نخستین انجمن صنفی حوزه آی تی منحل شد

انحلال انجمن شرکت های انفورماتیک ایران پس از ۳۱ سال از زمان شکل گیری آن یکی از مهم ترین اخبار هفته گذشته حوزه آی تی به شمار می رود که انتشار آن در رسانه های این حوزه از بازتاب قابل توجهی برخوردار بود.
● تاریخچه تشکیل انجمن
تفکر تاسیس این انجمن برای نخستین مرتبه در سال ۱۳۵۶ مطرح شد و متعاقب آن اساسنامه ای برای انجمن تدوین و پیشنهاد شد که پس از بحث ها و تبادل نظرهای شفاهی و کتبی از جانب افراد علاقه مند، طراحان آن به منظور بحث درباره اساسنامه و تصویب نام فعلی انجمن (به جای نام «انجمن کامپیوتر ایران» که قبلاً پیشنهاد شده بود)، اقدام به تشکیل جلسه ای عمومی در سال ۱۳۵۷ کردند که براساس مفاد این جلسه یک گروه هفت نفری با اختیار تام برای پیگیری فعالیت های انجمن تا مرحله ثبت و تشکیل اولین مجمع عمومی انتخاب شدند. گروه منتخب پس از چند ماه کار مداوم، سرانجام با تشکیل نشستی در تاریخ ۲۷ خرداد ماه ۱۳۵۸ رسماً انجمن انفورماتیک ایران را معرفی و فعالیت های اصلی آن را آغاز کردند اما این انجمن در شکل جدید خود برای نخستین مرتبه در مردادماه سال ۷۳ پس از برگزاری یکسال از جلسات کارشناسی اعضای هیات مدیره خود سرانجام با تفکر حمایت از منافع و مطالبات اعضای صنف رایانه کشور اعلام موجودیت کرد. فرآیند تسهیل ادغام انجمن در سازمان نظام صنفی رایانه ای نیز پس از تشکیل این سازمان در ۲۵ دی ماه سال ۸۴ در مجمع عمومی فوق العاده انجمن شرکت های انفورماتیک ایران مطرح شد که پس از تصویب طرح آن ،هیات مدیره انجمن به نمایندگی از اعضا تلاش های صورت گرفته در فرآیند ادغام و گزارش آن را در مجامع سال های ۸۵ و ۸۶ به اطلاع اعضا رساندند.
● انجمن و الکامپ
برگزاری چندین دوره از نمایشگاه های الکامپ ،حمایت از حقوق اعضای صنف آی تی کشور وهمچنین پیگیری دیدگاه ها و نظرات کلیه فعالان این بخش در دستگاه های دولتی از جمله اقدامات صورت گرفته انجمن شرکت های انفورماتیک ایران است .این انجمن نخستین NGOحامی مطالبات صنف رایانه کشور بود که پیش و پس از پیروزی انقلاب سهم چشمگیری در راستای حمایت از مطالبات فعالان این صنف انجام داد و به واسطه حضور بزرگ ترین شرکت های صنف آی تی کشور در جمع اعضای خود از جایگاه قابل توجهی در بخش های دولتی و خصوصی کشور برخوردار بود برهمین اساس طی موافقتنامه ای که در سال ۸۲ میان مسوولان انجمن شرکت های رایانه ای و مدیران شرکت نمایشگاه های بین المللی منعقد شد مجوز برگزاری پنج سال متوالی نمایشگاه های الکامپ به این انجمن واگذار شد اما متاسفانه به دلیل پاره ای از اختلافات ارزی - ریالی در رابطه با غرفه های نمایشگاه دهم الکامپ، این موافقتنامه در دومین دوره اجرای خود متوقف شد.
مساله ارزی - ریالی یکی از اختلاف برانگیزترین مسائل طی برگزاری دوره های مختلف نمایشگاه الکامپ بود و حتی تا قبل از آنکه انجمن شرکت های انفورماتیک اجرای این نمایشگاه را بر عهده بگیرد این مساله باعث بروز اختلافات بسیاری میان شرکت نمایشگاهی و شرکت های کامپیوتری شده بود که با فعال تر شدن نقش انجمن در برگزاری نمایشگاه به مناقشه انجمن شرکت های انفورماتیک و شرکت های نمایشگاهی محدود شد. براساس قانون برگزاری نمایشگاه ها شرکت های متقاضی حضوردر این نمایشگاه ها موظفند در ازای به نمایش گذاشتن محصولات خارجی هزینه نمایشگاه را به صورت دلار بپردازند اما به دلیل آنکه تمامی محصولات خارجی در بازه زمانی مورد نظر از وجود نمایندگی رسمی ر ایران برخوردار نبودند معیار دقیقی برای ارزیابی وجود نداشت که اختلافات انجمن شرکت های انفورماتیک و مسوولان نمایشگاهی کشور نیز از این موضوع ناشی شد. اختلافات طرف های درگیر در برگزاری نمایشگاه های الکامپ تا آنجا ریشه دوانیده بود که انجمن شرکت های انفورماتیک با وجود موافقتنامه هایی که به منظور برگزاری پنج دوره این نمایشگاه ها با شرکت های کامپیوتری به امضا رسانده بود پس از برگزاری نمایشگاه دهم که مصادف با اجرای دومین دوره این نمایشگاه ها تحت سرپرستی انجمن شرکت های انفورماتیک بود دیگر تمایلی برای برگزاری آن نداشت.
سهیل مظلوم رئیس انجمن شرکت های انفورماتیک در این باره تصریح می کند: «با مشکلاتی که درخصوص موضوع قانون ارزی- ریالی نمایشگاه در الکامپ نهم به وجود آمد و در الکامپ دهم تا بازداشت رئیس انجمن پیش رفت ما سه شرط برای برگزاری الکامپ یازدهم اعلام کردیم که برای تامین این پیش نیازها و تحقق شروط مکاتبات زیادی انجام دادیم که امیدوار بودیم به نتیجه برسد اما متاسفانه با وجود تمایل انجمن به منظور برپایی نمایشگاه الکامپ دوره یازدهم شرایط مهیا نشد، بنابراین تصمیم گرفتیم در این نمایشگاه شرکت نکنیم.» وی اعاده حیثیت و پاسخگویی در مقابل اتهامات و برخوردهای انجام شده، حل معضل محاسبه متراژ ارزی-ریالی و صدور تضمین های لازم برای برپایی یک نمایشگاه مطلوب را شروط انجمن شرکت های انفورماتیک برای برگزاری نمایشگاه الکامپ عنوان می کند و اظهار می دارد: «به دلیل عدم تحقق کلیه شروط انجمن در الکامپ یازدهم هیچ گونه مشارکتی نداشت چرا که با عدم حل و فصل قانون فسادانگیز ارزی-ریالی و عدم وجود تضمینی برای برپایی یک نمایشگاه مطلوب انجمن قادر نبود الکامپ یازدهم را حتی در ابعاد و کیفیت الکامپ دهم برگزار کند.»البته با وجود تمامی مشکلات اعضای انجمن شرکت های انفورماتیک با شرکت های نمایشگاهی نمایشگاه الکامپ یازدهم از سوی اعضای انجمن بایکوت نشد اما از میان ۹۰۰ عضو انجمن شرکت های رایانه ای تنها ۴۰۰ شرکت در آن حضور داشتند.
● از انجمن صنفی تا سازمان رسمی
تلاش های صورت گرفته از سوی انجمن شرکت های انفورماتیک منجر به پیگیری بسیاری از مطالبات اعضای صنف آی تی کشور شد اما با شکل گیری سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور که بیشتر اعضای انجمن از جمله اعضا هیات موسس آن بودند منحل شد تا اقدامات آن این بار از سوی تشکیلاتی قوی تر و استوار در بخش های اجرایی کشور دنبال شود چرا که با وجود خصوصی بودن سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور، رئیس آن با حکم رسمی رئیس جمهوری انتخاب می شود.مظلوم رئیس انجمن شرکت های رایانه ای که در حال حاضر سمت نایب رئیس سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور را نیز عهده دار است در رابطه با انحلال این انجمن تصریح می کرد: «انجمن شرکت های رایانه ای شرایط مناسبی را به منظور فعالیت و رقابت عادلانه اعضای صنف آی تی در بازار به وجود آورده بودند و این روند تا سال ۷۷ و زمان تصویب لایحه حمایت از پدیدآورندگان آثار و نرم افزارهای رایانه ای ادامه داشت اما پس از قانونی شدن این لایحه تصمیم گرفت تا از روند اجرایی لایحه مذکور که بر شکل گیری سازمانی رسمی به منظور پیگیری فعالیت های صنف رایانه تاکید داشت حمایت کند.» وی افزود: «برهمین اساس در سال ۷۹ با حمایت مسوولان اجرایی کشور در قوه مجریه لایحه تشکیل سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور در مجلس مطرح شد که روند اجرایی آن تا سال ۸۳به درازا انجامید.»
مظلومی اظهار می دارد: «پس از تصویب این لایحه اعضایی از شورای عالی انفورماتیک سازمان مدیریت سابق در تیرماه سال ۸۴ مامور تشکیل سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور شدند که رئیس آن با حکم رسمی رئیس جمهور کار خود را آغاز کرد، برهمین اساس اعضای انجمن شرکت های انفورماتیک که بیشتر آنها از جمله بنیانگذاران و طراحان ایده تشکیل سازمان بودند تصمیم گرفتند ماحصل تجربیات خود را به سازمان نظام صنفی رایانه ای انتقال دهند.» وی خاطرنشان کرد: «انجمن شرکت های رایانه ای حلقه واسطی میان بخش خصوصی با بخش دولتی بود که با تشکیل سازمان نظام صنفی رایانه ای فعالیت های خود را به این سازمان انتقال داد.» رئیس انجمن شرکت های رایانه ای اظهار داشت: «یکی از مهم ترین اقدامات این انجمن برگزاری اینترنتی دهمین دوره نمایشگاه های الکامپ بود که براساس استانداردهای بین المللی صورت گرفت.» البته بی شک هر جامعه مدنی در راستای اهداف تشکیلاتی خود نیازمند شکل گیری انجمن ها و NGO های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و حتی فرهنگی است تا بتوانند علاوه بر ایجاد پلی ارتباطی میان مسوولان و مردم، مطالبات و دیدگاه های افکار عمومی جامعه را در ساختار کلان حاکمیت پیگیری کنند اما مسوولان انجمن شرکت های رایانه ای ترجیح دادند پس از شکل گیری سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور و ادغام در این سازمان مطالبات خود را از سوی تشکیلاتی قوی تر پیگیری کنند.
حمیدرضا فولادگر یکی از اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس در گفت وگو با «سرمایه» ادغام انجمن هایی چون شرکت های انفورماتیک در سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور را اقدامی در راستای انسجام بیشتر فعالیت های این بخش عنوان کرده و می افزاید: «براساس اصل ۴۴ قانون اساسی دولت باید از روند تشکیل انجمن ها و NGOهای خصوصی حمایت شایان توجهی داشته باشد اما در صورتی که این انجمن ها به منظور تاثیرگذاری بیشتر فعالیت های خود، خواهان ادغام در سازمان های بزرگ تری که متکی به بودجه بخش خصوصی است باشند منع قانونی در رابطه با این اقدام آنها وجود ندارد.»وی اظهار داشت: «سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور برنامه های سازنده ای به منظور دستیابی به مطالبات اعضای صنف آی تی کشور دارد که با استفاده از توان مهارتی کلیه اعضای خود به آن دست خواهد یافت.»
فروپاشی یا انحلال هر سازمان و انجمن مردمی عقب گردی محسوس در جوامع مدنی و مردم مدار است اما به نظر می رسد انحلال انجمن شرکت های انفورماتیک به دلیل اهداف خاصی که در پیگیری مطالبات اعضای صنف آی تی در سطح بالاتری از این انجمن یعنی سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور دنبال می کند، برای اعضای صنف آی تی سودمند نیز باشد.

سیده آمنه موسوی

منبع : روزنامه سرمایه