دختری که در دادگاه صدام عکس گرفت

در عراق وقتی آماده ای كه بغداد را ترك كنی، یعنی كه واقعاً آماده هستی كه بروی. اما من تصمیم به ماندن گرفتم.زمانی كه فرمانده تیپ، ژنرال مارك كیمیت به من گفت كه من عكاس ۱Pool در دادگاه خواهم بود، از خوشحالی سر از پا نمی شناختم ولی نیم ساعت بعد با دیدن عكاسان جلوی دادگاه كمی دل آزرده شدم. تمام همكارانم به خصوص كارولین كول عكاس لس آنجلس تایمز و برنده جایزه پولیتزر و ریك لوئیس دیگر عكاس لس آنجلس تایمز و تمام عكاسان سرویس های خبری در مقابل من در كنار ژنرال كیمیت ایستاده بودند. یكی از آنها پرسید:
«خب ژنرال، این بار چه كسی عكاس Pool همیشگی است؟»
كیمیت به من اشاره كرده و گفت: «این زن.»
ناامیدی و یأس كاملاً در چهره همكارانم مشهود بود. به هر حال همین بود. یكی از مهمترین لحظات تاریخ عراق بود و هر كسی دوست داشت كه این واقعه را ثبت كند.
هر چه به لحظه ورود صدام نزدیك تر می شد، عصبی تر می شدم. میل به انجام یك كار خوب باعث غلبه بر نگرانی ام شد. در آن بعدازظهر پنجشنبه زمانی كه به دادگاه رسیدیم، من كاملاً خود را كنترل كرده بودم. این یكی از لحظات نادری بود كه برای انجام آن آموزش دیده بودم. مانترایم به سراغم آمد: «فكر نكن كه او كیست یا چه كرده است. فقط عكس بگیر، عكس بگیر و عكس بگیر.»مسلماً تكرار این جمله در ذهن بسیار ساده تر از انجام آن در واقعیت است. من تنها ۴۰ دقیقه وقت داشتم تا با وجود مشكلات و موانع مختلف بتوانم در خارج و داخل اتاق دادگاه یك كار خوب از خود بر جای بگذارم. مسئولان دادگاه تا آخرین لحظه نمی توانستند تصمیم بگیرند كه من می توانم بیرون از اتاق دادگاه و هنگام آوردن صدام نیز عكس بگیرم یا نه. اما من بالاخره موفق شدم از صدام در حین پیاده شدن از وسیله نظامی عكس بگیرم.دائماً در حال تغییر تنظیمات دوربینم بودم، تقریباً ۲۰ بار تا بتوانم در نور بیرونی شدید بغداد و نور داخلی دادگاه كه احتیاج به یك فلاش پركننده داشت، كار كنم. علاوه بر این بارها از عكاس ارتش و دیگران خواهش كردم تا چند بار از جلوی در عبور كنند تا بتوانم نقطه فوكوس محل ورود صدام را به دست بیاورم.سرانجام پرده ها كنار زده شد و نمایش آغاز شد. مسئولان دادگاه بالاخره تصمیم گرفتند كه به من اجازه عكاسی از ورود صدام در محوطه بیرونی دادگاه بدهند.صدام حسین در حالی كه توسط دو محافظ قوی هیكل پلیس عراق از دو طرف محافظت می شد و دست ها و پاهایش توسط دستبند و غل و زنجیر بسته شده بودند، به سمت من حركت داده می شد.وقتی صدام به من نزدیك تر شد، سریع به موقعیت خود در سالن دادگاه برگشتم. او داخل شد. ایستاد و برای لحظه ای با چهره ای سرد دقیقاً به من خیره شد. عصبانیتش را از من و دوربینم احساس كردم و واقعاً فكر كردم كه او ممكن است واكنش نشان دهد. او دقیقاً نمی دانست چه اتفاقی دارد، می افتد. در یك لحظه دیكتاتور درنده سابق بسیار حقیر به نظرم رسید.نگهبانان او را داخل راهروی باریكی بردند تا غل و زنجیرش را باز كنند. من وارد اتاق دادگاه شدم. جایی كه ۳۴ نفر دیگر در سكوت ایستاده و یا نشسته بودند. صدای جرنگ جرنگ زنجیرها می آمد. در باز شد و صدام حسین وارد دادگاه شد. دو نگهبان او را در جایش نشاندند و در حالی كه دستبند و اسلحه شان آماده بود، در دو طرف او جای گرفتند.صدام برای لحظاتی آرام بود. در حالی كه چشمانش در اتاق دادگاه به سرعت حركت می كرد تا تمام كسانی را كه در آنجا حضور داشتند تا شاهد حضور او در جایگاه متهم باشند را ببیند. به نظر می رسید كه او برخی از عراقی های حاضر در اتاق را می شناخت.یك Pool كوچك رسانه ای در سالن حاضر بود، پیتر جنینگز از ABC، كریستین امانپور از CNN و جان برنز از نیویورك تایمز. چند دوربین تلویزیونی، یك عكاس ارتش، یك قاضی و دو منشی دادگاه حضور داشتند. صدام بار دیگر به من خیره شد، اما من به گرفتن عكس ادامه دادم.زمانی كه قاضی شروع به صحبت كرد، صدام كم كم برآشفت. او به زبان عربی رئیس دادگاه را به سئوال گرفت. به طور واضحی عصبانیتش داشت به نقطه جوش می رسید. بعدها فهمیدم كه قاضی به او گفت كه او دیگر رئیس عراق نیست، بلكه رئیس پیشین عراق نامیده می شود.او فریاد می كشید: «بوش، بوش.» این تنها چیزی بود كه متوجه می شدم. ولی او نسبت به رئیس جمهوری آمریكا خوشحال به نظر نمی رسید!در پایان دادگاه زمانی كه صدام دادگاه را در غل و زنجیر ترك می كرد، در نظر من مجسمه باشكوه دیكتاتوری بود كه در مقابل چشمان من واژگون شد.كارن بالارد عكاس آمریكایی مقیم واشینگتن در سال ۲۰۰۴ و در ششمین سفرش به بغداد موفق به عكاسی از اولین بازجویی علنی صدام در دادگاه شد. تا پیش از این سفر او یك بار پس از سقوط بغداد به همراه ژنرال تامی فرانكس (فرمانده آمریكا در جنگ با عراق) و بار دیگر نیز در دسامبر ۲۰۰۳ و به همراه دونالد رامسفلد وزیر دفاع آمریكا به بغداد سفر كرد. بالارد برای نشریات معتبری چون تایم، نیوزویك، یواس نیوز اند ورلد ریپورت و پاری ماچ به صورت آزاد عكس می گیرد. جدا از گزارش های سیاسی وی او یك عكاس حرفه ای پرتره است.او از شخصیت های مهم سیاسی همچون «دونالد رامسفلد» و ۹ كاندیدای حزب دموكرات آمریكا در مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری سال گذشته عكس پرتره گرفته است.
در سال ۲۰۰۲ به سفارش تلویزیون ABC برای پرتره نگاری سربازان آمریكایی مدت دوماه را در افغانستان و خلیج فارس سپری كرد.او ماموریت های مختلف عكاسی را در كشورهای هند، ویتنام، چین و كشورهای اروپایی انجام داده است. همچنین او در صد روز اول ریاست جمهوری جورج بوش عكاس رسمی دیك چنی مشاور رئیس جمهوری آمریكا بود.كارن بالارد جوایز مهم زیادی از جمله «بهترین عكس سیاسی سال» را در مسابقه سالانه عكس های كاخ سفید و جایزه دوم بخش مجلات مسابقه Poy «مسابقه ملی عكاسان خبری» را از آن خود كرده است.عكاسی از وقایع مهم سیاسی چون دادگاه صدام حسین برای هر عكاس خبری واقعه ای مهم و به یادماندنی است. در سال های اخیر به علت ایجاد سیستم Pool در چنین حوادثی امكان حضور عكاسانی كه تمایل به پوشش آن را دارند، بسیار كم و یا حتی امكان پذیر شده است. در این میان در بیشتر اتفاقات مهم دنیا همچون دادگاه صدام نیز عناصر زیادی در انتخاب عكاس Pool دخالت دارند كه مهمترین آنها روابط دوستانه، مسائل سیاسی و امنیتی، نوع و ملیت رسانه و حتی ملیت عكاس است. كارن بالارد اگر چه عكاس شناخته شده ای در واشینگتن است، اما موفقیت وی برای حضور در دادگاه تنها به واسطه كار حرفه ای او نبوده است و بیش از هر چیز آشنایی او با ژنرال كیمیت فرمانده وقت آمریكایی در عراق و روابط خوبش در وزارت دفاع آمریكا موجب چنین موفقیتی شده است. همان طور كه در بیوگرافی او نیز می خوانید، او به طور كلی روابط خوبی با چهره های سیاسی آمریكا، كاخ سفید و پنتاگون دارد و مدت ها نیز عكاس رسمی «دیك چنی» بوده است.
عكاسان خبری حتی عكاسانی كه از معروفیت جهانی برخوردارند برای پوشش برخی از رویدادهای مهم سیاسی حق انتخاب ندارند. حضور گسترده عكاسان در سراسر دنیا و ازدیاد روزافزون آنها موجب شده است تا مسئولان سازمان های مختلف مانند سازمان ملل و دفاتر رسانه ای ریاست جمهوری یا نخست وزیری كشورهای مختلف برای كنترل برنامه های رسمی خود از تعداد محدودی عكاس در سیستم Pool استفاده كنند.با نگاه كوتاهی به متن خاطره بالارد از روز دادگاه صدام می توان به اعتماد به نفس بالای او پی برد كه برخی مواقع این اعتماد به نفس به خودخواهی تبدیل می شود. بالارد با چنین روحیه ای توانست از اولین حضور صدام در یك دادگاه عراقی عكاسی كند. عكس هایی كه در شرایط خاص و حساس چنین دادگاهی از كیفیت مطلوبی برخوردار است و یك پوشش كامل خبری از این واقعه مهم دنیا است.
پی نوشت:
۱- :Pool در برنامه های خبری مهم برای جلوگیری از ازدحام، تعداد محدودی عكاس، فیلمبردار خبرنگار برای Pool انتخاب می شوند تا مراسم را پوشش دهند كه این عده موظف هستند عكس، فیلم و خبر خود را به طور یكسان به همه بدهند.
ترجمه و تالیف: بهروز مهری

منبع : روزنامه شرق