قوانین فوتبال و داوری در یک نگاه

داور فردی است كه در زمین بازی فوتبال، عدالت را برقرار می كند. او مجری قانون است و تمام تلاش خود را بر صحیح انجام دادن این امر به كار می بندد. داور با توجه به رنگ پیراهنش در زمین به خوبی مشخص است تا اینكه بازیكنان او را با یار خودی اشتباه نگیرند.
كار داور بسیار مشكل است. یك داور ابتدا باید یك روانشناس خوب باشد تا بتواند بازی را در طول ۹۰ دقیقه متعادل نگه داشته و اداره كند. معمولاً بیشتر داوران حرفه ای سعی می كنند در نیمه اول كارتی نشان ندهند و آنها را برای نیمه دوم می گذارند. درست است كه فوتبال، بازی بدون وقفه ای است اما بعضی مواقع مثل موارد زیر، بازی متوقف می شود:
▪ وقتی توپ از خط كناری و خط پشت دروازه خارج شود (توپ اوت شود).
▪ وقتی داور اعلام ضربه پنالتی می كند.
▪ وقتی گلی به ثمر می رسد.
▪ وقتی بازیكنی به سختی صدمه می بیند.
در موارد بالا، داور تصمیم قطعی را اتخاذ می نماید و بازی دوباره با سوت او به جریان می افتد. در فوتبال، تقریباً همه تصمیم ها را داور اتخاذ می نماید. در هوای بد، او است كه تصمیم می گیرد بازی انجام گیرد یا خیر. داور این قدرت را دارد كه بتواند بازیكنی را از زمین اخراج نماید.
كاپیتان های ۲ تیم فقط می توانند با داور صحبت كنند یا احیاناً به تصمیم او مؤدبانه اعتراض بنمایند. ۲ كمك داور (خط نگه دار) وجود دارند كه در خطوط كناری زمین، داور را یاری می دهند. خیلی از قضاوت های داور فوتبال در حضور بیش از ۱۰۰ هزار تماشاگر انجام می گیرد و ممكن است ۲ تیمی كه با هم بازی می كنند، از نظر سیاسی یا دینی تفاهم نداشته باشند. كمااینكه بارها در صحنه های بین المللی این مسأله پیش آمده است. این داور است كه باید در حین بازی تمام مسایل راكنترل كند.
● پرتاب اوت
اگر توپ از خطوط كناری یا دروازه به خارج برود، از طرف داور اعلام پرتاب اوت خواهد شد كه اگر از خط كناری خارج شود، تیمی كه تا آخرین لحظه خروج توپ از زمین، تماسی با آن نداشته، اوت را پرتاب خواهد كرد. اگر توپ به تیم دفاع كننده برخورد كند و از خط دروازه به خارج برود، از سوی داور ضربه كرنر اعلام خواهد شد. در غیر این صورت توپ در منطقه دروازه تیم دفاع كننده كاشته خواهد شد. هنگام پرتاب اوت این نكات چهارگانه را به خاطر بسپارید:
۱) توپ باید به وسیله ۲ دست پرتاب شود.
۲) پاهای بازیكن هنگام پرتاب باید روی زمین قرار داشته باشد (پرتاب كننده مجاز به بلند نمودن پاشنه پای خود هست).
۳) پرتاب كننده، توپ را باید كاملاً از بالای سر خود پرتاب نماید.
۴) خود پرتاب كننده نمی تواند دوباره توپ را دریافت نماید، مگر اینكه به یكی از بازیكنان داخل زمین برخورد نماید.
● ضربه كرنر
برای شلیك ضربه كرنر، توپ را در منطقه كرنر قرار داده و چند قدمی به عقب برداشته و سپس آن را بر روی دروازه بفرستید. البته هنگام مسابقه، ضربه كرنر را می توانید به هر منطقه ای كه در نظر می گیرید بفرستید. كرنرزن های با تجربه ضربه های كرنر را به صورت پیچ دار (كات) بر روی دروازه می فرستند زیرا این نوع كرنر ها در ضریب خطای مدافعان و دروازه بان تیم مقابل نقش مؤثری را ایفا می نمایند.
● دراپ بال
در مواقع زیر دراپ بال می دهند:
۱) زمانی كه معلوم نیست توپ به وسیله كدام تیم به خارج (اوت) رفته است.
۲) هنگامی كه بازیكنی صدمه دیده و از زمین خارج شده است. یك بازیكن از هر تیم در نقطه ای كه داور تعیین می كند، قرار می گیرد و سایر بازیكنان حداقل به شعاع ۱۵/۹ متر از ۲ بازیكن فاصله می گیرند. سپس داور توپ را روی زمین می اندازد كه لحظه برخورد توپ به زمین، مساوی با شروع مجدد بازی است.
● تعویض بازیكن
داور هر زمانی كه تشخیص بدهد بازیكنی به سختی صدمه دیده، می تواند بازی را قطع نماید و اگر بازیكن مصدوم نتواند به بازی ادامه دهد، داور اجازه تعویض او را با یك بازیكن تازه نفس خواهد داد. از جام جهانی سال ۱۹۷۰ نحوه تعویض به این صورت تصویب شد كه هر تیم فقط می تواند ۳ بازیكن را تعویض نماید. بازیكن تعویضی باید حتماً قبل از ورود به زمین، داور را در جریان قرار دهد. اگر بازیكنی مصدوم شود و از طرفی تیم ۳ تعویض خود را انجام داده باشد، به ناچار تیم باید با
۱۰ بازیكن به بازی ادامه دهد.
● پنالتی
خطاهای عمدی كه در منطقه پنالتی انجام می گیرد به تشخیص داور، ضربه پنالتی اعلام می شود. این خطاهای عمد به خطاهای نه گانه معروف هستند كه به ترتیب عبارت است از:
۱) لگد زدن به بازیكن حریف.
۲) سد كردن و تكل كردن بازیكن تیم حریف در هوا (پا در هوا).
۳) حمله كردن به بازیكن تیم حریف به طرز خطرناك.
۴) ایجاد مزاحمت و حمله كردن به بازیكن تیم حریف از پشت سر.
۵) تنه زدن به بازیكن تیم حریف.
۶) نگه داشتن بازیكن تیم حریف.
۷) هل دادن بازیكن تیم حریف.
۸) حمل كردن، گرفتن و یا زدن توپ با دست.
● خطاهای غیر عمد (خطاهای شش گانه) به ۶ قسمت تقسیم می شود:
۱) بازی كردن به طرز خطرناك و بدون اهمیت.
۲) ایجاد مزاحمت برای بازیكن فاقد توپ(درگیری شانه به شانه، قانونی است).
۳) سد كردن و ممانعت از پیشروی بازیكن تیم حریف.
۴) مزاحمت ایجاد كردن برای دروازه بان تیم حریف در منطقه دروازه.
۵) بازی را از جریان انداختن و توقف بی مورد توسط دروازه بان. دروازه بان با توپ بیش از ۴ قدم نمی تواند بردارد.
۶) قانون آفساید.
● توضیح در مورد قانون آفساید
در روزهای اولیه فوتبال، همیشه ۲ تن (یا بیشتر) از بازیكنان تیم حریف، در منطقه دروازه تیم مقابل قرار می گرفتند. مدافعان تیم حریف هم تنها با یك ضربه بلند، توپ را برای آنان می فرستادند و آنها به راحتی گل را به ثمر می رساندند. مقامات فوتبال در آن زمان از این شیوه راضی نبودند زیرا آن را نوعی روش غیرورزشی می خواندند، لذا تصمیمی مبنی بر ایجاد قانون آفساید اتخاذ نمودند. به این صورت كه اگر مهاجم تیم حریف در پشت مدافعان تیم مقابل قرار گرفته باشد، داور اعلام آفساید بنماید، مگر آنكه مهاجم تیم حریف روی خط میانی یا عقب تر، قرار گرفته باشد.
شلیك ضربه پنالتی
بعد از اینكه بازیكنی از تیم دفاع كننده یكی از خطاهای نه گانه را بر روی بازیكنی از تیم حمله كننده در منطقه پنالتی انجام داد، داور اعلام ضربه پنالتی می نماید. توپ در روی نقطه پنالتی (۱۱ متر از خط دروازه) قرار می گیرد و یكی از بازیكنان تیم حمله كننده ضربه پنالتی را شلیك خواهد كرد. دروازه بان تا قبل از شلیك نباید تكان بخورد، در غیراین صورت ضربه پنالتی اگر گل نشود، مجدداً تكرار خواهد شد.
● ضربه های آزاد مستقیم
اگر بازیكنی در خارج از منطقه پنالتی، یكی از خطاهای عمد(نه گانه) را انجام دهد، داور اعلام ضربه آزاد مستقیم خواهد نمود. او بازی را قطع خواهد كرد و توپ را در محلی كه خطا انجام پذیرفته، قرار می دهد. بازیكنان تیم دفاع كننده، دیوار دفاعی تشكیل می دهند و فاصله آنها از توپ حداقل باید ۱۵/۹ متر باشد. شلیك كننده، ضربه را مستقیماً می تواند به درون دروازه بفرستد.
● ضربه های آزادغیر مستقیم
اگر بازیكنی در خارج از منطقه پنالتی، یكی از خطاهای غیر عمد (شش گانه) را انجام دهد، داور اعلام ضربه آزاد غیرمستقیم خواهد نمود. او توپ را در محلی كه خطا صورت گرفته، قرار می دهد. بازیكنان تیم دفاع كننده، همان دیوار دفاعی را به فاصله ۱۵/۹ متر از توپ را تشكیل می دهند. در این نوع ضربه ها، شلیك كننده نباید ضربه را مستقیماً به درون دروازه بفرستد، مگر اینكه قبل از ورود توپ به دروازه، توپ با بدن یكی از بازیكنان تماس حاصل كند تا گل مورد قبول واقع شود.

منبع : روزنامه ابرار ورزشی