شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
مجله ویستا
ملک قمى
ملک محمدقمى متخلص به 'ملک' از شاعران معروف سدهٔ دهم و يازدهم است. دوران شاعريش از آغاز جوانى شروع شد و هم در جوانى از قم به کاشان که مجمع شاعران بود، سفر کرد و چندى در آنجا به کسب دانش و ادب سرگرم بود و سپس به قزوين پايتخت صفويان در آن روزگار رفت و نزديک به چهار سال در آنجا ماند تا آنکه در سال ۹۸۷ هـ به دکن رفت و به خدمت نظامشاهيان احمدنگر رسيد و چون احمدنگر به سال ۱۰۰۳ بر دست ميرزاعبدالرحيم خانخانان فتح شد چندى در ملازمت آن سردار ادب دوست گذرانيد و با شاعرانى چون نظيرى و شکيبى و جز آنان که در ملازمت خان بودند، معاشرت نمود و قصيدههائى در مدح خانخانان سرودن و با اجازهٔ او عازم سفر مکه شد ليکن چون در راه به بيجاپور مستقر حکومت عادلشاهيان دکن رسيد همانجا رحل اقامت افکند و به دربار عادلشاه ابراهيم ثانى (۹۷۸-۱۰۳۵) اختصاص يافت و او را در قصيدههاى خود ستود و مجموعهٔ گلزار ابراهيم به دستور او و با مشارکت ظهورى فراهم آورد و در آن سامان چنان حرمتى به هم رساند که او را با عنوان 'ملکالکلام' ياد مىکردند و گويا در همين شهر بود که ظهورى دختر ملک را به زنى گرفت. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
قسمت اخير عمر ملک به تمامى در بيجاپور و در مصاحبت خويشاوندش ظهورى و ملازمت ابراهيم ثانى گذشت تا به سال ۱۰۲۵ درگذشت و او را در بيجاپور نزديک به مقبرهٔ سنجر کاشانى به خاک سپردند. سن ملک هنگام وفاتش نود سال بود و بدين تقدير بايست به سال ۹۳۴ يا ۹۳۵ زاده شده باشد. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
اينکه غالباً گفته شده است که ملک با ظهورى در بيجاپور ملاقات نموده درست نيست بلکه گويا دوستى آن دو استاد پيش از اقامت در بيجاپور يعنى در احمدنگر آغاز شده و آن دو در شهر اخير با هم بوده و با فيضى آشنائى يافتهاند و پس از آن هم با يکديگر در بيجاپور زيسته و خويشاوندى حاصل کردهاند. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ملک از شاعران پر کار عهد خويش و در قصيده و غزل و مثنوى توانا بود. ديوان غزلهاى ملک در کتابخانهٔ مدرسهٔ عالى سپهسالار هفت هزار و صد بيست است. نورسنامه يا منبعالانهار او به استقبال از مخزناسرار نظامى در دو هزار بيت سروده شد و او اثرهاى ديگرى هم به مشارکت ظهورى فراهم آورد يعنى 'گلزار ابراهيم' دز نه هزار بيت از اقسام سخن در ستايش ابراهيم عادلشاه، خوان خليل بهنام عادلشاه. در خلاصةالاشعار و مآثر رحيمى و رياضالشعرا و هفت اقليم و ميخانه از قصيدهها و غزلها و مثنوىهايش بسيار نقل شده است. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
شعر ملک را بيشتر سخنشناسان و نويسندگان احوالش افزون از حد شاعرى او است چنانکه سخن آذر هم در آتشکده که از چند هزار بيت او تنها هشت بيت را قابل انتخاب و نقل شمرده نادرست و دور از انصاف است. دوست و داماد ملک، ظهورى، در ساقىنامهٔ خود دربارهٔ او گويد: | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
و اين نازش لفظ و معنى در شعر ملک به يکديگر که ظهورى گفته صفت راستين سخن او است که لفظ و معنى در آن برابر است و ملک از اين راه معنىها دلپذير را در عبارتهاى فصيح و روش و منتخب ادا نموده و چه در قصيده و چه در غزل در پيروى از استادان پيشين و جواب گفتن آنان گام برداشته است. پيدا است که چنين شيوهاى در شعر مطبوع طبع شاعرانى که پس از او خاصه در سدهٔ دوازدهم در هند مىزيستهاند نبود زيرا آنان زيبائى کلام را در اشتمال آن بر معانى غريب همراه با تعبيرها و ترکيبهاى تشبيهى و استعارى و مضمونهاى باريک ديرباب مىدانستهاند. به همين سبب است که ميرغلامعلى آزاد (م ۱۲۰۰) دربارهٔ شعر او گويد 'خوش لفظ است اما معانى تازه کم دارد و تشبيه که رکن رکين فصاحت است در کلام او بسيار کم واقع شده' . ازوست: | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران انگلیس دولت انتخابات عراق دانشگاه تهران مجلس شورای اسلامی دولت سیزدهم چین روز معلم رهبر انقلاب نیکا شاکرمی
سیل آتش سوزی زلزله شهرداری تهران سازمان هواشناسی آموزش و پرورش هلال احمر قوه قضاییه پلیس معلم فضای مجازی قتل
تورم بانک مرکزی مسکن قیمت خودرو سهام عدالت قیمت طلا قیمت دلار بازار خودرو خودرو ایران خودرو حقوق بازنشستگان سایپا
مهران غفوریان ساواک رضا عطاران تلویزیون موسیقی عمو پورنگ سریال شهاب حسینی صداوسیما مسعود اسکویی سینمای ایران دفاع مقدس
اسرائیل فلسطین رژیم صهیونیستی جنگ غزه غزه آمریکا روسیه ترکیه حماس نوار غزه اوکراین یمن
فوتبال پرسپولیس استقلال سپاهان آتیلا حجازی باشگاه استقلال علی خطیر لیگ برتر بازی لیگ برتر ایران تراکتور لیگ قهرمانان اروپا
اپل هوش مصنوعی صاعقه گوگل ناسا تلفن همراه عکاسی مدیران خودرو کولر
کبد چرب فشار خون چای دیابت بیماری قلبی