جستارهایی درباره تئوری توطئه در ایران

نویسنده : آبراهامیان - اروانداشرف - احمدکاتوزیان - محمدعلی
مترجم : فتاحی‌ولیلایی - محمدابراهیم
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۲/۰۲/۱۶
رده دیویی : ۹۵۵.۰۸۰۴۴
قطع : رقعی
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۱۹۲
نوع اثر : ترجمه
زبان کتاب : فارسی
شماره کنگره : DSR۱۳۸/ت۹ف۲
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۱۶۵۰
شابک : ۹۶۴-۳۱۲-۶۷۲-۲

گفتارهایی که در این کتاب آمده در بر گیرنده تصویری است از جایگاه محوری مفهوم توطئه و توطئه باوری در فرهنگ, سیاست و تاریخ معاصر ایران .کتاب از سه گفتار تشکیل شده اما قبل از آن, در پیش گفتار, مترجم, درباره علل توسل به تئوری توطئه بحث شده است .در نخستین نوشتار با عنوان 'پارانوید در سیاست ایران 'نوشته یرواند آبراهامیان, نخست به ریشه‌های پارانوید در ایران اشاره گردیده و در ادامه اشکال مختلف این مسئله به ویژه در میان جریانات سیاسی معاصر ایران به صورت تطبیقی بررسی شده است .در مقاله دوم با عنوان 'توهم توطئه 'تالیف احمد اشرف, نویسنده تلاش کرده است تا با نگاه تاریخی مفهوم توطئه در ایران, این پدیده اجتماعی را بررسی کند . وی بر این باور است که ترکیبی متشکل از میراث ریشه‌دار باورهای فرهنگی پیش از اسلام و شیعه در خصوص نیروهای شیطانی, دخالت‌های پیاپی خارجی در سال‌های نیمه استعماری سده نوزدهم و اوایل سده بیستم و سیاست ابرقدرت‌های دهه 1320و 1360, همچنین شیوه استبدادی و غیر مشارکتی سیاست در ایران ـ همراه با کنترل شدید مطبوعات و رسانه‌ها و نیز کارایی تئوری توطئه, به شکل مکانیسم دفاع جمعی, به ویژه در سال‌های ناتوانی و ضعف ـ موجب جاذبه و گیرایی‌های توطئه شده است .گفتار سوم به قلم 'محمدعلی همایون کاتوزیان ' با عنوان 'خلیل ملکی, رد تئوری توطئه و پیشبرد جامعه مدنی 'در واقع بررسی موردی از دیدگاه‌های خلیل ملکی در دهه‌های 1320و 1330به ویژه در خصوص مفهوم جامعه مدنی و بحث تئوری توطئه در ایران و پیامدهای آن است . نویسنده با مروری بر زمینه روشنفکری در ایران معاصر و ویژگی‌های آن, خط مشی سیاسی ملکی را بررسی کرده است .در این گفتار مبارزه ملکی علیه تئوری توطئه, یعنی مخرب‌ترین مانع در برابر توسعه سیاسی و اجتماعی کشور و نقش آن در سلب اعتماد به نفس در بین مردم, شرح و تحلیل شده است .مقاله اخیر از ضمیمه‌ای حاوی گزارش دستگیری خلیل ملکی, نیز متن کیفرخواست دادرسی ارتش بر ضد رهبران جامعه سوسیالیست‌ها برخوردار است .آخرین بخش کتاب, به کتاب شناسی توطئه و تئوری توطئه حاوی گزیده‌ای از مقالات انگلیسی و فارسی در ایران و جهان اقتصادی اختصاص یافته است .نمایه اسامی پایان بخش کتاب است .