دبستان، دبیرستان و راهنمایی در فرد دمیده شود.در حالی که حتی در دانشگاههای ما امروزه دانشجویان مطالبی را حفظ کرده و تحویل می دهند. چیزهایی هم که حفظ می کنند به درد صنعت نمی خورد.مهندسی که از این سیستم دانشگاهی عبور کرده و روانه صنعت می شود هیچ وقت به فکر توسعه کیفی نمی افتد چون توسعه کیفی نیاز به تفکر و تحقیق دارد.پس اگر صنعت سراغ دانشگاه نمی آید چون هیچ وقت خود را نیازمند به تحقیق نمی بیند و اگر از روی اتفاق، یکی هم سراغ دانشگاه آمد، متاسفانه دانشگاه توان پاسخگویی لازم را ندارد.هیئت علمی دانشگاه هم به چنین سیستمی عادت کرده اند و کمتر خود را درگیر مسائل واقعی صنعت می-کنند.
۳) تصور غلطی است اگر فکر کنیم با حل کردن مشکلات صنعت کشور، مقاله های علمی خوبی حاصل نمی شود:
یکی از دلایل عدم کاربردی شدن تحقیقات در کشور, این تصور غلط است که تحقیق در زمینه حل مشکلات صنعت, منجر به تولید مقالات علمی معتبر و ارتقای درجه علمی محققین نمی شود.اعتقاد من این است که اگر کسی مشکلی از صنعت کشور را به طور ریشه ای حل بکند، از حل هر مشکل چند مقاله علمی هم حاصل می شود.اگر این طور نشد مشکل ریشه ای حل نشده است و تنها یک کار مهندسی کوچکی انجام شده که نیازی به کار دانشگاهی ندارد و همان تکنسین ها و مهندسین درگیر آن صنعت این جور مشکل ها را بهتر از دیگران حل می کنند.ولی اگر کار عمیق انجام شود، هم از آن مقاله علمی استخراج می شود و هم دانش فنی تولید می شود.هم تجربه به دست می آید و هم صنعت را یک پله بالاتر می آورد.

منبع : روزنامه ابتکار