بسته بندی سبز محصولات لبنی

● آیا بسته‌بندی محصولات لبنی، به سوی بسته‌بندی‌های سبز پیش خواهد رفت؟
Wal-Mart effect نام کتابی است که توسط چارلز فیش من نوشته شده است. این کتاب فشارها و اثرات بزرگ‌ترین خرده فروشی دنیا را بر تجارت، کار و بسیاری جنبه‌های دیگر از زندگی ما شرح می دهد. اگر چه این کتاب بر روی اثرات Wal-Mart بر روی اقتصاد ایالات متحده و عادات خرید مردم آمریکا تمرکز یافته است، اما به عنوان یک فرضیه اثبات شده می تواند برای اقتصادهای توسعه یافته در اروپا، آسیا و دیگر نقاط جهان قابل استفاده باشد.
مفهوم و اثر Wal-Mart هر روزه زندگی تک تک افراد را تحت تاثیر قرار می دهد. Wal-Mart در شهرها و کلان شهرهایی که فروشگاه‌های آن باز شده است، زندگی اقتصادی را دچار تغییر و تحول کرده است.
Wal-Mart اگر چه زندگی اقتصادی ایالات متحده را دگرگون ساخته است اما تنها شرکتی در طول تاریخ است که بسیار پایدار، آرام و هنرمندانه، اقتصاد بزرگ ایالات متحده را تحت تاثیر قرار داده است.
Wal-Mart بدل به قدرتمند‌ترین و پرنفوذترین شرکت در میان شرکت‌هایی که به زنجیره توزیع خرده فروشی توجه بیشتری دارند، در سراسر جهان،‌ شده است.
در کتاب Fishman، به بسته‌بندی توجه ویژه‌ای شده است. و امروزه بسیار سخت است راجع به بسته‌بندی سخن گفته شود، در حالی که از ابتکارات و اقدامات موثر Wal-Mart سخنی به میان نیاید. Wal-Mart (همراه با ۲۰۰ شرکت برتر بسته‌بندی خارجی در میان زنجیره ارزشی) یک Scorecard بسته‌بندی را با استانداردهای کلیدی که نشان دهنده اثرات بسته‌بندی است ، توسعه داده است.
این استانداردها عبارتند از:
ـ فاصله حمل ونقل، مصرف جعبه، انتشار گازهای گلخانه‌ای،‌ انرژی قابل تجدید، نسبت محصول/ بسته،‌ نرخ بازیافت بسته‌بندی، نوع مواد، محتوی بازیافت و نوآوری و بهبود بسته‌بندی. هدف این است که تا سال ۲۰۱۳ ، کاهش ۵ درصدی در مصرف مواد حاصل شود که در نتیجه آن ۴/۳ میلیارد دلار صرفه جویی در انرژی، گازهای گلخانه‌ای(co۲) و .... رخ خواهد داد.
چنانچه از ژانویه ۲۰۰۷، تولید کنندگان Wal-Mart، از جمله آنهایی که تولید کننده محصولات لبنی هستند، اطلاعات بسته‌بندی محصولات خود را به Wal-Mart اعلام می کنند و با توجه به استانداردهای اعلام شده از امسال( ۲۰۰۸ ) مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. این تولید کنندگان بهترین نمرات را در بهترین مکان‌های فروشگاه‌های Wal-Mart به دست خواهند آورد. همچنان استحکام و دوام بسته‌بندی به عنوان یک فاکتور اساسی در کنار قابلیت حمل و نقل، سهولت،‌ زمان ماندگاری، پلمپ و غیرقابل نفوذ بودن مناسب و دیگر انتظارات معمول برای دست‌یابی به یک بسته‌بندی موفق برای محصولات لبنی، مطرح است. البته بسته‌بندی بخشی از تغییر شکل محصولات لبنی در دو دهه گذشته بوده است، چنانچه محصولات لبنی از یک محصول کاملا خانگی امروزه در قالب نوشیدنی و اسنک نیز در بازار مشاهده می شوند.
کیسه‌های زیپ‌دار، پاکت‌های اسپتیک و بسته‌بندی sqround هر کدام اثری بیش از نگهداری ایمن محتوی خود برعهده داشته‌اند و بدل به بخشی از ارزش هر محصول گشته‌اند. برای تولید کنندگان محصولات لبنی، فروش به Wal-Mart یا بازاریابی محصولات لبنی طبیعی و ارگانیک، انتخاب درست نوع بسته‌بندی و انتخاب درست مواد به کار رفته در بسته‌بندی برای هر محصول دارای پیچیدگی‌های فراوانی است.
سال ها، حتی قبل از آن که Wal-Martدر بازار حضور ذاشته باشد، بسته‌بندی شیر از کاغذ به پلاستیک در حال تبدیل بوده است. اگر شما برگردید به دهه ۱۹۵۰، این تبدیل را از شیشه به کاغذ مشاهده می کنید. هر یک دارای فواید و معایبی است، مانند قابلیت حمل ونقل با زمان ماندگاری، محافظت در برابر اکسیژن و نور و حفظ طعم و مزه. در مورد استحکام و تحمل بسته‌بندی در حمل و نقل نیز، پیش از این گفته شد.
این یک آزمایش است. از تعدادی افراد بپرسید که آیا می دانند نوع بسته‌بندی که بهترین ویژگی زیست محیطی را داراست برای محصولات لبنی چیست؟ بعد به عکس العمل آنها دقت کنید.
آیا آنها به پایین نگاه می کنند یا بازوهایشان را جمع می کنند تا فکرشان را متمرکز کنند. یا این که ممکن است سرشان را بخارانند؟
تعجب نکنید چون جواب این سوال آسان نیست. در نگاه کلی،‌ کاغذ و مقوا، پاسخ روشنی به نظر می رسد. و می تواند جواب درست باشد. آن یک منبع قابل تجدید است. سبک وزن است. زیست تخریب‌پذیر و قابل بازیافت هم هست.
با نگاهی دقیق‌تر به مقوا و کارتن در می یابیم که در ساده‌ترین شکل آن، یک لایه فیلم از محصول محافظت می کند، بنابراین بخشی از مواد معمولا زیست تخریب ‌پذیر نیست. خبر خوب این است که برای اغلب محصولات پیچیده مقوایی یا کارتنی، این لامینه‌ها ساده‌تر از لایه مقوایی جدا می شوند.
پاکت هایی که دارای قسمت فوقانی ۳ گوش هستند، اغلب برای بسته‌بندی شیر ارگانیک مورد استفاده قرار می گیرند چرا که مقوا دلالت ضمنی بر مواد طبیعی‌تر دارد.
همان طور که فروش شیر ارگانیک افزایش یافته است، محبوبیت کوزه‌های پلاستیکی ۴ لیتری نیز افزایش چشم گیری را تجربه کرده است. این یک گالن کامل را در یک بسته ارائه می دهد و با شباهتی که به شیرهای قدیمی دارد معمولا به این معنی است که با کمترین قیمت نسبت به حجم آن فروخته شده است. اما هنوز،‌ پلاستیک است و از نفت ساخته شده است.
پس از چندین سال تحقیق، امروزه پلیمرهای شبیه پلاستیک که از ذرت یا دانه سویا ساخته شده‌اند، برای استفاده در تولید بسته‌بندی مواد غذایی و نوشیدنی‌ها در دسترس است.
اخیرا این پلیمرها کاربردهای بسیاری در تولید بطری‌های شیر و لیبل‌های شرینک اسیلو، داشته‌اند. برخی استدلال می کنند که چون این محصولات اکسترود شده‌اند، هنوز نمره زیست محیطی پایین‌تری نسبت به دیگر مواد مانند کاغذ و مقوا دارند. برخی دیگر نیز اشاره می کنند که این بطری‌ها اگر به دقت جدا سازی نشوند، می توانند جریان بازیافت را مخدوش و آلوده نمایند.
حتی پیش از انتخاب یک پلیمر قابل تجدید، موارد بسیاری درباره نوع پلاستیک مناسب برای یک محصول ویژه وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد.
شرکت تولید کننده نوشیدنی Hansen در کالیفرنیا اخیرا ۶ نوع مختلف از چای طبیعی خود را در بطری‌های Power Flex PET تولیدی شرکت بسته‌بندی Amcor در اندازه‌های ۱۶ انسی (۴۷۵ میلی لیتری) عرضه کرده است. ظروف PET برای کمک به حصول یک ظاهر جدید و شفاف برای حضور موفق یک برند معرفی شده است. خط تولید شرکت Hansenکار را با بسته‌بندی چای در ظروف شیشه‌ای آغاز کرد و سپس چند سال پیش از یافتن PET، به پلی پروپیلن روی آورد تا این که برای برآورده شدن نیازهای خود یک PET جدید را انتخاب کرد.
طعم و مزه شیر در این بسته‌بندی از بین نمی رود، ضمن این که سرمای شیر را نیز نگه می دارد. شیشه برخی ویژگی‌های غریب نیز ارائه می دهد به ویژه هنگامی که محصول در منازل تحویل داده می شود. گروهی از شرکت‌ها با تحویل خانگی و بسته‌بندی شیشه‌ای موفقیت کافی را به دست آورده‌اند و شیشه از رشد قابل ملاحظه‌ای در این بخش برخوردار بوده است، اگر چه، هنوز هم درصد ناچیزی از بازار شیر را در اختیار دارد.
اما هنگامی که به استحکام و قابلیت تحمل فشار و ضربه آن دقت کنید، جایگاه شیشه به خطر می افتد. شیشه از مواد طبیعی که قابل تجدید و بازیافت ‌پذیر هستند، ساخته شده است. شیشه حتی قابل استفاده مجدد است اما شست و شو و اعمال مسایل بهداشتی بطری‌های شیر،‌ شفافیت آن را از بین می برد. مشکل اصلی شیشه،‌ مربوط به وزن آن است.مشکل حمل و نقل آن نیز در هر فاصله‌ای چه دور و چه نزدیک از دیگر معضلات استفاده از شیشه است.
حتی اگر یکی از این مواد شفاف، استحکام و پایداری مناسبی هم داشته باشد، ممکن است برای هر تولید کننده محصول لبنی و برای هر کاربردی، پاسخ متفاوت باشد.
زمان ماندگاری و سهولت (ایمنی) همچنان فاکتورهای مهمی به شمار می روند
در کنار استحکام و پایداری، زمان ماندگاری یکی از بزرگ‌ترین عوامل راهبردی در طراحی بسته‌بندی، برای بازاریابان لوازم مصرفی از جمله تولید کنندگان محصولات لبنی، شناخته می شود.
شرکت Lactalis ایالات متحده به تازگی بسته‌بندی پنیر rondele خود را که تحت مارک تجاری president umbrella فروخته می شود، تغییر داده است. Lactalis کیفیت بسیار بالای این محصولات را اعلام کرده و کارشناسان آن را تایید نموده اند.
در مسابقه‌ای که برای انتخاب برترین پنیر تولید شده در ایالات متحده در ماه مارس گذشته برگزار شد،‌ پنیر rondele برترین جایزه را از آن خود کرد. پنیر rondele، در طعم‌های Garlic & Herbs, Artichoke & Gavlic, Light Garlic & Herb و Bluecheese Flarours در این رقابت حضور یافت.
هدف از تغییر بسته‌بندی، تولید یک بسته‌بندی بود که جذابیت طعم تند سیر ، گزندگی chipotle و گوجه فرنگی یا قدرت فلفل را به نمایش بگذارد.
این بسته‌بندی جدید، در آپریل گذشته عرضه شد. ویژگی‌های منحصر به فرد این بسته‌بندی به علاوه گرافیک با طراوت و لوگوی president، چشم همه را به خود جلب می کند و مشتری را برای خرید تمامی طعم‌های آن تشویق می کند.
هر جزء این طراحی جدید پس از ماه‌ها تحقیق بر روی ذائقه و سلیقه مشتریان انجام پذیرفته است. این بسته‌بندی جدید به این منظور طراحی شده است تا مشتریان کیفیت و طعم بی نظیر rondele را در میان جعبه‌های درهم و برهم پنیر در سوپرمارکت‌ها ، ساده‌تر بیابند.
تحقیقات شرکت نشان می دهد که خط بسته‌بندی جدید جذابیت خرید بیشتری در میان سیستم‌های توزیع علاوه بر مصرف کنندگان نهایی داشته است. چنانچه اثرات ثبت خرید توسط فروشگاه داران در این تحقیق به اثبات رسیده است.
دو سال پیش، یک زوج که کارگر لبنیات Missouri بودند تصمیم گرفتند که مستقل کار کنند و کارگاه کوچک فرآوری محصولات لبنی خود را تاسیس نمودند. محصول shatto،‌ که شیر تازه است بازارهای محلی و بومی کانزاس سیتی را تحت پوشش قرار داده است. Shatto بطری‌های شیشه‌ای را برای بسته‌بندی انتخاب کرده است که ساخت شرکت Stanpac است به این دلیل که شیشه شیر را سردتر و تازه‌تر برای مدت طولانی‌تر نگه می دارد.
سخنگوی shatto به یک روزنامه محلی گفته است: «مشتریانی داریم که می گویند ما می توانیم مزه پلاستیک را در ظروف پلاستیکی شیر حس کنیم یا اینکه به این ظروف حساسیت داریم». وی ادامه می دهد:
ـ خانمی در Nebraska هست که از این شهر به HY-Vee در خیابان joe می آید تا شیر ما را خریداری کند چون او معتقد است فرزندانش نمی توانند شیر دیگری بنوشند.
در اوهایو، شرکت خانوادگی تولید کننده محصولات لبنی Hartzler نمنه دیگری است که در سال ۱۹۹۶ توسط یک خانواده دامدار که ۴۰ سال تجربه دامداری داشته‌اند تاسیس شده است. این شرکت بطری‌های شیشه‌ای را برای بسته‌بندی شیر انتخاب کرده است. این بطری‌ها توسط stanpac تولید شده است و در Akron و Cleveland به فروش می رسد.
پنیرهای Gordo توسط گروه صنایع غذایی kachwa تولید می شود. این شرکت در Lake city ایالت جرجیا قرار دارد. محصولات این شرکت در جنوب شرقی ایالات متحده موفقیت چشم‌گیری را به دست آورده است و اخیرا وارد بازار ملی ایالات متحده شده است. این محصول فقط توسط سرویس‌های غذایی فروخته می شد. اما از سال ۲۰۰۴ به صورت خرده فروشی نیز به بازارها عرضه گشت.
برای تقویت بازار این محصول، شرکت kachwa از کمک شرکت کانادایی IPL سود جست و ظروف ۲ ونیم گالنی (۵/۹ لیتری) این شرکت را برای بسته‌بندی انواعی از Gordo انتخاب نمود که ویژه سرویس دهنده‌های غذایی طراحی شده است.
پس از این که دریافتند بهترین اندازه برای ظروف،‌ ظروف ۱۶ اونسی (۴۷۵ میلی متری) است، kachwa و IPL همکاری خود را آغاز کردند. Kachwa به صورت جداگانه با شرکت دیگری در مورد لیبل همکاری می کرد اما از نتایج حاصله رضایت کافی نداشت. IPL به این شرکت لیبل گذاری درون قالبی (IML) را پیشنهاد کرد. Kachwa می گوید: این ظروف بسیار زیبا بودند،‌ استفاده از این ظروف هنرمندانهT جهشی رو به جلو برای شرکت به شمار می رفت، درب پوش‌ها به سادگی قابل جدا شدن بودند و سطح چاپ بزرگ‌تری برای درج اطلاعات و نام تجاری روی ظروف حاصل گشت. ما نمی توانیم بگوئیم که چه تعداد از این بسته‌ها در فروشگاه‌ها برداشته شده و برای خواندن مندرجات در برابر چشم‌ها قرار گرفته است. اما در بسیاری جاها از مردم شنیدیم که می گفتند: نگاه کن به این بسته‌بندی!
مشابه اغلب تولید کنندگان و بازاریابان مواد غذایی، Kroger برای توسعه وگسترش سلامت و بهداشت برای کودکان آغاز به کار کرد. در نتیجه این کوشش‌ها یک نوشیدنی‌ ماست کم چرب در اندازه ۵/۵ اونسی (۱۶۲ میلی لیتری) در اوایل سال جاری به بازار معرفی و عرضه شد.
برای لیبل شرینک آن از رنگ‌های متنوع کاراکترهای انیمیشن‌های Disney استفاده شد، این لیبل‌ها نتیجه هکاری، Kroger با sleeveco بود.

منبع : ماهنامه فناوری و توسعه صنعت بسته بندی