ارزیابی اثربخشی قسمتی از دستاوردهای تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر

این مطالعه در سال ۱۳۸۵ به منظور ارزیابی آثار تحقیقات، آشنایی با دستاوردهای تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، تعیین شاخص های اثربخشی و کارایی موسسه، برآورد هزینه و منافع فعالیت ها و تعیین اثربخشی قسمتی از دستاوردهای تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر انجام شد. بدین منظور، ابتدا با تشکیل جلسه های کارشناسی با مسوولان بخش های تحقیقاتی موسسه، اطلاعات لازم در مورد ارقام معرفی شده، بذر توزیع شده، سطح زیرکشت ارقام، مقدار افزایش عملکرد هر یک از ارقام اصلاح شده نسبت به ارقام شاهد در دوره ۸۴-۱۳۷۹ جمع آوری شد و سپس با استفاده از روش های اقتصاد مهندسی، ارزش ناخالص جایگزینی ارقام، ارزش حال خالص و نسبت منفعت به هزینه فعالیت های تحقیقاتی موسسه برآورد گردید. برای دستیابی به هزینه های انجام فعالیت ها، کل هزینه های صرف شده طی سال های مورد مطالعه از دفتر برنامه و بودجه موسسه دریافت شد.
بر اساس نتایج به دست آمده، در میانگین سه سال (۸۴-۱۳۸۲)، شاخص های اثربخشی موسسه شامل توصیه های زراعی به کار گرفته شده ۵۵ مورد، معرفی ارقام ۲۹ مورد، معرفی گونه های گیاهی ۱۶ مورد، ارایه ایده و روش های توسعه ای منجر به افزایش کمی و کیفی محصولات ۵۶ مورد، ارتقای سطح علمی نیروی انسانی متخصص به ارزش ۱۰.۳۱ میلیارد ریال و توسعه و تکمیل و تجهیز فضاهای تحقیقاتی در سطح ۶۴.۵ میلیارد ریال بود. شاخص های کارایی شامل، تعداد مقاله های چاپ شده محققان در مجلات علمی- پژوهشی داخلی و بین المللی به ترتیب ۱۵۷ و ۲۰ مقاله، تعداد مقالات ارایه شده در کنفرانس های مختلف ۴۹۵ مقاله، تالیف و ترجمه کتاب ۱۲ مورد، گزارش های نهایی طرح ها ۴۵۸ فقره، نشریات فنی و ترویجی ۹۲ عنوان، تعداد مشاوره های علمی در پروژه های ملی و بین المللی ۶۵ مورد، برگزاری همایش ها و کارگاه های آموزشی مختلف ۴۴ مورد و مشارکت در تدوین استانداردها ۱۹ مورد مشخص گردید. ارزش حال افزایش درآمد ناخالص حاصل از جایگزینی برخی ارقام از محصولات مختلف موسسه طی دوره (۸۴-۱۳۷۹) حدود ۲۴۵۷۹ میلیارد ریال و ارزش حال هزینه ها در همین دوره ۶۲۰ میلیارد ریال برآورد گردید.
ارزش حال خالص فعالیت های موسسه طی دوره مورد مطالعه ۲۳۹۵۹ میلیارد ریال محاسبه شد که به تفکیک ارزش حال خالص برخی بخش ها از جمله بخش تحقیقات غلات، بخش تحقیقات دانه های روغنی، بخش تحقیقات سیب زمینی و پیاز، بخش تحقیقات ذرت و گیاهان علوفه ای طی دوره شش ساله به ترتیب ۱۷۹۴۱، ۳۵۳۰، ۲۰۰۶ و ۷۵۶ میلیارد ریال برآورد شد. نسبت فایده به هزینه انجام فعالیت های موسسه طی دوره مورد مطالعه ۳۹.۷ برآورد شد. البته منافع به دست آمده تنها بخشی از اثربخشی دستاوردهای تحقیقاتی موسسه از بعد اقتصادی است.

هرمز اسدی
محمدرضا جلال کمالی
جهان فر دانشیان
امیرحسن امیدی
حسن حسن آبادی
عزیز فومن اجیرلو
علی ایمانی
یوسف ارشد
اسماعیل بیضایی
عبدالحسین حسینی
محمدحسن شکوهی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی