مثل سنگ غلتان

۱) به پشت سر نگاه نکن (دی ای پن بیکر ۱۹۶۷)؛ دیلن بیست و چهار ساله در ۱۹۶۵ سه هفته یی را در لندن گذراند. دوربین پن بیکر تقربیاً همه جا با دیلن است؛ از فرودگاه تا سالن کنفرانس، از آنجا به هتل و از هتل به سالن کنسرت. جون بائز هم همراه دیلن است. بی شک این فیلم مهمترین فیلمی است که از دیلن وجود دارد و بدون این فیلم، اسکورسیزی هرگز نمی توانست مستند «راهی به خانه نیست» را بسازد. ساخته پن بیکر دورانی را نشان می دهد که دیلن تقریباً در اوج شهرتش به سر می برد (که در فیلم من آنجا نیستم، کیت بلانشت این دوره را بازی می کند). به تعبیری هم این فیلم نشان دهنده دورانی است که دیلن ساز آکوستیکش را کنار گذاشته و به گیتار برقی روی آورد. عملی که برای خود دیلن خیلی جذاب بوده ولی طرفداران از جمله خانم بائز اصلاً خوش شان نیامد. فیلم دو سال بعد، یعنی در تاریخ ۱۷ مه ۱۹۶۷ در سان فرانسیسکو برای اولین بار به نمایش در آمد.
۲) Eat the Document(۱۹۷۲)؛ یک سال بعد از حضور باب دیلن در لندن، در سال ۱۹۶۶، دیلن سفر دوباره یی به انگلستان دارد و این بار با کارگردانی خودش (البته جای بحث دارد) فیلم مستند دیگری ساخته شد. پن بیکر با دیلن همکاری دارد و فیلم برای شبکه ABC تهیه و تولید شد. بخش هایی از این فیلم هم در ساخته تاد هینز بازسازی شده که باز کیت بلانشت در آن نقش آفرینی کرده است. این فیلم یک حادثه تاریخی زندگی دیلن را هم پوشش می دهد؛ تصادف با موتورسیکلت. اتفاقی که زندگی دیلن را به دو بخش تقسیم می کند. بعد از این حادثه، دیلن نسخه تازه یی را با مونتاژ مورد علاقه خودش تهیه کرد. خلاصه اینکه پن بیکر با همکاری دیلن، تصاویر آرشیوی بسیار مبسوطی از آن دوره از زندگی دیلن را ثبت کردند.
۳) پت گرت و بیلی دکید (سم پکین پا ۱۹۷۳)؛ جیمز کابرن، کریس کریستوفرسن و باب دیلن (در نقش الیاس) بازیگران اصلی فیلم پکین پا هستند. پکین پا با استودیوی تهیه کننده فیلم حسابی درگیری داشته و نسخه اکران شده هیچ ربطی به ایده ها و ذهنیت پکین پا ندارد. اواخر دهه ۸۰ بود که پکین پا نسخه مورد نظر خودش را برای نمایش های خانگی به بازار عرضه کرد. به واسطه کریستوفرسن، پای دیلن به این فیلم باز شد و هر دو کار موسیقی فیلم را نیز به عهده گرفتند که ظاهراً پکین پا از کار دیلن خیلی راضی بوده.
۴) رونالدو و کلارا (باب دیلن ۱۹۷۸)؛ تحت تاثیر بچه های بهشت (مارسل کارنه) و با همکاری سم شپارد، دیلن این فیلم سوررئالیستی و جاه طلبانه را خلق کرد. او و همسرش سارا، در نقش رونالدو و کلارا ظاهر شده اند و بائز هم ایفاگر نقش زن سفید پوش است. این هم از دیالوگ های معروف فیلم؛ چرا عجله داری مگه تحت تعقیب قانونی؟ رونالدو پاسخ می دهد؛ من خود قانونم.
۵) دل هایی از آتش (ریچارد مارکواند ۱۹۸۷) ؛ آخرین ساخته مارکواند (بازگشت جïدی) که ظاهراً بعد از این فیلم فشارهای فراوانی به او وارد شده و مشهور است که این فیلم بود که او را کشته. خود دیلن هم بعدها گفت فقط برای پول حاضر شده در این فیلم بازی کند.
۶) نقابدار و گمنام (لری چارلز ۲۰۰۳)؛ با اینکه فیلم از حضور ستارگان زیادی بهره برده که در این بین حضور دیلن به عنوان بازیگر و نویسنده قابل توجه است، فیلم اصلاً تحویل گرفته نشد و منتقدان نمره کمی به آن دادند. فیلم بیست روز فیلمبرداری شد و بی بی سی حامی مالی آن بوده.
۷) راهی به خانه نیست (مارتین اسکورسیزی ۲۰۰۵)؛ «راهی به خانه نیست» شاهکار اسکورسیزی و بی شک بهترین فیلم او در این ده سال گذشته (از مرحوم به قبل) است. با استفاده از یکسری تصاویر آرشیوی و مصاحبه هایی با دیلن و رفقا، اسکورسیزی فیلمی ساخته که اولاً بدون این فیلم بی شک ساخته تاد هینس ساخته نمی شد و ثانیاً فیلمی ساخته شده که ظرف زمان چهار ساعت، دیلن را کاملاً معرفی می کند.

مانی آصفی

منبع : روزنامه اعتماد