چهارشنبه, ۲۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 15 May, 2024
مجله ویستا
معماری ایران از صفویان تا دوران معاصر (۲)
اغلب بناهاى دورهٔ صفوى مانند مساجد، مدارس و کاروانسراها به شکل چهار ايوانى بنا شده؛ استفاده از کاشى معرق و هفت رنگ براى تزئينات، رونق فراوانى داشت، بطوريکه ساختمانهاى مذهبى اين دوره از گنبد، ايوان، طاقنما، سردر ورودى و حتى منارهها با کاشى آراسته شد. | ||
خطاطى و خوشنويسى روى کاشى نيز در آرايش بناهاى مذهبى عموميت يافت و بناهاى متعددى با خطوط ثلث، نسخ، نستعليق و خطوط ديگر تزئين شد. | ||
شاهعباس در زمينهٔ معمارى در شهرهاى ديگر نيز بناهاى بسيارى ساخت تا قدرت سلطنت خود را در چشم همگان تثبيت کند؛ از جمله بازسازى حرم امام رضا (ع) در مشهد و بناى مجموعهٔ گنجعلىخان در کرمان را مىتوان برشمرد. | ||
کاروانسراها نيز از ديرباز از ويژگىهاى معمارى ايرانى بشمار مىرفتند. با اين حال از تعداد، شکل و اندازهٔ نمونههاى اين دوره بر مىآيد که نقشهٔ آنها بايد در مرکزى واحد زيرنظر دولت کشيده شده باشد. | ||
بناى پل خواجو در دورهٔ شاهعباس دوم بر شالودههاى دهانهاى متعلق به قرن نهم هجرى ساخته شد. | ||
بناى چهل ستون را شاهعباس دوم در سال ۱۰۵۷ هجرى بر گرد يک بناى اوليه ساخت. اين عمارت در آتشسوزى سال ۱۱۱۷ هجرى به شدت آسيب ديد و سال بعد تالارى به آن اضافه شد و بازسازى اساسى شد. از اينرو اين بنا به مقطع زمانى خاصى تعلق ندارد. | ||
| ||
آخرين دستاورد مهم دورهٔ صفوى مجتمعى است از بناهايى که حسين اول در چهارباغ ساخت. اين مجموعه بازگشتى به نقشههاى شکوهمند مورد علاقهٔ عباس اول دارد و شامل مدرسهٔ مادرشاه، کاروانسرا، اسطبلها و بازار است. | ||
پيشرفت عظيم اصفهان در دورهٔ شاهعباس اول در مقياس کوچکترى در شيراز و با حمايت محمد کريمخان زند تکرار شد. مهمترين بناها بر گرد ميدانى بزرگ ساخته شد و شامل بناى ارگ، مسجد جامع وکيل و حمام وکيل و بازار طاقبندى شده وکيل اس. | ||
از ديگر بناهاى دورهٔ صفوي، مدرسهٔ عليا در خراسان، مدرسهٔ خان در شيراز، مدرسهٔ نواب در مشهد، مدرسهٔ کاسهگران در اصفهان، هارون ولايت در اصفهان، گنبد سبز واقع در مشهد و خواجه ربيع در مشهد، مسجد حکيم اصفهان، کاخ چهلستون قزوين، کاخ صفىآباد در بهشهر، پل بيستون، رباط زينالدين در جادهٔ يزد- کرمان، کاروانسراى مهيار واقع در اصفهان، کاروانسراى دهبيد در جادهٔ اصفهان - شيراز، کاروانسراى خان خره، کاروانسراى شيخ عليخان در اصفهان، کاروانسراى بيستون و ... را مىتوان نام برد. | ||
پس از انقراض صفويان، سبک معمارى اين دوره در سه دورهٔ افشاريه، زنديه و قاجار ادامه يافت، اما از نظر زيبايى مانند دورهٔ صفويه نبود. در اين دوران بويژه در دورهٔ قاجاريه تأثير هزاروپايى در هنرهاى اسلامى بويژه نقاشي، سفالسازى و معمارى پديدار گشت. | ||
مسجد کبود گنبد و کاخ خورشيد در منطقهٔ کلات از بناهاى دورهٔ افشاريه است. | ||
و از بناهاى دورهٔ قاجاريه، مسجد نبى قزوين، مسجد امام سمنان، مسجد امام تهران، مسجد حاج على آقا در کرمان و مسجد شهيد مطهرى تهران را مىتوان نام برد. | ||
در اين دوران نيز از کاشىکارى در بناها، جهت تزئين استفاده مىشد و در پوشش گنبدها، ايوانها و نماى خارجى از کاشىهاى هفت رنگ بهره گرفته مىشد. در دورهٔ قاجاريه، بسيارى از بناهاى گذشته که در حال ويرانى بودند، مرمت و تجديد بنا شدند. | ||
معمارى دوران افشاريه و زنديه و قاجاريه، شامل بناهاى مذهبى و غيرمذهبى از نظر طرح و نقشه به شيوهٔ دورهٔ صفوى بود. در اين سه دوره، عليرغم ناآرامىهاى سياسى و ناامني، بناهايى بوجود آمد که هر يک از نظر زيبايى و اصول معمارى حائز اهميت ويژهاى بودند؛ و استادى و نبوع معماران ايرانى را در احداث بناهاى مختلف بويژه بناهاى مذهبى نشان مىدهد. بناهايى مثل مجموعهٔ وکيل شيراز، مجموعه کاخهاى گلستان تهران و مجموعه بناهاى سپهسالار. |
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
رئیس جمهور مجلس شورای اسلامی سید ابراهیم رئیسی قوه قضاییه مجلس دولت سیزدهم رهبر انقلاب شورای نگهبان حسن روحانی صادق زیباکلام مجلس دوازدهم مجلس یازدهم
قوه قضائیه قتل پلیس تهران هواشناسی شهرداری تهران بارش باران دستگیری پلیس راهور سازمان هواشناسی سیل سلامت
یارانه بانک مرکزی مسکن قیمت دلار قیمت خودرو خودرو قیمت طلا سایپا بازار خودرو بورس دلار ایران خودرو
شاهنامه نمایشگاه کتاب همایون شجریان سحر دولتشاهی تلویزیون زبان فارسی نمایشگاه کتاب تهران کتاب سینمای ایران دفاع مقدس سریال تئاتر
دانشگاه تهران وزارت علوم فضا تحقیقات و فناوری آیفون
اسرائیل رژیم صهیونیستی روسیه غزه فلسطین جنگ غزه آمریکا حماس چین افغانستان ترکیه اوکراین
فوتبال استقلال پرسپولیس لیگ برتر رئال مادرید باشگاه استقلال فولاد خوزستان لیگ برتر ایران مهدی طارمی فولاد بازی لیگ برتر فوتبال ایران
گوگل هوش مصنوعی همراه اول موبایل دوربین تبلیغات هواپیما ناسا نوآوری اپل ایلان ماسک
زوال عقل کاهش وزن ویتامین کودک سلامت روان واکسن بارداری پرستار