زمینه و پیشینه جنبش اصلاحی در افغانستان

نویسنده : ناصری‌داودی - عبدالمجید
ویراستار : پاک‌روان - محمود
محل نشر : قم
تاریخ نشر : ۱۳۷۹/۰۳/۰۸
رده دیویی : ۹۵۸.۱
قطع : وزیری
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۳۱۲
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۲۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۶۷۴۰-۶۵-۰

موضوع تحقیق حاضر, ریشه‌یابی زمینه‌ها و شکل‌گیری جنبش اصلاحی در افغانستان است که برای این منظور نویسنده طی شش بخش تحولات سیاسی و اجتماعی این کشور را از زمان قدرت‌یابی احمدشاه درانی ( 1135ش) تا سقوط دولت محمود اوزخان ( 1342ش) بررسی می‌کند .در فصل اول با عنوان ((زمینه جنبش اصلاحی)) به زمینه‌های دینی, فرهنگی, اجتماعی و سیاسی جنبش اصلاحی در افغانستان اشاره گردیده و به اختصار درباره باورهای اسلامی, عدالت‌طلبی, استقلال‌خواهی, و تنوع قومی در میان مردم آن دیار سخن رفته است .بخش دوم به بررسی سلسله ((سروزایی‌ها)) (اولین سلسله درانی و موسس افغانستان کنونی) اختصاص دارد .این بخش مربوط به نحوه دستیابی سلسله مذکور به حکومت, سیاست‌ها, اندیشه‌ها, اهداف و عملکرد آنان بوده, همچنین پیوند سلاطین این خاندان با اصلاحات و نیز پیوند جامعه آن روز با اصلاحات تبیین شده است .نگارنده در بخش سوم, آغاز جنبش اصلاحی را بررسی می‌کند و موضوعاتی چون سقوط سلسله سروزایی‌ها, برآمدن دار و دسته محمد زایی‌ها, تجاوز استعمار و دو جنگ اول و دوم انگلیس با مردم افغانستان مطرح می‌سازد .در بخش چهارم با عنوان ((جنبش اصلاحی و مشروطیت)) این عناوین به چشم می‌خورد :جنبش مشروطیت اول و دوم, پیوند مشروطیت و اصلاحات, پیشگامان معروف جنبش مشروطیت و مطالعه اجمالی افکار و تلاش‌های آنها, و پایان مشروطیت اول و دوم و اصلاحات در دوره امان‌الله خان . بخش پنجم که ((اصلاحات از شورش سقویی تا تکاپوی نادری)) نام گرفته متضمن مطالبی است نظیر شورش حبیب‌الله کلکانی (معروف به بچه سقو), دست‌های پیدا و پنهان انگلیس در این ماجرا, قربانیان اصلاحات, برافتادن بچه سقو و برآمدن محمد نادر خان, و پیوند محمد نادرخان و برادرانش با اصلاحات .نویسنده در بخش پایانی کتاب روند جنبش اصلاحی و شرح حال و اندیشه‌های مصلحان را از آغاز سلطنت آل یحیی تا آغاز دهه دموکراسی ( 1342ش) شرح می‌دهد .کتاب با کتاب‌نامه و چند مصاحبه به پایان می‌رسد .