سازمانهای کار آفرین

نویسنده در این کتاب قصد دارد مفهوم کار آفرینی ؛ سازمان کارافرین و واقعیتهای آن را به خواننده منتقل کند, ضمن اینکه سعی می کند راهکارهایی را که توسط متفکران و محققان در این زمینه ارائه شده است به نحوی کار بردی در اختیار مدیران و سرپرستان سازمانها قراردهد. سازمان کارآفرین (entrepreneurial organization) از دیدگاه وی سازمانی است که توجه خود را به رشد و اجرای استراتژی تهاجمی معطوف می نماید, نه اینکه فقط نیروی خود را صرف بقا و تثبیت موضع در بازار کند. چنین سازمانی با اجرای ۴ استراتژی تهاجمی اصلی می تواند مسیر رشد را بپیماید :
▪ گسترش بازار کنونی برای محصولات کنونی ؛
▪ شناسایی بازار جدید برای محصولات کنونی ؛
▪ ارائه محصولات جدید و متنوع ؛
▪ خریداری سازمانهای کوچکتر.
مطالب زیر از دیگر مباحث جذاب و خواندنی کتاب است.
● ویژگی های بارز سازمان های کارآفرین
هشت ویژگی کلیدی سازمانهای کار آفرین عبارتند از :
۱. اصرار در استراتژی تهاجمی:
سازمانهای موفق, نوآور و مبتکر هستند؛ آنها به جای نشان دادن واکنش در برابر رویدادها و داشتن حالت انفعالی می کوشند پیش فعالانه و تهاجمی عمل کنند.
۲. صمیمیت با مشتریان:
سخن گفتن با مشتریان با هدف آگاهی از خواستها, انتظارات و دیدگاه های آنها از رموز موفقیت در کسب و کار است .
۳. آزادی عمل و کارآفرینی:
در سازمانهای کار آفرین, مدیران اجرایی افراد را تشویق می کنند که در چارچوب چشم انداز سازمان, رهنمودها و استراتژی های موجود, مسئولیت تصمیمات را متقبل شوند. این به معنی آن است که چنین سازمان هایی اطمینان دارند, کارکنانشان از آنچه در سازمان می گذرد آگاهند و در تفسیر و تحلیل برنامه ها و اقدامات سازمان, بویژه در مورد مشتریان سهیم شده اند.
۴. تاکید بر ارزشهای سازمان:
در سازمانهای موفق همه با فلسفه و ارزشهای سازمان آشنا هستند و وظیفه خود می دانند باورهای سازمان را به آگاهی مشتریان و همکاران, به ویژه افراد تازه استخدام شده برسانند . در این باره اندازه سازمان چندان مهم نبست. در واقع این کار حتی در یک خرده فروشی کوچک نیز قابل اجراست .
۵. تاکید بر فعالیت های تخصصی خویش:
سازمانهای موفق معمولاً بر انجام فعالیتهایی تاکید می کنند که در آن متخصص و کار آزموده شده اند. این به معنای آن نیست که سازمان ها نباید فعالیت های خود را متنوع سازند, بلکه یاد آور این مهم است که برای ورود به بازار جدید, باید با دقت برنامه ریزی کرد و بازارها را تجزیه و تحلیل نمود.
۶. ساختار ساده و نیروی کار اندک:
از ویژگی های سازمان کارآفرین برخورداری از ساختاری ساده است (ساختاری که انجام کار را تسریع و تسهیل نماید). در یک سازمان پیچیده؛ غالبا مشتریان را از واحدی به واحد دیگر می فرستند. زیرا هر چقدر سازمان پیچیده تر باشد سیستمهای ارتباطی پیچیده تر و دشوارتر عمل خواهند نمود.
۷. افزایش بهره وری از مجرای کارکنان:
از ویژگی های سازمان کارآفرین, توجه به نقش یک یک افراد در کل سیستم و تشویق موفقیت ها در هر کجای سازمان است. مدیران سازمان های کارآفرین می دانند که اگر موفقیتی حاصل شده, ناشی از تلاش و نوآوری کارکنان بوده است.
۸. اعمال کنترل بر ارزشها و تامین مالی:
سازمان های کارآفرین بر این باورند که کارکنانِ رو در رو با مشتریان, باید از اختیارات لازم در مراحل تصمیم گیری برخوردار باشند. در عین حال که سازمان هم باید کنترل دقیقی بر ارزشها و نحوه تامین مالی منابع اعمال کند. در واقع مدیران کار آفرین به افراد آزادی عمل می دهند تا آنچه را که شایسته می دانند به انجام رسانند .
● هفت پشتوانه بنیادی
نکته حائز اهمیت آن است که ویژگی های یاد شده باید از هفت پشتوانه اعتقادی یا هفت ارزش بنیادی زیر برخوردار باشد :
۱- سازمان ما باید بهترین باشد.
۲- همه کارها باید صحیح انجام شود حتی کارهای جزیی.
۳- موفقیت سازمان به افرادی که برای آن کار می کنند, بستگی دارد.
۴- خدمات و کالاها را باید با بهترین کیفیت ارایه نمود.
۵- تشویق و ترغیب و تحمل شکست, اجتناب ناپذیر است ( با توجه به اینکه سازمان در مسیر پیشرفت گام بر میدارد).
۶- سیستم ارتباطات داخلی سازمان حائز اهمیت بسیار است .
۷- سازمان باید از نظر اقتصادی رشد کند.
● ۲۱ قاعده طلایی در سازمان های کار آفرین
هشتمین فصل کتاب به معرفی متفکران عرصه کار آفرینی و بررسی نظرات و آثار آنها می پردازد . یکی از شخصیتهای مطرح در این عرصه ویلیام هینک, مدیر عامل "ماینر گروپ " در تایلند است. وی ۲۱ قاعده طلایی ارایه نمود که مدیران سازمانها در سراسر جهان می توانند آنها را به اجرا در آورند. به نظر می رسد که اگر هر یک از ۲۱ قاعده طلایی یاد شده به تنهایی مورد توجه قرار گیرد, کار آمدی چندانی در پی نداشته باشد ولی این مجموعه بر روی هم می تواند ساختاری پایدار و منسجم ایجاد کند:
۱- هر گونه خلا بازار را شناسایی و برطرف کنید. در غیر این صورت رقبای شما فعال خواند شد.
۲- سعی کنید وظایف خود را درست انجام دهید.
۳- توجه به جنبه های تفریحی در کار, عامل ایجاد انگیزه به شمار می آید.
۴- سخت بکوشید تا نقش خود را با تمام توان ایفا کنید .
۵- تلاش کنید با رهنمودها و مغز دیگران کار کنید و از ایده های آنان استفاده کنید .
۶- هدفها را تعیین کنید و با توجه به رسالت سازمان, مسیر مشخصی را طی کنید (به خاطر داشته باشید که هدفها باید متمرکز بر مشتری, مشخص, قابل اندازه گیری, مورد توافق, واقعی و بهنگام باشد) .
۷- بر قضاوت شهودی خود اعتماد کنید .
۸- باید به آسمان رسید, دست کم یک بار .
۹- شیوه فروش را بیاموزید .
۱۰- به یک رهبر تبدیل شوید .
۱۱- نقاط ضعف و شکست را به سرعت شناسایی کنید .
۱۲- از رویداد های ناشی از شانس به بهترین نحو بهره برداری کنید .
۱۳- از تغییر به عنوان یک راه زندگی استقبال کنید .
۱۴- ارتباطات خود را قوی کنید .
۱۵- از وقت خود به شیوه ای معقول استفاده کنید .
۱۶- الگویی را در نظر بگیرید و برای ارزیابی عملکرد و سنجش کیفیت کار, از استاندارد های مشخص استفاده کنید .
۱۷- به انجام کارهای عادی و روزمره قناعت نکنید .
۱۸- برای کیفیت اهمیت بسیار قائل شوید .
۱۹- در بحرانها به سرعت عمل کنید .
۲۰- پس از افتادن باید به سرعت برخاست و دوباره روی زین نشست .
۲۱- باید از کار خود لذت ببرید .نویسنده در سراسر کتاب تاکید می کند که:
▪ سازمان کار آفرین یک پدیده جدید نیست زیرا همیشه کسانی بوده اند که نسبت به رقبا سریعتر عمل کرده اند و فرصتها را زودتر از آنان تشخیص داده اند .
▪ در مورد سازمان کار آفرین چیزی به نام شانس وجود ندارد.
▪ افراد کارآفرین میتوانند برای سازمان شانس یا فرصت بوجود آورند .
● ۱۰ گام موثر در مسیر کار آفرین نمودن سازمان:
۱- اعتقاد به سازمان: اگر سازمان خود را بهترین بدانید کافی نیست. باید اعتقاد راسخ داشته باشید که سازمانتان بهترین است. سازمانی این چنین, همواره بر خود میبالد و آرزوی کارکنانش آن است که سازمان مسیر رشد را ادامه دهد. سازمانهای کار آفرین, تنها درباره "موفقیت" و " کیفیت محصول" حرف نمی زنند, بلکه همواره دارای این ویژگی ها هستند .
۲- ترسیم چشم انداز: سازمان کار آفرین توانسته است چشم اندازی از آینده خویش را در برابر دیدگان اعضای خود قرار دهد. احساس وجود یک آینده روشن همواره منشا پیشرفت خواهد بود و افراد را به تحقق رویای خود ترغیب می نماید. البته هدفها باید قابل دستیابی و مشخص باشند زیرا اگر اعضای سازمان اهداف آتی را مبهم یا دست نیافتنی بدانند ناکام مانده, سرانجام با شکست رو به رو خواهند شد.
۳- شناخت کافی از مشتری: در سازمان کار آفرین مشتری یک منبع ارزشمند اطلاعاتی است. در این سازمان شکایت های مشتریان مورد استقبال قرار می گیرد. زیرا هدف, آموختن درسهای جدید و اقدامات اصلاحی در سایه اشتباهات گذشته است .
۴- تجزیه و تحلیل محیط: اگر سازمان تلاش نکند عوامل فعال در محیط خارجی خویش را درک کند, هر قدر به بازار جهانی نزدیک می شود با این عوامل نا آ شنا تر می گردد و در نهایت بهترین فرصتها را از دست خواهد داد.
۵- درک سازمان: سازمانهای موفق هرگز تصویری ایده آل و مقدس از خود ترسیم نمی کنند . درک سازمان به معنی شناسایی نقاط ضعف و اجرای سیاستهایی به منظور کاهش نقاط ضعف است. یکی از زمینه های آسیب پذیری سازمان در رابطه با امور جاری و روزمره است . در مورد امور عادی سازمان باید مقرراتی وجود داشته باشد تا اطمینان یابیم که سازمان درکارهای روزمره نیز مانند فعالیت های کارآفرینی از تعهد لازم برخوردار است.
۶- محاسبه ریسک: سازمان کار آفرین ریسک پذیر است, ولی هنگامی پذیرای ریسک خواهد بود که نقش و اثر عوامل داخلی و خارجی را محاسبه نموده و ضریب موفقیت خود را بیش از هزینه های مربوط به شکست بداند .
۷- تحمل شکست و آموختن درسهای جدید از آن: هر سازمانی که آماده ریسک پذیری است ممکن است روزی با تجربه ای تلخ مواجه شود و شکست بخورد. تلاش برای شناسایی علت شکست و تحلیل آن؛ نه به منظور شناسایی فرد خطا کار و سرزنش وی بلکه برای جلو گیری از تکرار اشتباه, از ویژه گیهای سازمان کار آفرین است.
۸- ارزش قائل شدن برای افراد و شاد نمودن محیط کار: ممکن است افراد برای کسب پول به سازمان بپیوندند. اما اگر سازمان برای این افراد و مهارت آنها احترام کافی قائل نشود و آنها از محیط کار خود لذت نبرند, وفاداری به سازمان و به تبع آن تولید کاهش می یابد.
۹- اهمیت کارهای روزانه و تقدیر از کسانی که این کارها را انجام می دهند: کارکنان اداری که کارهای روزانه را انجام می دهند وظیفه دارند از اقدامات دیگران (که حالت ابتکار و خلاقیت دارد) حمایت کنند. در عین حال که سازمان باید تلاش کند کار همه افراد را مهم بشمارد و از این دیدگاه تلاشهای آنان را مورد تقدیر قرار دهد.
۱۰- چه بازاری تا چه زمان سود آورتر است؟
سازمان های کارآفرین برای پاسخگویی به این پرسش از اطلاعات و تحلیل های کافی برخوردارند. فراموش نکنید که تنها با برداشتن این ۱۰ گام می توان استراتژی تهاجمی اتخاذ نمود.

نوشته: راجر کارت رایت
ترجمه: دکتر علی پارسائیان
ناشر: انتشارات ترمه
چاپ اول: ۱۳۸۳

معصومه گرجی

منبع : ماهنامه مدیریت دانش سازمانی