کنکاشی در گروه های تروریستی عراق

سقوط «صدام» دیکتاتور رژیم بعث عراق، آرایش سیاسی این کشور را دگرگون کرد و فرصت مناسبی را برای نقش آفرینی بازیگران پیدا و پنهان تحولات سیاسی و اجتماعی فراهم نمود. از جمله تحولاتی که پس از سقوط صدام رخ داد، ظهور یک وضعیت خلأ قدرت بود، و همین مسئله مشکلات امنیتی فراوانی برای مردم به وجود آورد.
اقدام نظامی آمریکا علیه حکومت صدام در عراق پیش از آنکه به ایجاد دموکراسی لیبرال در این کشور بینجامد، باعث احیای شیعیان شد و شاید به جرات بتوان گفت که یکی از آثار و تبعات این پدیده، به هم خوردن تعادل نیروها در عراق و خاورمیانه طی سال های آینده است.
احساس ناامنی شدید آمریکا از اقدامات گروه شبه نظامی وابسته به مقتدا صدر و تبلیغات منفی جریان رسانه ای عرب و اهل سنت علیه جریان شیعی و نسبت دادن آن به ایران، می رفت که موقعیت بغرنجی را برای شیعیان عراق فراهم آورد، اما درایت مرجعیت شیعی و صبوری جریان های منتسب به مقتدا صدر، باعث شد این توانمندی بالقوه در جهت دولت سازی صرف شود و در نهایت، توطئه ای که از سوی آمریکا برای حذف جریان شیعی از قدرت طرح ریزی شده بود، با درایت و کیاست به کار رفته از سوی زعمای شیعی عراق خنثی شد.
در حال حاضر، جریان شکست خورده رژیم سابق عراق با گروه های تندروی سنی برای از بین بردن قدرت شیعی اشتراک مساعی دارد و حتی آنها فعالیت های خرابکارانه مشترکی را با حمایت های آمریکا انجام می دهند.
● سازمان القاعده
در پی حمایت مستقیم و غیرمستقیم رژیم سابق عراق از خیزش وهابی، سلفی و تکفیری، برای مدتی نه چندان کوتاه چیزی به نام «هسته های پنهان» شکل گرفت و فضای مناسبی را برای رشد سازمان القاعده در عراق فراهم کرد. پس از حوادث ۱۱ سپتامبر، مقامات اردن به نیروهای اطلاعاتی عراق اطلاع دادند که گروهی از تکفیری ها شامل «محمداحمد الخلایله» ملقب به «ابومصعب الزرقاوی» (اردنی)، «مصطفی یوسف مصطفی صیام» ملقب به «ابویوسف»(اردنی)، «معمر الجعیفر» (اردنی)، «ابوانس الشامی»، «رشیدحمید عباس الجمیلی» ملقب به «ابوعایشه» (عراقی)- که قبلاً توسط مقامات اردنی، دستگیر شده بودند و سپس به دلایل نامعلومی آزاد شدند وارد عراق شده اند.
پس از آنکه این اطلاعات از سوی نیروهای اطلاعاتی اردنی داده شد، دستگاه اطلاعاتی عراق در دوره رژیم سابق اقدام به بازداشت این افراد کرد و پس از انجام بازجویی ها، با دستور مستقیم «صدام» آزاد شدند از این پس بود که در پی چراغ سبز رژیم سابق عراق، زمینه تشکیل شاخه سازمان القاعده فراهم شد.
سازمان ها و جنبش های متعددی حول محور القاعده در عراق فعالیت می کنند که برخی از آن ها به قرار ذیل هستند:
۱)سازمان قاعده الجهاد فی بلاد الرافدین
این سازمان، خطرناک ترین گروه تروریستی عراق است و فعالیت های آن مواردی مثل بمب گذاری، ترور، آدم ربایی، کشتن بی گناهان، سربریدن و مثله کردن اجساد است. این سازمان ارتباط مستحکمی با سازمان های نظامی بعثی مثل «ارتش اسلامی عراق گردان های ثوره العشرین» دارد و با سازمان های تروریستی جهانی هم ارتباطات مستحکمی دارد.
حوزه فعالیت این سازمان مناطقی چون الانبار، موصل، تکریت، دیالی و اطراف بغداد است. ساختار نظامی آن را غیرنظامیان افراطی داخلی و خارجی تشکیل می دهند و از بدو تاسیس، رهبری آن به عهده «ابومصعب زرقاوی» بود.
۲)انصار السنه
این گروه از سنی های افراطی تشکیل شده است و اعضای آن را سنی های افراطی عراقی و غیرعراقی و برخی از عناصر رژیم سابق تشکیل می دهند، حوزه فعالیت این گروه، مرکز و شمال عراق است و از هم پیمانان سازمان «قاعده الجهاد فی البلاد الرافدین» است. «محمد الجحیشی» از رهبران برجسته این گروه به حساب می آید.
۳) ارتش اسلامی عراق
این گروه از اسلامگرایان افراطی و عناصر رژیم سابق تشکیل شده است. حوزه فعالیت آن نیز مرکز عراق است، ضمن اینکه در موصل و بصره هم هسته هایی دارد.
۴)حزب التحریر
هدف اعضای این گروه، ایجاد حکومتی خلافتی در عراق و بیرون راندن کفار است. این گروه با سازمان «قاعده الجهاد فی بلاد الرافدین» در ارتباط بوده و حوزه فعالیت آن، دیالی و برخی مناطق بغداد است.
۵)جیش الطائفه المنصوره
این گروه در اواخر ژوئیه ۲۰۰۵(اوایل مرداد ۱۳۸۴) ظهور کرد. پرتاب خمپاره به سمت زائران امام موسی کاظم(ع) در تابستان سال ۱۳۸۴، از سوی این گروه انجام شد و اولین بیانیه آن، در تاریخ ۴شهریور ۱۳۸۴ از طریق اینترنت منتشر و در آن ادعا شد که این گروه پس از سقوط رژیم «صدام» تاسیس شده است. فرمانده آن «ابوعمر انصاری» است و «ابوسامه» نیز سخنگوی این گروه است حوزه فعالیت آن هم مناطق الطارمیه، المشاهده، التاجی، الطیفیه، عوبریج است.
۶) یاران اهل سنت (مناصر و اهل السنه)
این گروه در خرداد سال ۱۳۸۴ ظهور کرد و بیانیه تاسیس آن در مرداد همان سال صادر شد حوزه فعالیت آن نیز مرکز و جنوب عراق (بصره) است و در منطقه الدوره، بغداد و ابورشید هم فعالیت هایی دارد. این گروه انفجار بمب در مسجد شیعیان در جاده بغداد به بصره را که به شهید شدن ۴۶ غیرنظامی منجر شد، و همچنین ربودن و قتل رئیس اتحاد الکراتیه در بابل را که یک شیعه بود، برعهده گرفت. علاوه بر این، تعدادی از اعضای کادر سازمان بدر (سپاه بدر) در منطقه الطلیعه در مسیر بغداد به حله را به قتل رساند. گروه یاران اهل سنت قتل ۲۰ نفر که از منطقه «الدوره» بغداد ربوده شده بودند و جسد آنان بعداً در منطقه «المعالف» در جنوب بغداد پیدا شد، را نیز برعهده گرفت.
۷) سپاه عمر
سازمان «قاعده الجهاد فی بلاد الرافدین» در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۳۸۴ تشکیل این گروه را اعلام کرده است و مدعی شد قتل اعضای کادر سازمان بدر توسط آن انجام گرفته است. رهبر این سازمان «جمال التکریتی» است که «ابواسلام» نامیده می شود. او از عشیره البوناصر در تکریت و یکی از همکاران زرقاوی است این گروه تا شهریور ۱۳۸۴ مسئولیت ۲۰۰ عملیات ترور را بر عهده گرفته است . مسئولیت انفجار ساختمان موسسه شهید محراب در تلفر نیز از سوی این گروه برعهده گرفته شد.
۸) گروه الانصار(وابسته به گردان انتحاری براء بن مالک)
این گروه مسئولیت ۱۱ عملیات طی یک فاصله زمانی ۲۰ روزه در تیرماه سال ۱۳۸۵ و ۲۰ عملیات فاصله زمانی پنج روزه ماه بعد را برعهده گرفت.
۹)جیش محمد (الحق)
شامل مجموعه ای از تکفیری ها و بعثی ها و طرفدار تبعیض بر اساس روابط عشیره ای است. این گروه برای بازگرداندن حزب بعث تلاش می کند و شعار آن نیز چنین است: «حکومت متعلق به اعراب سنی عراق است».
۱۰)گروه ابوایمن
حوزه فعالیت این گروه، موصل، سلمان پاک و فلوجه است. این گروه در فعالیت خود، به تجربه تکفیری هایی متکی است که در گذشته عضو ارتش عراق بودند و هم اکنون، دوره هایی را در «مدائن» بغداد برگزار می کند.
۱۱)گردان زبیربن عوام
حوزه فعالیت این گروه، مناطق «ابوغریب»، «الرضوانیه»، «خان ضاری» و «الزیدان» است و رهبر آن «ابوزبیده البابلی» است. این گروه در مهرماه سال ۱۳۸۴ بیعت خود را با سازمان «قاعده الجهاد فی بلاد الرافدین» اعلام کرد، ولی در گذشته به گردان های «ثوره العشرین» وابسته بود. شیوه کاری آن، به کارگیری خودروهای بمب گذاری شده و پرتاب موشک است.
۱۲) گردان حسن بصری
این گروه نیز در مهر ۱۳۸۴ بیعت خود را با القاعده در عراق اعلام کرد . حوزه فعالیت آن «ابوالخطیب» «الامتحیه» و «الزبیر» است. گروه یاد شده در بصره علیه نیروهای انگلیسی و عراقی و غیر نظامیان شیعه عملیات انجام داده و شیوه کاری آن هم بمب گذاری، عملیات انتحاری و ترور است. اعضای این گروه از عشیره غائم بصره هستند، و رویکردی تروریستی دارند، رهبر این گروه «ابوحذیفه عراقی» است و طی شهریور ۱۳۸۳ تا فروردین ۱۳۸۴ این گروه مسئولیت ۲۴ حمله، از جمله ۱۶ مورد بمب گذاری و عملیات ترور در بصره را برعهده گرفت.

منبع : روزنامه کیهان