تکنولوژی در معماری معاصر ایران

انسان از بدو پیدایش تا کنون در طبیعت به کندوکاو مشغول است، در طبیعتی که همواره برای او شناخته و پر رمزوراز بوده است. زمانی او به تدریج از دل طبیعت واژه های تک + نو + لوژی را بیرون کشید و آنها را برای ترکیب در ذهن خود پروراند. معماری خود زاییده تکنولوژیست به ای معنی که علم و تکنولوژی با یکدیگر گره خورده و تکنولوژی در معماری است و معماری همیشه با تکنولوژی روز همراه بوده است و به نظر میرسد که شاید در بعضی موارد این جامعه است که از تکنولوژی روز عقب می افتد بنا بر این نمیتوان گفت که معماری چیزی جدا از تکنولوژیست.
در تاثیر تکنولوژی بر معماری چنین می توان گفت که اگر معماری و تکنولوژی با یکدیگر همقدم باشند این تأثیر نامحسوس می باشد ولیکن اگر معماری از تکنولوژی عقب بیافتد و همگام نباشند مسلما در زمان همگام کردن این دو با یکدیگر این تأثیر محسوس می شود و باعث دگرگونیهایی در معماری خواهد شد.
در معماری کشورما تا زمانی که معماری و تکنولوژی با یکدیگر همگام بوده این روند کاملا نامحسوس به جلو پیش میرفت و در زمانهایی این روند با یکدیگر همخوان نبوده و در زمان همخوان کردن با دگرگونیهایی در معماری ایران روبرو شده ایم.
به طور کلی تفکرات و زیربنای فکری معماری معاصر ایران که با ورود تکنولوژی جدید زمان خودمیباشد عبارتند از :
تاریخ پیدایش، اواخر قاجاریه است و انتقال سریع تفکرات و ایده ها از خصایص جامعه مدرن می باشد، چراکه جامعه مدرن بر مبنای سرعت انتقال اطلاعات پایه گذاری شده و این تبادل اطلاعات در نهایت موجب تعادل فرهنگ و الگوی معماری می شود.
تهران به عنوان پایتخت ایران و نقطه اتصال ایران به اروپا مسئوولیت پیچیده ای در بسط معماری به عهده داشت.
خاستگاه های معماری مدرن ایران انتقال فرهنگ فریبنده غرب به جامعه درونگرای ایرانی بودو در این راستا با توجه به تکنولوژی های جدید و پیش افتاده حصار شهرها تخریب شد و بافت های ارگانیک آنها به اشکال هندسی تحول یافت. در این دوره فرمولهای غربی با امکانات و تکنولوژی وارداتی و بعضا ایرانی ساخته و اجرا میشود ودر این مرحله معماری به عنوان ابزار فرهنگی عمل میکرد. در عین حال دومین خاستگاه این دوره بهره گیری اقتصادی در معماری است شاید بتوان دوران میانه معماری مدرن ایران را نخستین زمانی دانست که معماری به عنوان کالای اقتصادی معرفی شدن و با تکیه بر اصول معماری مدرن مثل حذف جزییات معماری نه یک ابزار انعکاس فرهنگ بلکه کالایی اقتصادی شد.
تکنولوژی در معماری معاصر ایران از تفکر تا فرایند طراحی و ساخت در اثر نهایی حضور جدی دارد و آثار خود را در فضاها و اشکال معماری معاصر ایران نمایان ساخته اما تاثیرات آن غفلت شده وبدان به مثابه ابزاری خنثی و بی اثر نگریسته شده و این در حالی است که اثر تفکر تکنولوژی مدرن حتی در شیوه آموزش معماری نیز آشکاراست لذا مباحثی که پیرامون تکنولوژی و سازه مناسب در برخی آثار بخصوص در معماری معاصر غرب طرح می گردد، دلیلی بر پذیرش مبانی نظری آن نبوده بلکه تأکیدی بر چگونگی هم آوایی تکنولوژی و سازه معماری در راستای مبانی مورد نظرشان می باشد و هدف یافتن شیوه دست یافتن به چنین مقصودی است.
بنا بر این میتوان گفت که مساله اصلی در تاثیر گذاری تکنولوژی بر معماری مساله زمان است ( همان پیش افتادگی و عقب ماندگی از تکنولوژی )، زیرا تکنولوژی همیشه با معماری همراه بوده و هست و اساسا معماری خود نوعی از تکنولوژی میباشد پس باید به این نکته توجه کرد که زمان با تکنولوژی است و عنصر جدایی ناپذیر آن .

بیتا سامانی پور