خلاقیت هایی که در گیم نت ها دود می شود

براساس بررسی های انجام شده بیشتر گیم نت های غیر مجاز در فضاهای پرت جغرافیایی قرار دارند که به این لحاظ زمینه کافی برای شکل گیری اعمال مجرمانه در آنها وجود دارد و همچنین خلاقیت های رفتاری جوانان را به هدر می دهد... اینکه در برخی از بازی ها کشتن و حمله به انسان های ناتوان به عنوان ملاک های مهم افزایش امتیاز محسوب می شود، عملا پا گذاشتن در وادی نهادینه کردن فرهنگ خشونت در جامعه است...در بررسی های صورت گرفته یک مرکز تحقیقات بازی های رایانه ای مشخص شده که در نزدیک به ۸۰ درصد بازی های رایانه ای خشونت و تشویق به کشتن پلیس و انسان های درستکار یک ارزش مهم و والا محسوب می شود!
بازی های رایانه ای به عنوان پدیده ای جدید، امروزه بخش زیادی از اوقات روزمره جوانان را در اختیار گرفته و موجب شده که شخصیت جوانان و نوجوانان کشور دستخوش تغییرات جدی شود. ظهور این بازی ها که در گذشته های نه چندان دور با عناوینی چون آتاری و امروزه با اسامی جدیدی مثل پلی استیشن همراه بوده در نگاه نخست آسیبی را به لحاظ کارکردی نشان نمی دهد اما در واقع پای بندی و الزامات ناخواسته جوانان به بهره گیری از این بازی ها به این لحاظ نگران کننده است که در دراز مدت تبعات غیر قابل جبرانی را ممکن است به لحاظ رفتاری به بار آورد. از دیگر سو، گیم ها امروزه جای خود را در جهان به عنوان ابزارهای ارزشمند الکترونیکی به خوبی پیدا کرده اند و طراحی بازی ها به عنوان زمینه های اصلی شکوفایی استعدادهای جوانان از اولویت مهمی برخوردار شده است.
● پاتوقی برای تمام فصول
امروزه در سطح شهر شاهدیم که بسیاری از جوانان اوقات خود را در گیم نت ها سپری می کنند. افزایش تعداد گیم نت ها از یک طرف خلاقیت های رفتاری را کور می کند و از سوی دیگر ارتباط مستقیمی با مقوله آموزش هنجارهای ارزشی و اخلاقی برقرار می کند به گونه ای که می توان از این پدیده های نسبتا نوپا در جامعه ایران برداشت های متعددی را استنباط کرد.
اقبال گسترده جوانان و نوجوانان به بازی های رایانه ای نشانه مثبتی از نهادینه شدن فرهنگ الکترونیک در میان این قشر است اما نگرش جوان ایرانی به بازی های الکترونیک چگونه است؟ با یک نگاه اجمالی به مکان های برپایی گیم نت ها تعداد زیادی جوان و نوجوان پسر را مشاهده می کنیم که با اشتیاق فراوان و بدون در نظر گرفتن هرگونه ملاحظات به سرعت به سمت دستگاه های بازی هجوم می برند و فارغ از هر گونه سود و زیان مادی همه دارائی شان را صرف بازی می کنند تا زمانی که متقاعد شوند به عنوان برنده توانسته اند از میدان بازی خارج شوند. "گیم نت" مکانی است که در آنجا تعداد زیادی رایانه از طریق شبکه به هم متصل شده و کاربران در آن می توانند به صورت گروهی یا انفرادی و از طریق اینترنت پرسرعت با گروهی دیگر در محلی دیگر بازی کنند و یا به تنهایی یک بازی رایانه ای خاص را ادامه دهند.
● اعتیاد الکترونیکی
گرایش نوجوانان و جوانان به بازی های رایانه ای این نگرانی را در بین خانواده ها بوجود آورده که ممکن است پرداختن بیش از حد به این مساله نوعی اعتیاد الکترونیک را بوجود بیاورد. صرفنظر از این موضوع محتوای بازی ها تعامل و آموزشی که در خلال مبادرت به آنها بوجود می آید نکته حائز اهمیتی است که بعضا توجه به عواقب آن مغفول می ماند.
تاثیرات رفتاری ایجاد شده ناشی از خو گرفتن بیش از حد به بازی های رایانه ای علاوه بر ایجاد برخی مشکلات جسمانی، ناهنجاری های اجتماعی و اخلاقی متعددی را نیز به بار می آورد. باید توجه داشت کنترل ناهنجاری های ناشی از انجام بازی های رایانه ای تا حدی دشوار است اما این نکته که چگونه می توان به استاندارد مشخص و تعریف شده ای برای تعیین یک بازی سالم دست یافت از جمله مواردی است که همچنان در ابهام باقی مانده است.
طبق اعلام مسئولان ناجا تقریبا تعداد ۲۰۰ گیم نت در سطح شهر تهران فعال است که از این تعداد تنها ۳ درصد آن ها مجوز موقت و کوتاه مدت دارند. همچنین براساس بررسی های انجام شده بیشتر گیم نت های غیر مجاز در فضاهای پرت جغرافیایی قرار دارند که به این لحاظ زمینه کافی برای شکل گیری اعمال مجرمانه در آنها وجود دارد.
از دیگر آسیب های جدی گیم نت ها آموزش رفتارها و ناهنجاری هایی است که برخی اصول غیر انسانی را به عنوان ارزش محسوب می کند; در بیشتر بازی های رایانه ای خشونت های غیر عادی وجود دارد که به شکل غیرمعقولی با استقبال جوانان روبرو می شود. تاثیر مستقیم و غیرمستقیم ضد ارزش های بازی های الکترونیکی در رفتار و خلق و خوی جوانان و انعکاس آن در زندگی اجتماعی می تواند متضمن وقوع قطعی رفتارهای نابهنجار در سطح جامعه باشد. اینکه در برخی از بازی ها کشتن و حمله به انسان های ناتوان به عنوان ملاک های مهم افزایش امتیاز محسوب می شود، عملا پا گذاشتن در وادی نهادینه کردن فرهنگ خشونت در جامعه است.
به گفته یکی از کارشناسان فرهنگی افزایش بی رویه خشونت در مدارس و در میان پسران گروه سنی ۹ تا ۱۴ سال معلول پرداختن بیش از حد به سرگرمی هایی است که به شدت جنبه انسان ستیزانه دارد. مهناز میرزایی در این باره معتقد است که افزایش خشونت های ظاهری، درگیری فیزیکی، بی بند و باری و حرف ناشنوی از والدین به طور قطعی تحت تاثیر رواج برخی بازی های رایانه ای است که به مرور رفتار جوانان و نوجوانان را تغییر می دهد. وی دلیل اصلی شیوع خشونت و بدرفتاری ناشی از بازی های رایانه ای را ترجمه غیر اصولی بازی هایی می داند که حتی در غرب برای سنین خاصی ممنوع است.
● مدرسه گیم نت ها
بررسی ها نشان داده که در آینده ای نزدیک ۸۵درصد آموزش ها از طریق بازی های رایانه ای خواهد بود. به گفته محققان IT توسعه نرم افزار نقش تعیین کننده ای در طراحی برخی بازی ها داشته اما مشکل اصلی سو» استفاده از فضای گیم نت ها از سوی برخی افراد غیر متخصص و فقدان کنترل و نظارت موثر بر عملکرد در این مراکز است.
شاید پاسخ به این سوال که جایگاه ایران در تولید بازی های رایانه ای کجاست کمی دشوار باشد اما واقعیت این است که در ایران برنامه منسجمی برای هدایت بازی های رایانه ای وجود نداشته و در این خصوص هدف مشخصی دنبال نمی شود. صرف غرق شدن جوانان در بازی های اکشن غیر مفید نمی تواند یک تفریح سالم محسوب شود. سرگرمی در اصل باید دارای پیام و تاثیر سالم باشد و تنها حساس کردن مسئولان و هشدار به خانواده ها و برخورد با گیم نت های غیر مجاز در سطح شهر نمی تواند یک روش کارآمد محسوب شود.
در حال حاضر دو نهاد مهم کشور در امر طراحی بازی های رایانه ای اقداماتی را انجام داده اند که تا حدی موفق بوده است. سازمان تبلیغات اسلامی در این راستا چند بازی رایانه ای سالم را طراحی کرده است که در آنها برخی ملاکهای انسانی و ارزشی مد نظر قرار گرفته است. همچنین معاونت فرهنگی سپاه پاسداران نیز اقداماتی از قبیل طراحی و ساخت چند بازی یارانه ای، انجام داده که گرچه در حال حاضر بنا به برخی اظهارات و به خاطر سایر اولویت های برنامه ای فعالیت در این راستا کمرنگ شده ولی امید است که در آینده نزدیک روند تولید این بازی ها ادامه یابد. بنا بر گزارش برنا، در شرایط فعلی و با توجه به تهدیدات نرم افزاری دشمنان در عرصه بازی های رایانه ای از جمله طراحی بازی "نبرد با ایران" سیاستگذاری ها در خصوص مقابله با این تهدیدات جنبه انکار ناپذیری به خود گرفته است.با توجه به تاکید مسئولان مبنی بر اهمیت به جنبش نرم افزاری و پیشرفت های ایران در عرصه سایبر انتظار می رود که روند هدفمند سازی بازی های رایانه ای در کشور از جهش و پیشرفت قابل ملاحظه ای برخوردار شود به خصوص که آخرین بررسی ها حاکی از آن بوده که نرخ رشد بازیهای رایانه ای در جهان ۶ درصد بوده در حالی که این رقم در حوزه سینما تنها ۲ درصد بوده است.
این واقعیت که برخی بازی های گیم نت رفتارهای نادرست اخلاقی را رواج می دهند غیر قابل انکار است، در بررسی های صورت گرفته یک مرکز تحقیقات بازی های رایانه ای مشخص شده که در نزدیک به ۸۰ درصد بازی های رایانه ای خشونت و تشویق به کشتن پلیس و انسان های درستکار یک ارزش مهم و والا محسوب می شود!
با این وجود اعتیاد به بازی های آن لاین در گیم نت ها یک آسیب جدی برای جامعه جوان ایرانی است که تبعات جسمی، روحی و روانی متعددی به بار می آورد. از جمله این آسیب ها تحریک پذیری، حواس پرتی، تند خویی و سایر اختلالات رفتاری است که به تدریج تبعات ناگواری به بار می آورد...هنوز گویا دستگاه های مسئول ورود جدی به این حوزه و جایگزینی مناسب بازی های بومی را در دستور کار خود قرار نداده اند; مضاف بر اینکه کمبود فضاهای آموزشی و تفریحی نیز خود علت دیگری برای روی آوردن به این بازی خانگی است که به راحتی و با کمترین هزینه در اخیترا جوانان و نوجوانان قرار می گیرد...

امیررضا پرحلم

منبع : روزنامه ابتکار