گسل

گسلها شكستگی‌هایی همراه با تغییر مكان نسبی اند كه در آن ها به موازات سطح گسل جابه جایی دیده نمی‌شود. طول و جابجایی گسلها بین چند سانتی متر تا چندین كیلومتر متغیر است.
● عناصر گسل
▪ امتداد :
شیب وامتداد گسل ها همانند شیب و امتداد طبقات، اندازه گیری می شود . بنابراین امتداد گسل امتداد خطی افقی در سطح گسل است كه مقدار آن بابیان زاویه ای نسبت به شمال مشخص می شود.
▪ شیب :
زاویه‌ی بین سطح افق و سطح گسل راشیب گسل می نامندشیب گسلها اغلب بسیار متغیراست به طوری كه شیب زیاد یك گسل در سطح زمین می تواند در اعماق كم شده و حتی به صفر نزدیك شود. تغییرات شیب تابع ناهمگنی سنگها و نوع آن هاست . انغطاف پذیری سنگها موجب كاهش شیب می شود .
▪ كمر بالا و كمر پایین :
قطعه‌ی روی سطح گسل را كمر بالا و قطعه‌ی زیرین آن را كمر پایین می‌نامند.
● انواع گسل
بر اساس نحوه و میزان حركت نسبی در امتداد گسل‌ها كه ناشی از نحوه تشكیل آنها است، گسل‌ها را به رده هایی زیر تقسیم می نمایند.
▪ گسل عادی normal fault
▪ گسل معكوس reverse fault
▪ گسل امتداد لغز strick slip fault
▪ گسل امتداد لغز strick slip fault
● گسل های امتداد
لغز جابه جایی به موازات امتداد گسل روی می دهد و بر اساس جهت حركت قطعات طرفین گسل نسبت به شخص ناظر به دو دسته ی راست لغز و چپ لغز تقسیم می شود.اگر در امتداد طبقه جابه جا شده به سطح گسل نگاه كنید ، در صورتی كه قطعه فوق به طرف راست حركت كرده باشد راستگرد و در حالت عكس چپ گرد نامیده می شود.
● گسل معكوس revers fault
گسلی را معكوس نامند كه در آن كمر بالا به طرف بالا حركت كرده و شیب آن بیش از ۴۵ درجه باشد گسل معكوس به حالت راندگی و رواندگی دیده می شود.
▪ راندگی Trust fault
گسل معكوس كه شیب آن كمتر از ۴۵ درجه و بیشتر از ۱۰ درجه باشد ، را راندگی گویند. در راندگی ممكن است كمر بالا به طرف بالا حركت كرده و كمر پایین ثابت مانده باشد و یا كمر پایین به طرف بالا حركت نماید و كمر بالا ثابت مانده باشد.
▪ رواندگی overthrust fault
گسل روراندگی ، نوعی گسل معكوس است كه شیب آن زاویه ای كمتر از ۱۰ درجه دارد. و لغزش كلی آن زیاد است .
● گسل عادی
گسلی را عادی گویند كه كمر بالا نسبت به كمر پایین به طرف پایین حركت نموده باشد . شیب متوسط گسل‌های عادی بین....تا...درجه متغیر است كه ممكن است كمتر نیز باشد . در گسل عادی گاهی ممكن است كه شیب سطح گسل در جهت شیب طبقات باشد ولی گاهی نیز شیب گسل در خلاف جهت شیب طبقات است . در گسلهای عادی گاهی پدیده های پایین افتادگی و یا بالا آمدگی نیز دیده می شود .
▪ پایین افتادگی Graben
اگر بر اثر دو گسل عادی با لغزش نسبتاً‌ مساوی، قطعه‌ای از زمین از نواحی اطراف پایین‌تر قرار گیرد به آن پایین افتادگی یا گرابن گویند.
▪ بالا افتادگی Horst
اگر بر اثر دو گسل عادی با لغزش تقریباً مساوی، قطعه‌ای از زمین نسبت نواحی اطراف خود بالاتر قرار گیرد، به آن هورست یا بالا آمدگی می‌گویند.

منبع : سایت مفاهیم