آشنایی با سیستمهای سوخت رسانی کاربراتوری و انژکتوری

● انواع سیستم های سوخت رسانی انژکتوری به ترتیب ابداع:
۱ ) K - JETRONIC ابزار الکترونیکی وارد کار شد.
۲) KE - JETRONIC واحد کنترل الکترونیکی اضافه شد.
۳) L - JETRONIC
۴ ) LH - JETRONIC
۵) MONO JETRONIC - SPFI
۶) MULTI JETORONIC - MPFI
۷ ) GDI
در اینجا سه مورد آخر که معمولترین سیستم های سوخت رسانی انژکتوری را شامل می شوند معرفی می کنیم سیستم های پاشش سوخت تکی یا SinglePointFuel Injection :
در این سیستم ها از یک انژکتور برای تغذیه چهار سیلندر استفاده می شود که این انژکتور سوخت مورد نیاز را در ابتدای منیفولد سوخت می پاشد.
از نظر انتقال سوخت نظیر سیستم های کاربراتوری می باشد اما به کمک واحد کنترل الکترونیکی شرایط مناسب تری و مطلوب تری را برای محفظه احتراق فراهم
می کند.
● سیستم های پاشش سوخت چند گانه یا Multi Point Fuel Injection :
که به تعداد سیلندر های خودرو از انژکتور استفاده می شود که این انژکتورها برروی ریل سوخت نصب شده و سوخت مورد نیاز را مستقیم در پشت سوپاپ های سوخت تزریق می کنند. نسبت به سیستم هایSPFI میزان تغییرات سوخت در آنها پس از پاشش تا زمان احتراق بسیار کمتر است در نتیجه سوخت با شرایط بهتری وارد سیلندر می شود و معمولترین نوع این سیستم ها در حال حاضر به شمار می روند. سیستم های پاشش مستقیم سوخت یا Gasoline Direct Injection : در این روش برای اینکه حداقل تغییر در شرایط سوخت ورودی به سیلندر روی دهد انژکتورها سوخت مورد نیاز برای احتراق را مستقیم درون محفظه سیلندر تزریق می کنند. که به جز تعدادی خودرو ساز هم اکنون آنچنان مورد استفاده عمومی قرار نگرفته است. سیستم مورد استفاده در خودروهای داخلی عمدتاً از نوعMPFI می باشد که شامل منیفولد؛ ریل سوخت و انژکتورها و رگولاتور فشار نصب شده بروی آن؛ دریچه هوا و قطعات نصب شده بروی آن؛ سیستم الکتریکی تعیین زمان احتراق و غیره... و واحد کنترل الکترونیکی ECU می باشد. که از این میان فقط انژکتورها؛ رگولاتور فشار؛ تعدادی از قطعات دریچه هوا، ECU، سنسورها و قطعات بسیار حساس به دلیل استفاده از تکنولوژی های ویژه از اقلام وارداتی بوده و بصورت انحصاری فقط توسط چند شرکت در جهان طراحی و تولید می شوند و تقریباً بقیه قطعات در داخل کشور ساخته می شوند.
● آشنایی با سیستم های CLOSE LOOP و OPEN LOOP :
اصولاً در هر سیستمی تعدادی ورودی و خروجی وجود دارد. موتور خودرو نیز سیستمی است که بنزین و هوا و... ورودی های آن و دود اگزوز و... خروجی آن می باشد. اگر با این دید به یک خودرو کاربراتوری نگاه کنیم موتور خودرو دارای یک سیستم باز است یعنی یک سری ورودی به خودرو داده شده و سیستم نیز بدون هیچ گونه بازنگری از طرف ما یک خروجی ارائه می دهد. این سیستم ها را مدار باز یا OPEN LOOP می گویند. اما در بعضی از خودرو های جدید از خروجی موتور خودرو (دود اگزوز) نمونه (فید بک منفی) گرفته شده و با کار موتور مقایسه می شود. اگر موتور در استفاده از ورودی های اطلاعاتی خود که همان سنسورها هستند دچار خطایی شده باشد (خواه از طرف ECU خواه از طرف سنسورها و خواه خطای ناشی از عملکرد نادرست فرمانبر ها به هر دلیل باشد) سعی می کند تا با تصحیح عملکرد خود بهترین بازده را در خروجی خود به دست دهد. به این سیستم ها مدار بسته یا CLOSELOOP می گویند.فایده عمده سیستم های مدار بسته در این است که علاوه بر تنظیمی که ECU به صورت دائم بر کارکرد موتور خودرو دارد در هر لحظه این تنظیم نیز تحت نظارت دوباره بوده و اگر خطای کوچکی نیز اتفاق بیفتد بلافاصله تصحیح می شود.در موتورهایی که از بنزین سرب دار استفاده می شود سیستم سوخت رسانی از نوع مدار باز یا OPEN LOOP استفاده می شود و در موتورهایی که از بنزین بدون سرب استفاده می شود عموماً سیستم سوخت رسانی از نوع مدار بسته یا CLOSE LOOP می باشد.مزایای استفاده از سیستم های انژکتوری نسبت به سیستم های کاربراتوری:
۱ ) افزایش راندمان حجمی و حرارتی موتور بدلیل یکنواختی و ترکیب صحیح نسبت هوا و سوخت در حالتهای مختلف کاری موتور
۲) افزایش راندمان حجمی باعث افزایش گشتاور و توان خروجی موتور تا ۱۵ درصد می شود.
۳) نسبت هوا ورودی به هر سیلندر بدلیل استفاده همه سیلندرها از یک حجم ثابت تقریباً برابر است.
۴) بدلیل استفاده از سیستم های اندازه گیری دقیق الکترونیکی برای اندازه گیری هوای ورودی سوخت متناسب با آن تأمین شده و در نتیجه مصرف سوخت کاهش می یابد.
۵) در این سیستم ها به علت حذف کاربراتور و پیاله بنزین بخارات حاصل از تبخیر سوخت در پیاله از بین می رود.
۶) کنترل موتور در شرایط مختلف کاری کارکرد موتور مناسب تر و بهتر شده و موتور در هوای سرد سریعتر روشن شده و نیازی بوجود ساسات نمی باشد.
۷) بدلیل یکنواختی ترکیب سوخت و هوا احتراق مناسب تر صورت گرفته و بدلیل افزایش راندمان احتراق موتور نرم تر و بی صدا ترکار می کند.
۸) بدلیل امتزاج مناسب سوخت و هوا راندمان احتراق افزایش یافته و در نتیجه می توان ضریب تراکم حجمی موتور را افزایش داد.
۹) در سیستم های انژکتوری بدلیل اینکه نیازی به گرم کردن منیفولد ورودی نمی باشد در نتیجه دانسیته هوای ورودی بیشتر شده و راندمان حجمی را افزایش می دهد و در نهایتا ًقدرت خروجی موتور افزایش می یابد.
۱۰) با افزایش راندمان احتراق و کنترل پدیده Knock یا Detonation باعث افزایش عمر موتور خودرو می شود.
۱۱) مهمترین علت ساخت سیستمهای انژکتوری و مزیت اصلی آن نسبت به موتورهای کاربراتوری کاهش آلودگی ناشی از موتور خودرو می باشد تا قابلیت پوشش دادن استانداردهای عدم آلایندگی را داشته باشند.
● معایب سیستم های سوخت رسانی انژکتوری نسبت به کاربراتوری:
۱ ) گران بودن موتور بدلیل گران بودن قطعات سیستم های انژکتوری
۲ ) احتیاج بیشتر به تعمیر و نگهداری و خدمات پس از فروش
۳) نیاز به صافی بنزین

منبع : روزنامه ابرار