برگی از تاریخ (۲۷ دی)

● انقراض دولت بنی امیه پس از قتل مروان حمار آخرین خلیفه اموی (۱۳۲ق)
دعوت عباسیان به قیام علیه امویان در ابتدا سری بود و آنان مردم را به این نوید می دادند که پس از پیروزی، یکی از اولاد پیامبر(ص) را به خلافت برمی گزینند. مردم نیز از روی علاقه به اهل بیت، با آنان همکاری کرده و به کمک ابومسلم خراسانی قیام بر ضد امویان شکلی جدی و فراگیر گرفت. سرانجام جنگی بین عبدالله بن علی، عموی سفاح و مروان حمار آخرین خلیفه بنی امیه روی داد که با قتل مروان، حکومت غاصب هزار ماهه امویان سرنگون گردید. از آن پس خاندان ظالمی دیگر بر مسلمانان حاکم شد که حکومت آنان بیش از پنج قرن به طول انجامید.
● وفات شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی شاعر و استاد بزرگ ادب فارسی (۶۹۱ق)
شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی شاعر و استاد بزرگ شعر و نثر فارسی پس از گذراندن مقدمات علوم ادبی و دینی در زادگاهش شیراز در جوانی به بغداد رفت و در مدرسه نظامیه به آموختن علوم متداول آن دوران پرداخت. پس از تحصیل به سرزمینهای شام، فلسطین، حجاز، و روم و کشورهای دیگر مسافرت کرد و با جوامع مختلف آشنا گردید. سعدی در طی این سفرها با کمک دیده ها و شنیده هایش به همراه قریحه شاعری، به سرودن اشعاری زیبا و ماندنی پرداخت. وی سپس به شیراز بازگشت و به تالیف و تصنیف منظومه های پندآموز که نتیجه سی سال تجربه، جهانگردی و مردم شناسی بود، دست زد. سعدی در سال ۶۵۵ ق اثر بزرگ اخلاقی و تربیتی خود به نام بوستان را سرود و در ۶۵۶ ق گلستان یکی از شیواترین کتابهای نثر فارسی را تدوین کرد که در ضمن آن از شعار فارسی و عربی نیز استفاده شده است. همچنین دیوان سعدی و مجالس پنج گانه نیز از اوست. مدفن سعدی در شیراز میزبان خیل علاقمندان زبان و ادب فارسی از سراسر دنیاست. سعدی به همراه فردوسی و حافظ یکی از سه شاعر بسیار بزرگ و بلامنازع زبان و ادب فارسی است. در سخن او، غزل عاشقانه، آخرین حد لطافت و زیبایی را درک کرده و لطیف¬ترین معانی در ساده ترین و فصیح ترین و کامل ترین الفاظ آمده است. در حکمت و موعظه و ایراد حکم و امثال از هر شاعر پارسی گوی، موفق تر است و نثر مزین و آراسته و شیرین و جذاب او در گلستان بهترین نمونه¬های نثرهای فصیح پارسی است. سعدی به سبب تقدم در نثر و نظم از قرن هفتم به بعد همواره مورد تقلید و پیروی شاعران و نویسندگان فارسی گوی ایران و خارج از ایران بوده است.

منبع : عرفان