یکشنبه, ۲۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 12 May, 2024
مجله ویستا


امام‌زاده یحیی ، صائین‌قلعه ، زنجان


این آرامگاه كه بقعه‌ای با ازاره سنگ‌تراشِ قرمز‌رنگ و دیوارهای آجری ساده است، در صائین‌قلعه زنجان واقع شده است. به جانب شرقی بنای چهارضلعی این بقعه كه می‌‌توان آن را از آثار قرن هفتم یا هشتم هجری به شمار آورد، به اعتباری در دوران صفویه، ایوانی افزوده‌‌اند كه راه‌پله بام آرامگاه در جانب شمال غربی آن قرار گرفته است. گنبد فراز بنا، شلجمیِ نزدیك به رك است كه بر اثر مرمت‌های انجام‌ شده، تناسب‌های مطلوب را از دست داده است. در چهار جانب بنا، چهار درگاه قرار داشته است كه دو درگاه شمالی و غربی آن در گذشته، بسته‌اند. طرح داخل بقعه اصلی، با توجه به فرورفتگی درگاهی چهارگانه، عبارت است از یك دوازده ضلعی كه گوشه‌های اصلی آن نزدیك به منحنی است. در گوشه‌های بالای بنا، برای ساختن پوشش سقف، ترنبه‌هایی كه داخل آن‌ها مقرنس‌بندی شده، ایجاد گشته است. قسمت داخلی بنا فاقد تزئینات است و فقط در نمای بیرونی و در منتهاالیه گنبد، یك ردیف كاشی فیروزه‌ای كار شده است. در میان بقعه، صندوق چوبی منبت‌كاری شده زیبایی قرار دارد كه دیواره‌های آن با نگاره‌های گیاهی پركار و خوش‌نقش زینت شده است. در جانب شمالی صندوق، كتیبه‌ای مشتمل بر آیات قرآنی و نام سازنده صندوق و تاریخ 797 هـ.ق خوانده می‌شود. در قسمت بالای صندوق نیز، دورتادور بر روی یك حاشیه، آیات قرآنی دیگری با خط ثلث كنده‌كاری شده است. صندوق مزبور، از نمونه‌های جالب منبت‌كاری قرن هشتم به شمار می‌رود. صاحب آرامگاه را از نوادگان امام كاظم (ع) ذكر كرده‌اند.