۲۸ اکتبر ۳۱۰ میلادی ــ تفرقه میان درباریان ایران

در سال ۳۱۰ میلادی که زمان دقیق آن بعدا ۲۸ اکتبر به دست داده شده است «ماکزتیوس» امپراتور روم که کشورش دچار دشواری های فراوان داخلی بود گزارش محرمانه نماینده سیاسی دائمی روم در تیسفون پایتخت ایران را در نشست اعضای سنا و ژنرالهای رومی مطرح ساخت. نماینده روم در تیسفون در گزارش خود از ادامه تفرقه میان درباریان ایران خبر داده بود و تاکید کرده بود که زمانی بهتراز این برای تعرض نظامی به ایران و انهدام قدرت آن به دست نخواهد آمد ، زیرا چند سال طول خواهد کشید تا شاه ۱۷ ساله بر اوضاع مسلط شود.
در آن روز هیچیک از حاضران درجلسه لشکر کشی به شرق را در حالی که امپراتوری روم در آستانه جنگ داخلی بود به مصلحت ندید. با وجود این، چون «ماکزتیوس» بی علاقه به جنگ با ایران نبود قرار شد که گزارش همچنان در دستور کار باشد.
تفرقه در دربار ایران پس از مرگ هرمز دوم آغاز شده بود . برخی از بزرگان کشور با پسر او «آذر نرسی» که شهرت به بدخویی داشت به مخالفت دست زده و باعث قتل او شده و فرزند دیگر هرمز را که هنوز به دنیا نیامده بود شاه کشور نامیدند. بحران داخلی ایران در سال ۳۱۰ میلادی پس از ۱۷ ساله شدن شاپور دوم ( ذوالاکتاف ) و کنار گذاردن نایب السلطنه رو به پایان گذارد و در روم هم کنستانتین اول جنگ داخلی را در ۳۱۲ میلادی برد و دو امپراتوری از بحران داخلی خارج و سپس به جان هم افتادند و ....
( برای اطلاع از سرنوشت ماکزتیوس به بخش «سایر ملل» امروز مراجعه شود).

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز