فراز و فرودهای تیمی به نام «سامپدوریا»

آبی ها یك دهه عجیب و غریب را سپری كردند. خط سیری كه از حضور باشكوه در رقابت های اروپایی تا سقوط به سری B در نوسان بود. داستان از فصل ۱۹۶۳-۱۹۶۲ آغاز شد.چندی پیش سامپدوریا شصتمین سال تولد خود را جشن گرفت.
مروری بر داستان تیمی كه در سایه حركت كرده و با كنار گذاشتن نماینده اول شهر تبدیل به چشم و چراغ جنوب پرهیاهوی ایتالیا شد؛ خالی از لطف نخواهد بود. این باشگاه در روز اول اوت ۱۹۴۶ توسط آندر آدوریا و سامپردیرانسی تأسیس شد با این حال مدتی طول كشید تا سامپدوریا تبدیل به یك باشگاه واقعی شود. اولین بازی رسمی این تیم در سری A سپتامبر سال ۱۹۴۶ برگزار شد جایی كه آنها با نتیجه ۳ بر یك مغلوب رم شدند.
اولین گل تاریخ سامپا توسط آدریان به ثمر رسید. باشگاه در ۲ فصل ابتدایی رتبه های میانی جدول را به خود اختصاص داد و یك فصل بعد با جهشی خیره كننده بر سكوی پنجم تكیه زد. این اتفاق با یك واقعه تاریخی توأم شد. جوزپه بالدینی به عنوان اولین ملی پوش سامپا معرفی و در جریان پیروزی ۴ بر یك مقابل پرتغال بزرگترین نقش را ایفاء كرد.
این موضوع برای باشگاهی كه پرچمدار مبارزه جنوب با شمالی ها بود یك موفقیت فوق تصور تلقی می شد. در روز ۸ ژوئن ۱۹۵۸ سامپا با برتری ۵ بر صفر مقابل ویوانو یك فصل پرشكوه را آغاز كرد اما هوای جنوا آفتابی نماند...
● فراز و فرودهای دهه ۶۰
آبی ها یك دهه عجیب و غریب را سپری كردند. خط سیری كه از حضور باشكوه در رقابت های اروپایی تا سقوط به سری B در نوسان بود. داستان از فصل ۱۹۶۳-۱۹۶۲ آغاز شد. تیم به رقابت های اروپایی راه یافت و در اولین بازی فرامرزی با گل سرجیو برنتی رقیب ضعیف خود را از پیش رو برداشت هر چند در دور دوم با قبول شكست ۶ بر صفر مقابل فرانس واروش از گردونه رقابت های اروپایی خارج شد.
آن باخت تا هم اكنون سنگین ترین شكست اروپایی تاریخ سامپا محسوب می شود. یك فصل بعد سامپدوریا با باخت مقابل میلان راهی دسته دوم شد. هواداران در انتظار بازگشت باشكوه بودند اما درست در آخرین هفته تمام تلاش ها بی ثمر شد. باشگاه تمام طول فصل ۱۹۶۷-۱۹۶۶ را در صدر جدول سری B گذراند و با اقتدار راهی بالاترین سطح رقابت های فوتبال ایتالیا شد. آنها ۱۰ فصل در سری A دوام آورده اما در این مدت فراتر از مكان هشتم پیش نرفتند.
این تیم اكثر فصول پایین تر از رتبه دهم جای گرفت. در واقع بهترین مقام تیم، رتبه هشتم فصل ۱۹۷۲-۱۹۷۱ بود. سامپا اواسط دهه بار دیگر به سری B سقوط كرد و این بار برای بازگشت مدت زمان بیشتری انتظار كشید. آنها به یك تیم فراموش شده تبدیل شدند. در آن سال ها سخت ترین مقاطع تاریخ آبی ها سپری شد. بازگشت به سری A هر چند با حضور در رتبه های هشتم، نهم، هفتم و پنجم توأم شد اما برای هواداران راضی كننده نبود آنها از تیمی كه با رییس جدید و بازیكنان فوق ستاره خودنمایی می كرد، انتظار بیشتری داشتند.
● ناجی وارد می شود
در فصل ۱۹۸۰-۱۹۷۹ اتفاق مهمی رخ داد. ورود یك سرمایه گذار جدید به نام پل مانتووانی سبب ساز ایجاد یك تحول بزرگ شد.
او و كلودیوس ناسی برای باشگاهداری تعاریف جدیدی ارایه نمودند. حركت به سوی موفقیت از بعدازظهر ۶ ژوئن ۱۹۸۲ آغاز شد. تساوی بدون گل مقابل ریمینی تضمین كننده صعود سامپا به سری A بود. در بین تمام آن بازیكنان یك نفر تبدیل به اسطوره شد: روبرتو مانچینی. مردی كه توسط ناسی از پولونیا خریداری شده و آن روز اولین بازی خود با پیراهن سامپا را انجام داد.
مانچینی ماند و ماند تا اینكه با انجام ۴۲۴ بازی از این نظر به یگانه مرد باشگاه جنوایی تبدیل شود. او همچنین با به ثمر رساندن ۱۳۲ گل ركورد گلزنی سامپا را شكست. تیم در فصول ۱۹۸۲ و ۱۹۸۴ جایگاه هفتم را تصاحب كرد اما اتفاق رؤیایی یك فصل بعد رخ داد.
این تیم نسبتاً گمنام تا مرحله نیمه نهایی جام حذفی ایتالیا پیشروی كرد. هر چند بآی ها پس از شكست یك بر صفر در خانه میلان، در ماراسی با گل های ویالی و مانچینی بر رقیب قدرتمند پیروز شدند. اما به خاطر دریافت گل در خانه حریف به فینال راه نیافتند. پس از كسب عنوان یازدهم فصل ۱۹۸۶-۱۹۸۵ و یك مقام ششمی در فصل بعد یك افتخار بزرگ رقم زده شد. آبی ها با برتری ۲ بر صفر مقابل توریتو جام حذفی ایتالیا را تصاحب كردند.
شكست در ناپل آرزوهای تیم مانچینی برای دومین قهرمانی پیاپی در جام حذفی را ناكام گذاشت. موعد موفقیت های اروپایی فرا رسیده بود. سامپدوریا در جام برندگان فصل ۱۹۹۰ یا غلبه بر یونان از نروژ (یك بر صفر در خانه و ۲ بر صفر در زمین حریف)، بروسیا دورتموند (۲ بر صفر در خانه و یك بر یك در وست فالن)، گراس هاپرز (۲ بر صفر در خانه و ۲ بر یك در سوئیس) و بالاخره موناكو (۲ بر صفر در خانه و ۲ بر ۲ در مونت كارلو) به مقام قهرمانی رسید. برای تكمیل كامیابی ها فتح اسكودتو ضروری به نظر می رسید.
ناپولی با مارادونا به افسانه یووه پایان داده بود و نوبت به سامپدوریا رسید تا ادامه دهنده راه جنوبی ها باشد. آنها بسیار پرقدرت آغاز كرده و حتی در بازی رودررو میلان مدعی را نیز شكست دادند. با این وجود باخت یك بر صفر مقابل لچه، قرمز و مشكی ها را به صدر آورد. در فوریه همان سال سامپا یك بر صفر فیورنتینا را مغلوب كرد تا به این ترتیب جایگاه از دست رفته را باز پس بگیرد. در هفدهمین روز فوریه برتری یك بر صفر مقابل یووه صدرنشینی این تیم را تضمین كرد.
تعقیب و گریز ادامه داشت تا اینكه در هفته بیست و چهارم سامپا ۳ بر صفر پیزا را مغلوب ساخت و اینتر رقیب نزدیك مقابل پارما با تساوی بدون گل متوقف شد. در ۲ هفته پایانی رقابت به اوج رسید. سامپدوریا با گل های دوسنا و ویالی، لچه را از پای درآورده و اسكودتو را به جنوا آورد.
فصل بعد باشگاه به تمامی جام های موجود حمله برد. در لیگ، میلان شكست ناپذیر بود و در اروپا بارسا رقیب نمی شناخت.
سامپا دومین تیم قدرتمند بود و هر ۲ مدعی در فینال به هم برخورد كردند. ایتالیایی ها در اولین تجربه یك فینال اروپایی تا وقت اضافی مقابل بارسا مقاومت كردند اما شوت استثنایی رونالد كومان سرانجام پالیوكا و مردان سختكوش جنوا را به زانو درآورد. به این ترتیب جام باشگاه های اروپا به بارسا تعلق گرفت.
سامپدوریا یك هفته بعد جام حذفی ایتالیا را بالای سر برد تا مرهمی بر زخم هواداران ناامید خود بگذارد. با فتح جام حذفی در فصل ۱۹۹۴-۱۹۹۳ آفتاب اقبال باشگاه رو به غروب نهاد. پل مانتووانی میز ریاست را به پسرش انریكو بخشید، ویركبود در سال ۱۹۹۵ و مانچینی در سال ۱۹۹۷ از باشگاه جدا شدند.
پیش از آنها نیز ویالی در سال ۱۹۹۲ لباس آبی را از تن خارج ساخته بود. اریكسون مربی موافق تیم هم جای خود را به سزار منوتی آرژانتینی داد. او نیز پس از مدتی بركنار شده و یوسكوف آمد. در ادامه نوبت به اسپالتی رسید اما هیچ كدام از این افراد نتوانستند دوران طلایی باشگاه را زنده كنند. پس از چند فصل حضور در میانه جدول یك تراژدی بزرگ رخ داد: سامپدوریا به دسته دوم سقوط كرد. ۲۲ سال از آخرین سقوط این تیم می گذشت و قبول چنین واقعیتی برای هوادارانی كه به موفقیت خو گرفته بودند، قابل هضم نبود.
سامپا در ۲ فصل ابتدایی بازگشت به دسته دوم (فصول ۲۰۰۰-۱۹۹۹ و ۲۰۰۱-۲۰۰۰) به مقام پنجم رسید. مسؤولان باشگاه یا یك اقدام شجاعانه از سنت همیشگی دست برداشته و یك مربی جوان به نام والتر نوولینو را به خدمت گرفتند اما مشكل جای دیگری بود و وقتی باشگاه در فصل ۲۰۰۰ - ۱۹۹۹ تا آستانه سقوط به سری C پیش رفت این غده چركین سرباز كرد: سوءمدیریت. مانتووانی ها پس از سال ها زمامداری از اریكه قدرت به زیر كشیده شدند. گارونه ریاست سامپا را به عهده گرفت و در اولین اقدام مربی خلاق و نوگرایی چون والتر آلفرد نوولینو را به سمت مربیگری تیم منصوب كرد.
وی با خرید بازیكنانی چون تورچی، باتزانی، والتولینا و بتارینی و همچنین پرورش جوانانی مانند كلمبوس، رابیتو و دومیتزی سامپا را به دوران اوج نزدیك كرد. پیروزی ۴ بر ۲ مقابل لچه نویددهنده حضور مجدد باشگاه در سری A بود. اتفاقی كه در نهایت با اندكی تأخیر رخ داد. یكی از بزرگترین دستاوردهای قهرمان سابق ایتالیا برتری در دربی جنوا بود. آنها با گل های فلاچی و باتزانی پیروزی ابتدای فصل در جام حذفی را تكرار و رقیب دیرینه را ناكام گذاشتند.
در نهایت با پیروزی ۳ بر یك مقابل كالیاری سامپدوریا بار دیگر به سری A بازگشت این بار آنها به قصد بقا رقابت را شروع كردند. هدف چیز دیگری بود: حضور در رقابت های اروپایی! شاید كمی بلندپروازانه می نمود اما با وجود فلاچی می توانستید به وضوح هر رویداد مثبتی فكر كنید. آنها با حضور در رتبه های بالای جدول همه را انگشت به دهان كردند.
یك فصل بعد شاهكار نوولینو رقم خورد. سامپدوریا كه در ابتدای فصل میلان را ۳ بر یك از پای درآورده بود به جام یوفا رفت هر چند در مراحل ابتدایی از دور رقابت ها خارج شد. با ورود به شصتمین سال، باشگاه برنامه های ویژه ای برای موفقیت آینده تدارك دیده است. آكادمی سامپا كه یكی از فعال ترین مدارس فوتبال سراسر ایتالیا را دارا است بی وقفه برای تیم اصلی بازیكن می سازد و هواداران با شوق تمام هر هفته در لوئیجی فراسیس اجتماع كرده و عاشقانه برای تیم محبوب خود فریاد می كشند. با چنین پشتوانه ای، سامپا همچنان ادامه دارد.
● چند خاطره به یادماندنی
شاید كلاسیك ترین نبرد دوران اخیر باشگاه دیدار دور برگشت فصل ۱۹۹۴-۱۹۹۳ مقابل میلان باشد جائی كه آنها شكست ۲ بر صفر را به برتری ۳ بر ۲ تبدیل كردند نه اینكه سامپا هرگز نتوانسته باشد عقب ماندگی را جبران كند اما این برتری از ۲ جهت طعم ویژه ای داشت اول اینكه مقابل میلان ابرقدرت بزرگ آن سال های اروپا به دست آمد و دیگری به جهت حضور رودگولیت افسانه ای. این هلندی سورینامی تبار در آن سال ها مدام بین میلان و سامپدوریا در رفت و آمد بود. ابتدا پس از سپری كردن دوران اوج در لباس قرمز و مشكی به سامپا پیوست اما پس از مدتی دوباره دلتنگ میلان شده و به سن سیرو بازگشت.
ظاهراً هوای جنوا مطلوب تر بود چرا كه باز هم در اواخر دوران بازیگری لباس سامپا را به تن كرد. دیدن نام او درجدول گلزنان آن هم در حالی كه نام ۲ تیم كنار اسمش ثبت شده بود به نكته ای بدیع و نوستالژیك تبدیل شد.
▪ آتلیو لومباردو ستاره كم موی دهه ۹۰ باشگاه از تأثیرگذارترین بازیكنان عصر خود بود. این بازیكن بی ادعا از پایین ترین سطوح به قلب هواداران راه یافت و به راستی سامپدوریا دوران اوج با آتلیو لومباردو به یاد آورده می شود.
▪ جیانلوكا پالیوكا، دروازه بان تیم ملی ایتالیا در جام های جهانی ۱۹۹۴ و ۱۹۹۸ یك فدایی سامپدوریا بود. او سال ها از دروازه آبی ها حفاظت كرد و وقتی با والتر زنگا، اسطوره اینتر تاخت زده شد از صحنه اول فوتبال ایتالیا كنار رفت.
▪ ویریكیود، پیرمرد فوتبال ایتالیا مدت ها در عضویت این تیم بود. قصاب كالچو (لقب وی به خاطر اعمال خشونت فراوان در زمین) از عوامل خداحافظی همیشگی فان باستن افسانه ای بود. او در یكی از بازی های رودررو روی پای فان باستن رفت.

منبع : روزنامه ابرار ورزشی