جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

بیم از سراشیبی انحطاط


بیم از سراشیبی انحطاط
نظامی گری های فزاینده اسراییل علیه مردم بی گناه غزه، نشان دهنده روند رو به زوال این رژیم جعلی است.
تمدن با گسترش خود به وجوه جزیی و درونی زندگی انسان مدرن، به تدریج به مثابه وجه بارز حیات او نمودار می شود و در ذیل جریان های اجتماعی – فرهنگی در هیئت مناسبات انسانی تعّین می یابد.
تمدن ها؛ مانند ملل و قبائل، ساختارهای سیاسی دارند. یک کشور عضو، کشوری است که از لحاظ فرهنگی خود را با یک تمدن هویت داده است مانند مصر که خود را با تمدن "عربی – اسلامی" و ایتالیا که خود را با تمدن "اروپایی – غربی" معنا نموده اند.
"ویل دورانت" مورخ شهیر و نامی و نویسنده مجموعه کتاب «تاریخ تمدن» عنوان نموده که تمدن ها یا نظام های سیاسی پس از سیر صعودی خود با قرار گرفتن در سراشیبی انحطاط و التفات بدان، برای بقا در نظام جهانی بر وجه نظامی گری و میلیتاریستی خود می افزایند و می کوشند با راه اندازی جنگ و نبرد با دشمن متخاصم، موجبات احیای خود را فراهم آورند.
در یک ارزیابی کوتاه از وضعیت اسراییل با عنایت به تحولات اخیر، می توان دریافت که این کشور با افزایش تمایلات نظامی گرانه و جنگ افروزانه در تلاش است از روند سریع فروپاشی خود ممانعت به عمل آورد. هر چند نمی توان رژیم صهیونیستی را به عنوان کشوری با سابقه تمدنی کهن به حساب آورد لیکن مسامحتاً از آن به عنوان یک نظام سیاسی که مورد پذیرش بسیاری از کشورهای دنیا واقع شده، یاد می کنیم.
اگرچه برخورد خشونت آمیز تمدن ها و فرهنگ های گوناگون، آنگونه که برای نخستین بار هانتینگتون عنوان نمود، در عصر باستان و در ازمنه پیشین نیز وجود داشته اما این واقعیتی انکارناپذیر است که تمدن ها و حوزه های فرهنگی در بسیاری مقاطع از طریق همزیستی ملت ها با فرهنگ های گوناگون به مسیر خود ادامه داده و تا به امروز تداوم داشته اند. با وجود نقاط پیوند و همگرایی میان تمدن ها و همبستگی ها و پیوستگی های فرهنگی و خویشاوندی های معنوی دیرپایی که شرق و غرب و شمال و جنوب را به هم متصل کرده و می تواند به مثابه پادزهری مؤثر در مواقع بحرانی عمل کند، اما رویکرد اسراییل و عدم مقبولیت آن در منطقه که در پیوندی نزدیک با لزوم همبستگی با ملل مجاور قرار دارد، روند رو به اضمحلال آن را تسریع کرده است.
از سوی دیگر، شکل گیری و رشد چشمگیر نهضت اسلامی در جهان اسلام که یکی از تحولات مهم سیاسی و فرهنگی دوره حاضر محسوب می شود، سبب احیای هویت اسلامی در تقابل با ارزش های غربی شده است؛ ارزش هایی که اسراییل سخت می کوشد خود را وابسته بدان ها نشان دهد و یا در وابستگی بدان اصرار می ورزد.
اسراییل به عنوان یک کشور "گسیخته" (Iorn Country) از آنجا که نتوانسته هویت تمدنی برای خود معنا کند و از آن طریق حمایت نخبگان سیاسی و اقتصادی و در پی آن مقبولیت عمومی بیابد خود را در سراشیب زوال سیاسی یافت. بنابراین با تشدید حرکت های میلیتاریستی کوشید زوال نظام سیاسی را متوقف کند و یا دست کم آن را به تأخیر اندازد. تجربه ۶۰ ساله نبرد بین فلسطین و رژیم صهیونیستی نشان داده که توسل اسراییل به خشونت و سرکوب فلسطینی ها هرگز نتوانسته ثبات سیاسی و امنیت را به ارمغان آورد بلکه چالشی بزرگ را برای این رژیم موجب شده از این رو گروه های سیاسی با دریافت این نکته می کوشند به هر نحو ممکن "امنیت" اسراییل را بازتولید کنند.
از آنجا که حرکت مردم فلسطین یک جوشش ملی و مردمی علیه ظلم است لذا ترورهای هدفمند و کشتارهای دسته جمعی رژیم صهیونیستی نتیجه عکس داشته به این معنا که اسراییل با اندیشه از بین بردن رهبران فلسطینی اقدام به عملیات های نظامی کرد لیکن با وجود کشته شدن این رهبران، جنبش مقاومت به دلیل ریشه های عمیق ایدئولوژیک و باورهای مذهبی که عموماً مقبولیت های ملی نیز داشته، جایگزینی مناسب ارایه داده است مانند شهادت "شیخ احمد یاسین" که پس از او "رنتیسی" رهبری جنبش را به عهده گرفت.
نکته قابل تأمل دیگر اینکه نظامی گری های اسراییل باعث مسلح شدن گروه های فلسطینی و تجهیز آنان گردید. توضیح اینکه گروه های فلسطینی که در آغاز مبارزات خود تنها با "پرتاب سنگ" به مقابله با رژیم صهیونیستی می پرداختند به دلیل تشدید سرکوب ها از جانب اسراییل جنبه ای کاملا ً نظامی به خود گرفتند.
پس از پیروزی حماس در ژوئن ۲۰۰۷ در پی انتخاباتی آزاد و قانونی، کنترل باریکه غزه به دست حماس افتاد. اسراییل که خود را آشکارا در موضع ضعف دید غزه را محاصره کرده و روز به روز بر تنگ تر کردن حلقه افزود. نکته جالب توجه آنکه این مسأله نه تنها باعث نابودی و تضعیف حماس نگردید بلکه سبب افزایش توانمندی های آن نیز شد. این موضوع فقط از بُعد نظامی معنا نمی یابد چرا که بیشتر وجه تأمل نکته مذکور، توجه به ایدئولوژی حماس است که توانست بر این اساس، اسراییل را به عنوان پنجمین قدرت برتر نظامی دنیا زمین گیر کند.
مصداق واقعی این امر را می توان در جنگ ۳۳ روزه اسراییل علیه حزب الله لبنان نیز مشاهده کرد چرا که جریان مقاومت لبنان هم که بر پایه حرکت های ملی آغاز گردید، توانسته جلوه دیگری از پایداری در برابر رژیم صهیونیستی را نشان دهد و مهر تأییدی برای آغاز زوال این نظام سیاسی باشد.
امیرحسین کبیری
منبع : خبرگزاری جمهوری اسلامی ـ ایرنا