سه شنبه, ۲۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 14 May, 2024
مجله ویستا
قوممداری (Ethnocentrism)
قوممدارى به رفتار و قضاوت و اعتقادى اطلاق مىشود که براساس آن فرد و گروه فرهنگ و قوميت خود را بهتر و برتر از ديگران مىداند و به هنگام ارزيابى يکى از جنبههاى فرهنگى جامعهٔ ديگر، فرهنگ خود را معيار قرار مىدهد. | |||||||||
جامعهاى که گرفتار 'قومداري' است در نتيجهٔ توجه زياد و مبالغهآميزى که بر فرهنگ رسمى خود مىکند، نسبت به فرهنگهاى بيگانه و حتى نسبت به فرهنگهاى فرعى اقليتهاى جامعه خود، بدبين و بىاعتنا است و مىکوشد تا هنجارهاى خود را بر گروه داخلى و جوامع خارجى تحميل کند. مسلماً چنين کوششى که 'امپرياليسم فرهنگي' نام گرفته است. اعضاء فرهنگهاى داخلى را به رنج و نوميدى و پرخاشگرى خواهد کشاند و جامعههاى ديگر را به ستيزه برخواهد انگيخت. | |||||||||
البته 'قوممداري' در صورتى مىتواند زيانبخش و موجب پرخاشگرى و ستيزهگرى جوامع ديگر گردد که به 'مطلقگرائى فرهنگي' (يعنى برتر شمردن بىچون و چراى هنجارهاى فرهنگ خود نسبت به جامعههاى ديگر و تعصب داشتن نسبت به آنها که در عصر حاضر جاى ندارد) تبديل گردد که در در آن صورت 'امپرياليسم فرهنگي' را به دنبال خواهد داشت. يعنى همان کارى که مدتها است استعمارگران غربى بر کشورهاى تحت سلطه و جهان سوم روا مىدارند و فرهنگ غربى بهخصوص فرهنگ 'انکلو ساکسون' را از فرهنگ ساير کشورها برتر مىدانند. اما اگر 'قومداري' حالت متعادل و نسبى داشته باشد يا بهعبارت ديگر به 'نسبىگرائى فرهنگي' مبدل گردد. موجب انسجام گروهى و روح همبستگى ملى و قومى مىگردد و چناچه اين ويژگى از بين برود، اقوام و جوامع دچار نابسامانى و از هم پاشيدگى مىگردند. بدين جهت است که 'قوممداري' در همه جوامع وجود دارد. بهعنوان نمونه حکيم ابوالقاسم فردوسى حماسهسراى بزرگ ايران و جهان در اشعار شاهنامه به کرات بر 'قوممداري' تأکيد کرده است. مثلاً: | |||||||||
| |||||||||
همچنانکه در 'ايلياد' و 'اديسه' حماسهسراى بزرگ يوناى 'هومر' مىتوان مشاهده کرد. 'هرودت' مورخ يونانى نيز غيريونانى (که منظور او ايرانيان بوده 'بربر' ناميده که نابخشودنى است. مونتسکيو غيراروپائى را وحشى قلمداد کرده است. | |||||||||
نمونه ديگرى از 'قوممداري' را در شعر زيبا و غرورانگيز 'آرش کمانگير' سياوش کسرائى که البته اصل آن در شاهنامه است مىتوان مشاهده کرد. | |||||||||
قوممدارى را در زمينه اعتقادى به نحوى شيوا و گويا در يکى از اشعار سعدى مىتوان ديد: | |||||||||
| |||||||||
در ميان سرخپوستان آمريکائى نيز در زمينه 'قوممداري' افسانهٔ زيبائى وجود دارد که به مناسبت بحث بيان مىشود. | |||||||||
يکى بود، يکى نبود، غير از خدا هيچکس نبود. خدا که دنيا را خالى ديد مقدارى گل تهيه کرد و از آن سه مجسمه به کشل آدم درست کرد. بعد کورهاى ساخت و آن مجسمهها را در کوره گذاشت و آتشى برافروخت. اما به اندازهٔ کافى صبر نکرد، براى اينکه ببيند مجسمههاى آن به چه شکلى شده است عجله کرد و يکى از آنها را از کوره درآورد اما ديد نپخته است و رنگى سفيد دارد. در آن روح دميد، نژاد سفيد پديد آورد. براى بار دوم بيشتر صبر کرد در نتيجه وقتى که مجسمه دوم کاملاً پخته و سرخ و زيبا شده بود آن را برون آورد. با خوشحالى محو تماشاى آن که شاهکارى از زيبائى و تناسب بود شد. به آن روح بخشيد که سرخپوستان از اعقاب او هستند. | |||||||||
اما چنان محو تماشاى اين شاهکار شد که فراموش کرد مجمسه ديگرى در کوره دارد. وقتى آن را بيرون آورد که کاملاً سوخته بود و بدين ترتيب نژاد سياه بهوجود آمد و به آنها اضافه شد. | |||||||||
بنابراين ملاک سنجش امور اجتماعى و آداب و رسوم و سنن قومى آگاهانه يا خودبهخود، بستگى به اين دارد که فرد به کدام گروه متعلق و به چه اصولى معتقد باشد. معهذا بهنظر مىرسد 'قوممداري' زمانى بيشتر مورد تأکيد و توجه قرار مىگيرد و قوت مىيابد که قوميت، مليت و فرهنگ ملى جامعه در معرض خطر بيگانگان قرار گيرد. در آن موقع است که نه تنها شعرا و نويسندگان، بلکه همهٔ افرادى که به فرهنگ قومى و ملى خود پايبند هستند و به آن اهميت مىدهند يا به عبارت ديگر 'بىوطن' نيستند، بر آن تأکيد مىورزند. |
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران آمریکا مجلس شورای اسلامی رهبر انقلاب قوه قضاییه مجلس صادق زیباکلام شورای نگهبان دولت سیزدهم انتخابات مجلس مجلس دوازدهم انتخابات
تهران هواشناسی پلیس بارش باران شهرداری تهران فضای مجازی قتل سیل حج تمتع سازمان هواشناسی سلامت زلزله
قیمت دلار قیمت خودرو خودرو قیمت طلا سایپا بورس بازار خودرو بانک مرکزی مسکن حقوق بازنشستگان گاز دلار
همایون شجریان نمایشگاه کتاب فردوسی کتاب نمایشگاه کتاب تهران شاهنامه سینمای ایران نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران تلویزیون دفاع مقدس سریال رضا عطاران
دانشگاه تهران تحقیقات و فناوری
اسرائیل رژیم صهیونیستی غزه فلسطین جنگ غزه حماس روسیه افغانستان ترکیه نوار غزه طوفان الاقصی اوکراین
استقلال فوتبال پرسپولیس فولاد خوزستان لیگ برتر لیگ برتر ایران مهدی طارمی فولاد رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران بازی باشگاه استقلال
هوش مصنوعی اینترنت گوگل تبلیغات شفق قطبی نوآوری ناسا اپل دبی
خواب سلامت روان شیر تجهیزات پزشکی زوال عقل کاهش وزن درمان ناباروری واکسن