برقراری ساعت تغذیه در مدارس

۲۹ سال در ردیف مربی بهداشت مدارس اشتغال به کار دارم. در شروع سالهای اول کاری آموزش هایی که به دانش آموزان می دادم با توجه به بررسی وضعیت سطل زباله کلا س ها چیزی که توجه مرا جلب می کرد، کاغذهای بسته بندی مواد غذایی غیرمجاز بوده است.
از طرفی شاید اغراق نیست بگویم روزی نبود که غیبت دانش آموزان را کنترل می کردم چند بیمار در کلا س نداشته یا اینکه اگر غیبت نداشتند در شرایط بیماری و کسالت مانع حضور یا تمرکز آنان در کلا س می شد، از معلمان مربوطه اجازه می خواستند تا سرشان را روی نیمکت بگذارند و استراحت کنند.
بیشتر اوقات معلمان مجبور می شدند آنان را به دفتر مدرسه ارجاع دهند تا مورد معاینه و بررسی مربی بهداشت قرار گیرند و در نهایت بعد از شرح حال گرفتن، مقداری مواد غذایی همراه عرق نعناع و نبات به آنها داده می شد و در صورت بهبود دوباره به کلا س باز می گشتند و در غیر این صورت از اولیا خواسته که به مدرسه مراجعه و فرزندشان را نزد پزشک ببرند. در بعضی مواقع نیز از ابتدای جلسه غیبت کرده و تعداد غیبت ها به دلیل بیماری کم نبوده و مشکلا ت مختلفی از قبیل کسل شدن دانشآموزان با نشاط و فعال از دیدن بیماری دوستانشان، عقب ماندگی درسی، بهم خوردن کار کلا س و نظم کاری معلم، صرف زمان برای موجه کردن غیبت های آنان توسط والدین و کار اضافی برای معاونین و مربیان بهداشت از جمله پیامدهای بیماری و کسالت این دانش آموزان بوده و موجب اتلا ف بودجه در نظام آموزش. بنابراین سال گذشته به این نتیجه رسیدیم که ساعتی به نام ساعت تغذیه برای کودکان داشته باشیم.
به صورت آزمایش این برنامه برای دانش آموزان کلاس اول اجرا شد که مورد رضایت و نظر اولیا و مدرسه بوده و معلم های مربوطه یادآور می شدند که در یادگیری مفاهیم درسی کمک بزرگی می کند و همچنین در تقلیل بیماران کلاس هم نقش دارد. این برنامه سال ۸۶ برای کلیه کلاس های صبح به اجرا درآمد، به این صورت که:
۱۵ دقیقه مانده به زنگ تفریح دانش آموزان مواد غذایی شان را که شامل، ساندویچ نان و پنیر و گردو، نان و پنیر و سبزی، ساندویچ تخم مرغ، سیب زمینی آب پز، خشکبار و انواع میوه و... صرف می کردند.
برای تشویقشان روزهایی که در مدرسه حضور داشتم، به چند کلاس رفته به تعداد کمی جایزه داده می شود و مورد تشویق سایر دانش آموزان قرار می گرفتند، البته برای تشویق کلیه دانش آموزان که مواد غذایی کاملا مغذی می آوردند هم یک تشویق کلی به عمل می آمد، در این رابطه اگر دانش آموزی مشکل داشته و خوب توجیه نشده به آن ماموریت نوشتن یک مقاله (چرا باید صبحانه بخوریم) داده می شد. در صورت داشتن رایانه وارد سایت شده و یک مقاله بهداشتی در مورد تغذیه تهیه کنند.
با کلاس های آموزشی برای اولیا به این نتیجه رسیدیم که نخوردن صبحانه یکی از دلائل افت تحصیلی و اختلال رشد کودکان است و در انجام تکالیف ریاضی کارآیی آنها را کم و قدرت یادگیریشان را کاهش می دهد.
با توجه به اینکه ما در عصر علم و فناوری زندگی می کنیم، امیدواریم در آینده نزدیک تحصیل و تدریس دانش آموزان از طریق کامپیوتر و کلیه شبکه ها انجام گیرد. در این صورت زمان کافی برای یادگیری خواهند داشت و ما هم می توانیم دانش آموزان را عادت به ساعت غذایی دهیم یعنی ۲۰ دقیقه مانده به زنگ تفریح اول با آهنگ هایی که به خوردن صبحانه آنها در کنار دوستانشان کمک می کند، قرار دهیم این امر به کودک کمک می کند.
در کنار معلم و مربی بهداشت آموزش صحیح جویدن غذا را بیاموزد، غذا را به صورت لقمه های کوچک صرف و به خوردن مواد غذایی مغزی عادت کند به آنها یاد می دهیم که خوردن آب را فراموش نکنند، چون محیط جهت صرف غذا دوستانه و با خیال راحت و جمعی است، علاوه بر آرامش روحی از اختلالات گوارشی هم پیشگیری می شود.
با برقراری ساعت تغذیه می توانیم از عوارض و اختلالاتی که به علت تغذیه نامناسب برای کودکان و نوجوانان ممکن است ایجاد شود و سلامت آنها را تهدید کند جلوگیری کنیم.
این مهم همکاری های دوجانبه وزارت آموزش و پرورش و وزارت بهداشت و درمان را می طلبد.

نویسنده : کبری بالایی شهسوار

منبع : روزنامه مردم‌سالاری