نسل دوم وب بی‌سیم

WAP ۱.۰ ، که بر اساس استانداردهای پذیرفته شده ی بین‌المللی طراحی شده بود، ابزاری جدی برای افراد پر تحرک محسوب می‌شد. اما، متاسفانه شکست خورد. در مقابل، I-Mode بازیچه‌ای بود برای نوجوانان ژاپنی، که هیچ استانداردی هم پشت آن نبود. در میان تعجب همگان، I-Mode یک موفقیت تجاری بزرگ بود. بعد چه شد؟
نسل اول وب بی‌سیم درس‌هائی برای همه داشت. کنسرسیوم WAP فهمید که محتوی از همه چیز مهم‌تر است. اگر تعداد زیادی وبگاه که به زبان شما حرف بزند نداشته باشید، باخته‌اید. از آن‌سو ان تی تی دوکومو هم فهمید که یک سامانه ی اختصاصی بسته (فقط برای گوشی‌های کوچک طراحی شده باشد) نمی‌تواند بختی برای جهانی شدن داشته باشد.هر دو طرف هم فهمیدند که برای متقاعد کردن وبگاه ها برای حرف زدن به فرمت موردنظر، باید زبانی داشته باشید باز، محکم و مطابق با استانداردهای جهانی. در دنیای تجارت جنگ فرمت‌ها چیز خوبی نیست.
هر دو خدمات در آستانه ورود به نسل دوم خود هستند. از آنجائی که WAP ۲.۰ زودتر به بازار آمده، ما هم آن را بررسی خواهیم کرد. WAP ۱.۰ چیزهای خوبی داشت، که WAP ۲.۰ آنها را حفظ کرده است. یکی این که،WAP می‌تواند روی شبکه‌های مختلف کار کند. نسل اول از شبکه‌های سوئیچینگ مداری استفاده می‌کرد، ولی همیشه می‌توانست با سوئیچینگ بسته‌ای هم کار کند.
نسل دوم به احتمال زیاد از سوئیچینگ بسته‌ای (مثلاًGPRS) استفاده خواهد کرد. دیگر این که، WAP از دستگاه‌های متنوعی(از تلفن‌های همراه گرفته تا رایانه های های کتابی قوی) پشتیبانی می‌کرد، و هنوز هم می‌کند.
▪ WAP ۲.۰ ویژگی‌های جدیدی هم دارد،که مهم‌ترین آنها عبارتند از :
۱) پشتیبانی از مدل پوش (دادن)، در کنار مدل قدیمی پول (گرفتن).
۲) یکپارچه کردن خدمات تلفنی در برنامه‌های کاربردی .
۳) پیام‌رسانی چند رسانه‌ای
۴) داشتن ۲۶۴ علامت تصویری.
۵) ارتباط با وسایل ذخیره‌سازی.
۶) پشتیبانی از افزودنی‌های مرورگر.
▪ مدل پول(Pull) برای همه شناخته‌شده است:
مشتری صفحه‌ای را درخواست می‌کند، و آن را می‌گیرد.مدل پوش(push) یعنی فرستادن (دادن) اطلاعات به مشتری بدون اینکه درخواست کرده باشد، مانند ارسال پیوسته قیمت سهام یا هشدارهای ترافیکی به کاربر.
مدت‌هاست که صدا و داده در حال یکی شدن هستند، و WAP ۲.۰ به طرق مختلف از آنها پشتیبانی می‌کند. یک نمونه که قبلاً به آن اشاره کردیم، ایجاد دفترچه تلفن تصویری با I_Mode است. WAP ۲.۰، علاوه بر نامه ی الکترونیکیl و تلفن، از پیام‌رسانی چند رسانه‌ای (Multimedia messaging) هم پشتیبانی می‌کند .
محبوبیت فوق‌العاده کاراکترهای اموجی در I-Mode، کنسرسیوم WAP را تشویق کرد که ۲۶۴ کاراکتر اموجی در WAP ۲.۰ بگنجاند.این کاراکترها در زمینه‌های متنوعی از قبیل حیوانات، وسایل خانگی، لباس، احساسات، غذا، بدن انسان، جنسیت، نقشه، موسیقی، گیاهان، ورزش، وقت، آب و هوا، ابزار وسایط نقلیه و اسلحه طراحی شده‌اند. جالب است بدانید که در استاندارد WAP ۲.۰ فقط نام این علائم تصویری تعریف شده، و اقدامی برای طراحی شکل آنها به عمل نیامده است، چون برخی از آنها (مانند بوسیدن و در آغوش گرفتن ) در فرهنگ‌های مختلف معنای بسیار متفاوتی دارند. این مشکل در I-Mode وجود نداشت، چون فقط برای یک کشور طراحی شده بود. پشتیبانی از وسایل ذخیره‌سازی بدان معنا نیست که هر تلفن WAP ۲.۰ یک سخت دیسک بزرگ خواهد داشت، Flash ROM نیز نوعی وسیله ذخیره‌سازی است. یک دوربین بی سیم WAP می‌تواند عکس‌های گرفته شده را موقتاً روی یک Flash ROM ذخیره کند، تا زمان فرستادن بهترین آنها به اینترنت فرا برسد.
و بالاخره مرورگرهای WAP ۲.۰ می‌توانند با استفاده از افزودنی‌ها (in-plug) قابلیت‌های خود را توسعه دهند. در WAP ۲.۰ یک زبان اسکریپت‌نویسی نیز پیش‌بینی شده‌است.
تفاوت‌های فنی مختلفی نیز بین WAP۱.۰ و WAP ۲.۰ وجود دارد، که پشته پروتکل و زبان علامت‌گذاری مهم‌ترین آنهاست.WAP ۲.۰ همچنان به پشتیبانی از پشته پروتکل قدیمی ادامه می‌دهد، ولی از استاندارد اینترنت یعنی TCP,HTTP/۱.۱ نیز پشتیبانی می‌کند. پروتکل TCP در WAP ۲.۰ دارای چهار تفاوت جزئی (ولی سازگار) با TCP استاندارد است: (۱) استفاده از پنجره‌های ثابت ۶۴ kb، (۲) نداشتن شروع آهسته، (۳) سقف ۱۵۰۰ byte برای MTU، و (۴) تفاوت جزئی در الگوریتم ارسال مجدد (این تغییرات برای ساده‌تر شدن کد پروتکل انجام شده‌اند). TLS یک پروتکل ایمنی لایه انتقال (Transport Layer Security) است‌، که توسط IETF استاندارد شده است.بسیاری از دستگاه‌های WAP ۲.۰ همزمان از هر دو پشته پروتکل پشتیبانی خواهد کرد .
تفاوت دیگر WAP ۲.۰ با WAP ۱.۰ در زبان علامت‌گذاری آنهاست. WAP ۲.۰ از XHTML ساده (که برای دستگاه‌های کوچک بی‌سیم طراحی شده) پشتیبانی می‌کند. از آنجائی که ان تی تی دوکومو هم قبول کرده که از XHTML ساده پشتیبانی کند، با نوشتن صفحات خود به این زبان می‌توانید مطمئن باشید که آنها در اینترنت و دستگاه‌های بی‌سیم به خوبی دیده خواهند شد. این تصمیم به جنگ فرمت‌ها (که رشد وب بی سیم را دچار وقفه کرده بود) خاتمه خواهد داد.
شاید بد نباشد چند کلمه‌ای هم درباره XHTML ساده بگوئیم. این زبان برای تلفن‌های همراه، تلویزیون‌ها، دستگاه‌های PDA، ماشین‌های فروش کالا، فراخوان‌ها، خودرو‌ها،‌ کنسول‌های بازی، و حتی ساعت در نظر گرفته شده است. به همین دلیل در این ویرایش از شیوه‌نامه، اسکریپت، یا فریم خبری نیست، ولی اکثر برچسب‌های استاندارد وجود دارند. این برچسب‌ها به یازده پیمانه تقسیم شده‌اند، که برخی اجباری و برخی دیگر اختیاری‌اند (تمام این پیمانه ‌ها در XML تعریف شده‌اند) این پیمانه ‌ها را همراه با مثال‌هایی از هر کدام،علیرغم تفاوت WAP و I-Mode بر اثر استفاده از XHTML ساده، رقیب جدیدی آنها را تهدید می‌کند: ۸۰۲.۱۱ نسل دوم وب بی‌سیم با سرعت ۳۸۴ kbps کار می‌کند، که از ۹۶۰۰ bps نسل اول خیلی بهتر است، ولی در مقایسه با سرعت ۱۱ mbps یا ۵۴ mbps دستگاه‌های ۸۰۲.۱۱ رنگ می‌بازد. البته ۸۰۲.۱۱ همه‌جا حضور ندارد، ولی با تصمیم صاحبان رستوران‌ها، هتل‌ها، فروشگاه‌ها، شرکت‌ها، فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های اتوبوس، موزه‌ها، دانشگاه‌ها، بیمارستان‌ها و بسیاری جاهای دیگر برای نصب ایستگاه‌های مرکزی ۸۰۲.۱۱ و دادن امکان دسترسی اینترنت به کارمندان و مشتریان خود، پوشش کافی در مناطق شهری به وجود خواهد آمد، و آن وقت کافیست به نزدیک‌ترین کافه‌تریا بروید تا بتوانید ضمن خوردن یک فنجان قهوه، نامه های الکترونیکی خود را هم بخوانید. دور نیست روزی که مغازه‌ها ( کنار آرم کارت‌های اعتباری قابل قبول) برای جلب مشتری بیشتر آرم ۸۰۲.۱۱ را در ویترین یا کنار در ورودی خود قرار دهند، و مردم هم (مثل صحرانشینان که به دنبال آب بیابان‌ها را زیر پا می‌گذاشتند) بدنبال ۸۰۲.۱۱ از این خیابان به آن خیابان سرگردان شوند.
شاید رستوران‌ها و کافه‌تریاها خیلی زود برای نصب ایستگاه‌های مرکزی ۸۰۲.۱۱ دست به کار شوند، ولی به نظر نمی‌رسد کشاورزان به این زودی چنین کاری بکنند، به همین دلیل پوشش یکپارچه ۸۰۲.۱۱ به مناطق شهری (و حداکثر حومه آنها ) محدود خواهد ماند (به یاد بیاورید که برد ۸۰۲.۱۱ در بهترین حالت چند صد متر بیشتر نیست). شاید در آینده دستگاه‌هائی به بازار بیایند که در صورت یاقتن سیگنال ۸۰۲.۱۱ از آن استفاده کنند، و وقتی به جایی رسیدند که این پوشش وجود نداشت، به طور خودکار به WAP سوئیچ کنند.

شهرام بهوندی
صادق خانپور

منبع : ماهنامه دنیای مخابرات و ارتباطات