زین‌الدین/نورالدین ابوالحسن علی محقق کرکی

جنسیت: مرد
نام پدر: حسین بن عبدالعالی عاملی
تولد و وفات: (۸۶۸ -۹۳۷/۹۳۸/۹۴۰) قمری
محل تولد: جبل عامل شامات
شهرت علمی و فرهنگی: عالم امامی ، فقیه ، مجتهد و محقق
معروف به محقق کرکی و محقق ثانی و موصوف به شیخ علائی و مروج‌المذهب و مولای مروج و عالم ربانی. عده‌ای او را به جدش عبدالعالی منسوب کرده‌اند و علی بن عبدالعالی خوانده‌اند. وی از علماء بزرگ عهد شاه طهماسب صفوی (۹۳۰-۹۸۴ق) بود ، که او را مجدّد مذهب شیعه نامیده‌اند. به مصر رفت و از علماء آنجا اخذ علم نمود. سفری هم به عراق نمود و بعدها در ایران مستقر گردید و نزد شاه تقرب یافت به حدی که شاه سلطنت را بدو تفویض کرد و خود را یکی از عماّل شیخ خواند و محقق طی احکامی که به اطراف و ولایات نوشت ، کیفیت سلوک عمال با رعایا را به آنان گوشزد کرد. محقق از شاگردان علی بن هلال جزایری (از شاگردان و راویان احمد بن فهلی حلّی) و محمدبن خاتون عاملی و دیگر بزرگان بود و از آنها روایت می‌نمود. او از علی بن هلال جزایری و ابن‌المؤذن دارای اجازه بود. علی بن عبدالعالی میسی (و از او شهید ثانی) و پسرش ، ظهیرالدین ابراهیم میسی ، و شیخ زین‌العابدین فقعانی و شیخ احمد ابن ابی جامع و شیخ عبدالنبی جزایری از وی روایت کرده‌اند. شیخ علی منشار و شیخ کمال‌الدین درویش و سید امیر محمد استرآبادی و سید شریف‌الدین علی استرآبادی از شاگردان محقق کرکی بودند. در نجف درگذشت و در همان‌جا به خاک سپرده شد. پدر شیخ بهائی فرموده که محقق کرکی را به زهر شهید کردند. در "شهیدان راه فضیلت" تاریخ شهادت وی ۹۴۵ ق ذکر شده است. از آثارش: "اثبات‌الرجعهٔ"؛ "احکام‌الارضین" یا "اقسام الارضیم"؛ "جامع‌المقاصد" ، در شرح "القواعد" علامهٔ حلّی ، در شش جلد ، حاشیه بر "ارشاد‌الاذهان" علامهٔ حلّی ، حاشیه بر "الفیهٔ" شهید اول؛ حاشیه بر "الدروس" و "الذکری" شهید اول؛ حاشیه بر "شرایع‌الاسلام"؛ "صیغ‌العقود و الایقاعات"؛ "قاطعهٔ‌اللجاج فی تحقیق حل الخراج"؛ "النجمیهٔ" ، در کلام؛ "نفحات‌اللاهوت" یا "اسرار اللاهوت"؛ رسالهٔ "الجعفریهٔ"؛ رسالهٔ "العدالهٔ"؛ رسالهٔ "الغیبهٔ" ، رسالهٔ "الرضاع"؛ ترجمهٔ "الجزیرهٔ‌الخضراء" فضل بن یحیی طیبّی ، که در هند به چاپ رسیده است.

منبع : مطالب ارسالی