نظام‌الدین حسن نظام اعرج نیشابوری

جنسیت: مرد
نام پدر: محمد بن حسین
تولد و وفات: ( ... )س هشتم قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: عالم دینی ، مفسر ، عارف و ادیب
معروف به نظام نیشابوری و نظام اعرج. او را از علماء عامه دانسته‌اند و بعضی به او نسبت تشیع داده‌اند. اصلش از قم و ساکن نیشابور و به آوردهٔ برخی از مآخذ اصلش از نیشابور و ساکن قم بود. وی از شاگردان قطب‌الدین محمد بن مسعود شیرازی به شمار می‌آمد. در بعضی از منابع وی جزو علماء سدهٔ نهم قمری آورده شده چون تاریخ اتمام بعضی از مجلدات "تفسیر" مشهور او را در حدود ۸۵۰ق ذکر کرده‌اند در حالی که برخی از منابع ۷۲۸ق را تاریخ صحیح اتمام می‌دانند. از آثارش: "غرائب‌القرآن و رغائب‌الفرقان" در نفسیر که به "تفسیر نیشابوری" معروف است و آن را به اشارهٔ استادش ، قطب‌الدین محمد بن مسعود شیرازی ، تألیف کرد؛ "لبّ‌التأویل" ، در تفسیر قرآن؛ "اوقاف‌القران" که به امر قطب‌الدین شیرازی نوشته است؛ "تعبیرالتحریر" یا "تفسیرالتحریر" ، در شرح "تحریرالمجسطی" خواجه نصیر طوسی که به امر قطب‌الدین شیرازی ، به اسم خواجه سعدالدین ساوجی وزیر الجاتیو (م ۷۱۱ق) نوشته است؛ "توضیح‌التذکرهٔ" شرح "تذکرهٔ‌النصیریهٔ" خواجه نصیر طوسی ، در هیئت که در ۷۱۱ق تألیف نموده است؛ شرح "الشافیهٔ" ابن حاجب ، در علم صرف که به "شرح نظام" معروف است؛ شرح "مفتاح‌العلوم" سکاکی؛ "الرابع‌المقنطر"؛ رساله‌ای در "علم‌الحساب".

منبع : مطالب ارسالی