تشابهات پوتین و چاوز

روسیه و ونزوئلا كشورهایی هستند كه به لحاظ مبارزه با جهان تك قطبی آمریكا متحد به شمار می‌آیند و نكته جالب در این میان، تشابهاتی هست كه رهبران آنها یعنی ولادیمیر پوتین و هوگوچاوز دارند. آنها یكی پس از دیگری از جذبه و محبوبیت فوق‌العاده‌شان در نزد مردم برای بیان گرایشات حكومتی در سیاست‌های داخلی و خارجی استفاده می‌كنند. روسای جمهور روسیه و ونزوئلا هر دو به یك نسل تعلق داشته و تقریبا در یك سن قرار دارند. پوتین به زودی پا به ۵۵ سالگی می‌گذارد و چاوز نیز در سن ۵۳ سالگی قرار دارد.
هر دو انرژیك و فعال و پرتحرك بوده و از لحاظ فیزیكی نیز هم قد و قواره بوده و در خانواده‌های متوسط متولد شده و در اواخر قرن بیستم توانستند به حكومت برسند. پوتین در ماه فوریه سال ۱۹۹۹ و چاوز در اوایل سال ۲۰۰۰ هر دو دولتمرد از نیروهای نظامی بودند، یكی سرهنگ ارتش و دیگری سرهنگ كا.گ.ب. علاقه‌ای زیاد به ورزش دارند به طوری كه حاكم كرملین شیفته جودو و اسكی آلپاین و حاكم كاراكاس بیس بالیست پرشوری است.
در كنار تشابهات ذكر شده، نقطه مشترك دیگر آنها در پرداختن به كارهای غیرعادی و عجیب برای یك رییس جمهور است. پوتین بر روی رزمناوی در عرصه دریا حاضر می‌شود و به تمرین تیراندازی می‌پردازد، و در راندن تراكتور كشاورزی مهارت فراوان دارد. چاوز نیز علاقه زیادی به پوشیدن یونیفرم دارد و به عقیده خودش نشان از عزم و اراده او برای مبارزه با دشمنان و در نهایت پیروزی‌اش است. ‌در سال ۲۰۰۰ در نشست هزاره سازمان ملل بود كه آنها در سطح جهانی مطرح شدند و بی علت نیز نبود كه چاوز از جمله سه رهبر آمریكای لاتین بود كه با پوتین ملاقات كرد.‌
همچنین دولتمرد ونزوئلا با سفری كه در ماه می سال ۲۰۰۱ به مسكو كرد، اولین رییس‌جمهور آمریكای لاتین لقب گرفت كه بعد از انتخاب شدن پوتین به ریاست‌جمهوری به دیدار او رفته است. دقایق اولیه این دیدار سرشار از هیجان و دست دادن‌های دوستانه با چهره‌های خاص به‌ویژه از سوی چاوز سپری شد كه او این دیدار را خوشنودكننده و در عین حال غرورانگیز و پرشور توصیف كرد. در این دیدار، پوتین نسخه‌ای از روزنامه ونزوئلایی به زبان روسی به نام فرانسیسكو میراندا كه خبرنامه استقلال‌طلبان آمریكای لاتین در سال‌های ۱۷۸۷ - ۱۷۸۶ بود به او تقدیم كرد. در این دیدار كه چاوز خبر از پیدایش اتحاد استراتژیكی داد كه تأثیر فراوانی بر ژئوپلیتیك جهانی خواهد داشت.
بعد از این دیدار او تاكنون چهاربار از مسكو دیدن كرده است كه آخرین آن ژوئن گذشته درست در آستانه دیدار پوتین و بوش بود. هر دوی آن‌ها از جمله سیاستمداران دولت‌گرایی هستند كه به افزایش نقش دولت در زمینه‌های گوناگون از جمله اقتصاد، سیاست، اجتماع و فرهنگ تاكید می‌ورزند و آن را مؤثر توصیف می‌كنند به‌طوری كه این جمله صریح رییس‌جمهور ونزوئلا مؤید آن است: به اندازه‌ای كه دولت ضرورت دارد به همان اندازه امكان وجود برای بازار هست. روسیه و ونزوئلا از لحاظ نهادهای سیاسی نیز جمهوری فدرال هستند كه در آن رییس‌جمهور از قدرت فوق‌العاده بالایی برخوردار است.
چاوز موقع رسیدن به قدرت به ضرورت ایجاد قانون اساسی جدید و سازماندهی ریشه‌ای نهادهای عمومی تاكید كرده بود و در مدت كوتاهی توانست با تهیه و تصویب قانون اساسی جدید و انحلال مراجع اجرایی و قضایی قدرت را در تمام سطوح آن توجیه كند. پوتین نیز با تقسیم كشور به هفت ناحیه دولتی، نمایندگان انتخابی خود را براساس قوانین مستحكم و با قدرت مناسب در آن‌ها مستقر كرد و بدین ترتیب به نوعی یك قدرت عمودی ایجاد كرده و با سازماندهی پارلمان روسیه و شورای فدراسیون،‌ مناطق كوچك را حذف و به سوی مركز سوق داد. بنابراین اگر چاوز تا حد انحلال سنا پیش رفته،‌ پوتین آن را به‌عنوان نهادی در اختیار دولت رام كرده است.
رییس‌جمهور روسیه، نبرد همه‌جانبه‌ای را با افراد بانفوذ در مسكو شروع كرده و سعی در دور كردن آن‌ها از اهرم قدرت دارد. در همین حال رییس‌جمهور ونزوئلا نیز رویارویی سختی با "فدكامارا" یعنی مجامع و فدراسیون‌های تجاری و تولیدی به‌عنوان ائتلاف اصلی كارفرمایان ونزوئلا دارد. هر دو آن‌ها صنعت نفت كشورشان را ملی اعلام كرده‌اند با این تفاوت كه به‌رغم روسیه، ونزوئلا آن را رسما اعلام كرده است.
پوتین و چاوز نقطه مشترك دیگری هم دارند كه از همه موارد ذكر شده مهم‌تر است و آن این‌كه باید جواب قدرت‌نمایی و تأثیرات آمریكا را بدهند. به‌طوری كه حاكم كاراكاس انتقادات شدید پوتین علیه واشنگتن را تحسین و از مواضع او در مساله كوزوو حمایت و استقرار سپر موشكی در اروپای شرقی را محكوم می‌نماید. او در نشست اقتصادی دو كشور در ژوئن ۲۰۰۷ بر این نكته تأكید كرده است: همان‌طور كه روسیه منبعی برای نفت و گاز اروپا به حساب می‌آید، ونزوئلا نیز منبع نفت و گاز آمریكا است.‌

نویسنده : ترجمه كرم نجفی
‌غ‌ نووستی

منبع : روزنامه همبستگی