دوشنبه, ۱۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 6 May, 2024
مجله ویستا

ترک ها حداقل ۱۵ سال صبر کنند


سناریویی شروع شده است كه پایان مشخصی نمی توان برای آن متصور شد. ترك ها ده ماه دیگر باید خودشان را برای شروع تازه ای آماده كنند. باید در مورد اصلاحات اقتصادی، سیاسی، آزادی های مدنی، حل بحران های پیچیده ای مانند بحران قبرس، كردها و... به رهبران اتحادیه اروپا پاسخ بدهند. آنكارا باید بسیار خوشبین باشد كه اتحادیه اروپا در روند اصلاحاتی كه آنها انجام می دهند بهانه های بنی اسرائیلی نیاورد!اما این داستان پرماجرا چگونه آغاز شد. تركیه نوین پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی شكل گرفت. اساس سیاست داخلی و خارجی این كشور بر حول اندیشه های آتاتورك می چرخد و نزدیكی به غرب و اروپایی شدن از آرزوهای بنیانگذار تركیه نوین بود.ژانویه سال ۱۹۵۸ شش كشور فرانسه، آلمان، ایتالیا، هلند، بلژیك و كشور كوچك لوكزامبورگ بازار مشتركی را پایه گذاری كردند. تركیه از همان سال ها كه خط مشی سیاسی غربگرایانه ای پیش گرفته بود سودای پیوستن به اتحادیه كرد.یك سال بعد یعنی در ژوئن سال ۱۹۵۹ میلادی این كشور درخواست رسمی خود را برای پیوستن به جامعه اروپا اعلام كرد. اما اروپایی ها هرگز با این خواسته ترك ها موافقت نكردند. مشكلات اقتصادی این كشور مهمترین عاملی بود كه اروپایی ها در آن سال ها بر آن تاكید می كردند و در دهه های بعدی كودتاهای پی درپی ارتش و افزایش بیش از حد قدرت ژنرال ها، اختلاف شدید كردها با دولت مركزی، رشد فزاینده اسلامگرایی به ویژه در دهه ،۹۰ بحران قبرس و... بر پیچیدگی های موضوع افزود. سرانجام ترك ها برای پیوستن به اتحادیه اروپا و رسیدن به آرزوهای ۴۰ ساله خود مجبور به رعایت مفاد دو منشور هلسینكی و كپنهاگ شدند. بر این اساس به كردها آزادی های سیاسی مهمی اعطا شد. خود نظامیان با كاهش دخالت در امور سیاسی موافقت كردند، تلاش های گسترده ای برای بهبود وضع اقتصادی صورت گرفت، گام های موثری برای حل بحران قبرس برداشته شد و... مجموعه این حركت موجب نرمش هایی در اتحادیه اروپا شد. اما اروپایی ها هرگز نتوانستند نگرانی های خود را از پیوستن یك كشور اسلامی در اتحادیه ای كه به باشگاه مسیحیان معروف است، پنهان كنند. از این رو مخالفت هایی در درون این اتحادیه میان رهبران رخ داد كه این امر موجب دودستگی در میان مقام ها و كشورهای عضو اتحادیه اروپا شد. در حالی كه رهبران كشورهای فرانسه، آلمان، ایتالیا، سوئد و انگلیس (به عنوان كشوری غیرعضو این اتحادیه) و حتی یونان از موافقان پیوستن تركیه به اتحادیه اروپا هستند، كشورهایی مانند اتریش، هلند و دانمارك مخالفت خود را با این امر اعلام كردند. سرانجام پس از كش و قوس های فراوان رهبران اتحادیه اروپا با تعیین شرایط سخت سوم اكتبر سال ۲۰۰۵ میلادی را زمانی برای آغاز گفت وگوهای آنكارا با اتحادیه اروپا تعیین كردند. رجب طیب اردوغان نیز با تمامی شرایط اروپایی ها موافقت كرد. نخست وزیر تركیه قول داد، بحران قبرس را حل وفصل كند. یك روز پیش از این نیز ۶۹۸ نماینده از ۲۵ كشور عضو پارلمان اروپا نیز موضوع ورود تركیه به اتحادیه اروپا را به رای گیری گذاشتند. از مجموع نمایندگان حاضر در پارلمان، ۴۰۷ نماینده به عضویت تركیه در اتحادیه اروپا رای مثبت، ۲۶۲ نماینده رای منفی و تنها ۲۹ نماینده رای ممتنع دادند. اما این تمام واقعیت نیست. اگر چه هلندی ها ریاست دوره ای اتحادیه را به عهده دارند اما مخالفان و موافقان حول قدرت كلیدی با اصرار شیراك پیش شرط های سنگینی برای ترك ها قرار دادند. شیراك پیشتر نیز با اعلام اینكه تامین صلح و ثبات، نهادینه كردن دموكراسی، توسعه اقتصادی و اجتماعی رسالت اصلی اتحادیه اروپا است، تركیه را به رعایت این موازین دعوت كرد.نكته بسیار مهمی كه در موضع گیری های ژاك شیراك و به تبع آن سایر رهبران اتحادیه اروپا مشهود است تعیین زمان ۱۵ تا ۲۰ ساله برای پیوستن تركیه به اتحادیه اروپا است. رئیس جمهور فرانسه به صراحت اعلام كرد: «گفت وگو به معنای الحاق نیست، ممكن است مذاكره با تركیه حداكثر ۲۰ سال زمان ببرد!» تردیدی نیست كه پارامترهای قومی و مذهبی مهمترین عامل بازدارنده ورود تركیه به اتحادیه اروپا است. در صورت عضویت تركیه در این اتحادیه میلیون ها كارگر ترك وارد كشورهای اروپایی می شوند و این می تواند موازنه اقتصادی را در این كشورها به هم بریزد. از این رو تنها چند ساعت پس از موافقت با آغاز گفت وگوها با تركیه پارلمان ایتالیا به شدت متشنج شد و نمایندگان معترض به ورود تركیه به اتحادیه اروپا، برلوسكونی نخست وزیر ایتالیا را نشانه رفتند و برلوسكونی و همچنین رهبران اروپایی را به خیانت به اروپایی ها متهم كردند. در سایر كشورهای اروپایی مقام ها و شخصیت های سیاسی خشم خود را از این اقدام رهبران اروپایی ابراز كردند.
اگر یك نیمروز در خیابان های شهر اروپایی و پیشرفته استانبول قدم بزنید به وضوح متوجه نگرانی های اروپایی ها می شوید. با دقت به اتوبوس های شهری، مترو، پیاده روها، اماكن عمومی و... بسیاری از زنان و دختران را با پوشش كاملاً اسلامی می بینید. باید اعتراف كرد كه درصد زنان و دختران محجبه در دیگر شهرهای كوچك تركیه كه هنوز دارای بافت سنتی هستند بسیار بیشتر است، این موضوع در روستا كاملاً متفاوت است. واقعیت این است كه مسلمانان در تركیه به شدت به اعتقادات مذهبی خود پایبند هستند. شامگاهان، صبح هنگام و وقت ظهر صدای اذان در شهرهای آرام تركیه طنین انداز است. طبیعی است كه ۲۵ كشور وفادار به آیین مسیح (ع) از پذیرفتن كشوری مسلمان با ۷۰ میلیون نفر جمعیت در هراس باشند، از این رو تنها ساعاتی پس از موافقت رهبران اتحادیه اروپا برای مذاكره با تركیه طرفداران حزب «پیوند شمال» ایتالیا با تجمع در میدان شهر و روشن كردن شمعی كنار پرچم اتحادیه اروپا به سوگ نشستند! «سالوینی» نماینده این حزب در اتحادیه اروپا به تظاهرات كنندگان خشمگین چنین گفت: «از این پس زنان اروپایی باید برقع بر سر كنند.» رجب طیب اردوغان نخست وزیر تركیه كه در بروكسل به سر می برد در گفت وگو كوتاهی با خبرنگاران از تصمیم رهبران اتحادیه اروپا در مورد كشورش ابراز خوشحالی كرد و در حالی كه تصویرش كمابیش از تمامی شبكه های تلویزیونی تركیه پخش می شد و آثاری از نگرانی در چهره اش مشهود به نظر می رسید نسبت به عضویت تركیه در اتحادیه اروپا در زمان كوتاه تردید كرد. به هرحال میلیون ها مسلمان از كشورهای مختلف جهان بسان مسلمانان تركیه چشم انتظار ورود این كشور به اتحادیه اروپا هستند اما آیا كشورهای اروپایی با عضویت تركیه به اتحادیه اروپا موافقت خواهند كرد؟واقعیت این است كه تركیه برای تحت فشار قرار دادن رهبران اروپایی برای تعیین زمانی برای آغاز مذاكره بیش از ۴۰ سال خود را به آب و آتش زد. این كشور برای عضویت كامل در این اتحادیه باید شرایطی به مراتب سخت تر از گذشته را تحمل كند. از سوی دیگر این موضوع را نیز نباید نادیده انگاشت كه رهبران كشورهای اروپایی برای جلوگیری از سقوط تركیه در دامن اسلامگرایی افراطی و گسترش روابط با كشورهای مسلمان و اسلامی و شكل گیری كشورهای اسلامی متحد و قدرتمند در منطقه با آغاز مذاكره این كشور با اروپایی ها موافقت كردند و با تعیین حداقل ۱۵ و حداكثر ۲۰ سال زمان برای اجرای شروط تعیین شده دور تازه ای از بازی های سیاسی را آغاز كرده اند. اكنون این سئوال بزرگ در اذهان ایجاد می شود در صورت آماده بودن تمامی شرایط تركیه برای ورود به اتحادیه اروپا اگر احزاب دموكرات مسیحی در آلمان، راست های میانه در فرانسه و پیوند شمال در ایتالیا به قدرت برسند آیا این كشورها با عضویت تركیه در اتحادیه اروپا موافقت خواهند كرد؟!
منبع : باشگاه اندیشه