افزایش مستعار نویسی در وبلاگ های فارسی

دفتر مطالعات و توسعه رسانه ها (وابسته به وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی) با هدف اصلی شناخت محتوای وبلاگهای سیاسی و اجتماعی و فرآیندهای حاكم بر آن در دوره ۶ ماهه پاییز و زمستان ۱۳۸۵ و مقایسه تطبیقی آن با تحقیق مشابه در دوره ۶ ماهه اول همان سال دست به یك بررسی و تحقیق در فضای وبلاگ نویسی كرده است.
بر این اساس افزایش مستعار نویسی در فضای وبلاگستان فارسی و كاهش مخاطبان وبلاگ ها از جمله نتایج تخقیقات انجام شده روی صد وبلاگ است.
● نتایج تحقیق مذكور به این شرح است.
روش تحقیق در این طرح تحلیل محتوا می‌باشد.تحلیل محتوا مطالعه ارتباطات است. تكنیك تحلیل محتوا به منظور بررسی محتوای متون به كار گرفته می شود.لاسول و پول چارچوب اصلی تحلیل محتوا را در سوال « چه كسی، چه چیزی را، چگونه و با چه تاثیری می گوید؟» توصیف كرده اند . هولستی «چرا» را هم به این فرایند اضافه كرده است.
تحقیق حاضر این موضوع را دقیقا در چارچوب عملكرد وبلاگهای فارسی به عنوان یك رسانه دنبال می‌كند.
آندرو گرومت می‌گوید: وبلاگها به ما این امكان را داده اند كه به راحتی وارد عرصه انتشار خبر شویم. وبلاگها با فناوری ساده و قابل وصول جایگزینی برای جریان خبری سنتی شده اند. هر شهروند می توانند خود یك خبرنویس باشد و از آنجا كه پوشش خبری تاثیر زیادی روی مسائل سیاسی دارد و بلاگها به عنوان رسانه های جدیدی برای انتشار خبر می توانند تاثیر زیادی روی پوشش خبری و سیاست بگذارند.
● نمونه تحقیق
با استفاده از روش نمونه گیری غیر احتمالی هدفدار (Purposive Samples) ۱۰۰ وبلاگ سیاسی و اجتماعی با توجه به قدمت و سابقه و كانترینگ آنها به عنوان نمونه تحقیق برگزیده شده اند . این وبلاگها با ذكر دقیق آدرس و اسامی گردانندگان آنها در متن تحقیق ذكر شده‌اند. دوره زمانی مورد بررسی دومین شماره از این سلسله پژوهشها ۱/۷/۱۳۸۵ تا ۲۹/۱۲/ ۱۳۸۵ می باشد.
● چكیده
با بررسی ۱۰۰ وبلاگ سیاسی و اجتماعی فارسی در پاییز و زمستان سال۱۳۸۵ نتایج زیر به دست آمد:
▪ از نظر شكلی
۱) هرچند در دوره اول ۶ ماهه سال ۸۵ روند مستعار نویسی یا بدون نام اصلی نویسی در وبلاگهای فارسی در حال كاهش و كم شدن بود اما این فرآیند در ۶ ماهه دوم به طرز محسوسی تغییر كرده و تمایل وبلاگ نویسان برای ابراز هویت واقعی شان در مقایسه با دوره مورد بررسی گذشته كمتر شده است.
۲) مساوی بودن نسبت وبلاگهای صرفا سیاسی در دوره ۶ ماهه دوم سال ۸۵ با دوره اول این سال ( ۲۳ درصد در نیمه اول و ۲۲ درصد در نیمه دوم ) نشان می دهد كه فرآیند اجتناب وبلاگ نویسی در حیطه صرفا سیاسی ، همچنان تداوم دارد.
۳) رویكرد وبلاگ نویسان از سمت اجتماعی نویسی صرف با گرایش ملایمی به سمت اجتماعی – سیاسی نویسی در حال تغییر است. اما با این حال وبلاگستان فارسی همچنان سیاست گریز ارزیابی می شود و این اجتناب از سیاسی نویسی صرف ، در میان تمام گرایش های وبلاگ نویسی اعم از اصولگرا ، اصلاح طلب ، منتقد و بی طرف مشاهده می شود.
۴) یافته های تحقیق نشان می دهد كه سطح تعامل وبلاگها با مخاطبان خودشان ، در دوره ۶ ماهه دوم سال ۸۵ نسبت به دوره اول همان سال افزایش یافته است.
۵) اگر چه سطح تعامل مخاطبان با وبلاگها افزایش یافته اما بر خلاف انتظار تعداد مطالب منتشره در آنها نه تنها افزایش نیافته بلكه كاهش نیز یافته است و یافته های تحقیق حاكی از تدوام كم كاری وبلاگ نویسان فارسی در كل سال ۸۵ می باشد
۶) بیشتر وبلاگهای مورد بررسی روزانه به طور متوسط حول و حوش ۱۰۰ بازدید كننده داشته اند .
۷) در حالی كه وبلاگهای متعلق به اصولگرایان در دوره ۶ ماهه اول سال ۸۵ ترس كمتری از افشای هویت خود داشته و از بابت این موضوع نگرانی خاصی نداشته اند در دوره دوم همین سال، به طرز محسوسی تغییر روش داده و اكثریت آنها (۷۲ درصد) از افشای نام واقعی خود در وبلاگهایشان پرهیز كرده‌اند.
۸) فضای وبلاگهای اصولگرا به شدت سیاسی است و گرایش به نوشتن مطالب اجتماعی كه برای نسل جوان می تواند جذاب باشد، بسیار كم است.
۹) سطح تعامل وبلاگهای اصولگرا با مخاطبان در حد بسیار خوبی بوده است . بخشی از این افزایش سطح تعامل با مخاطبان مربوط به فضای دوره انتخابات شوراها و خبرگان رهبری است. ضمن اینكه افزایش این شاخص در دوره مورد بررسی در مورد تمام گروههای وبلاگی مصداق داشته است .
۱۰) یافته های تحقیق نشان دهنده افزایش نسبی تعداد مطالب تولیدی وبلاگهای اصولگرا می باشد .
۱۱) تمام وبلاگهای اصولگرای مورد بررسی در تحقیق حاضر از داخل ایران به روز رسانی شده اند .
۱۲- رویكرد وبلاگ نویسان اصلاح طلب به وبلاگ نویسی با نام مستعار یا بدون ذكر نام ، یك روند مشهود و محسوس است.
۱۳) یافته های تحقیق نشانگر افت محسوس ویژگی تعامل با مخاطبان در وبلاگهای اصلاح طلب است.
وبلاگهای اصلاح طلب در زمینه نصب كانترینگ توجه بیشتری را معطوف كرده اند و این دسته از وبلاگها به سمت حرفه ای تر شدن در حال حركتند و نسبت به استانداردهای فضای وبلاگستان آگاهی و هوشمندی بیشتری پیدا كرده اند.
۱۴) بررسی تطبیقی آمار دو دوره ۶ ماه اول ودوم همین سال حاكی از كاهش محسوس وبلاگهای منتقد با ذكر نام اصلی می باشد
۱۵) وبلاگهای منتقد توانسته اند نسبت به سایر گروههای وبلاگی توجه بیشتر مخاطبان را به خود جلب كنند واین روند را همچنان در دو دوره ۶ ماهه سال ۸۵ حفظ كنند.
۱۶) بر اساس یافته های تحقیق شاهد یك افت شدید و محسوس در زمنیه ابراز هویت وبلاگهای بی طرف هستیم ، این در حالی است كه با توجه به تخصصی بودن اكثر وبلاگهای بی طرف انتشار می رود كه این دسته از وبلاگ نویسان بدون واهمه نام اصلی خود را در وبلاگ منتشر كنند .
۱۷ ) وبلاگهای بی طرف هیچ تلاشی برای اضافه كردن نرم افزارهای كانترینگ به وبلاگ خود به خرج نداده اند.
۱۸ ) این یافته بیانگر كاهش تعداد وبلاگهای بی طرف با منشا انتشار خارجی می باشد .
● از نظر محتوایی
با بررسی محتوایی وبلاگستان در دوره ۶ ماه دوم سال ۸۵ می توان خطوط القا و دیدگاههای زیر را استنباط كرد :
۱) انتقاد بلاگرها به حرفهای احمدی‌نژاد در زمینه اعتقاد نداشتن به سیاست دو بچّه در هر خانواده .
۲) در جریان انتخابات بیشتر بلاگرها سعی در تشویق دیگران به رای دادن داشتند ، رای به هر لیستی .
۳) انتقاد به روند تبلیغات انتخابات شوراها و خبرگان رهبری در وبلاگها محسوس بود.
۴) ابراز خوشحالی از اعدام صدام در بسیاری از وبلاگها مشاهده می شد با این توضیح كه اكثر وبلاگها از بی تفاوتی ایران برای پیگیری پرونده شكایت از صدام گله‌مند بودند.
۵) طرح اینترنت ملّی مورد انتقادقرار گرفت .
۶) انتقاد به محدودیت سرعت اینترنت در ایران.
۷) انتقاد به طرح ساماندهی وب سایتها و وبلاگها توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی .
۸) ورود بلاگرها به مباحث فلسفی و دینی محسوس است.
۹) وبلاگهای زنانه كماكان از نظر حجم تولید محتوا فعالترند.
۱۰) انتقاد و تمسخر سیاستهای دولت نهم در وبلاگستان محسوس است.
۱۱-تجمع زنان و بازداشت چند تن از فعالان زن در ایران بازتاب وسیعی در وبلاگستان داشت.
۱۲) در آخرین روزهای سال ۸۵ و در پی نمایش فیلم ضد ایرانی ۳۰۰ ، اعتراضها و تحركات وسیعی توسط بلاگرهای ایرانی در سراسر جهان سامان داده شد.
۱۳) به نظر می رسد كه احساسات ناسیونالیستی بلاگرها همچنان قوی بوده و حساسیت آنها نسبت به مسایل ملی و فرهنگی ایران بالا است .
۱۴) خبر فرار و دستگیر شهرام جزایری از جمله رخدادهایی بود كه اكثر وبلاگها آن را منعكس كرده و در باره آن با دیده شك و تردید مطلب نوشتند.
۱۵) موضوع پرونده هسته ای ایران و احتمال حمله آمریكا یا اسراییل به ایران در وبلاگها به وفور مطرح شده است . یك نوع همدلی و اتحاد نظر در خصوص ضرورت دفع خطر حمله به ایران و دفاع از مرز و بوم ایران در تمام وبلاگها با هر نوع گرایش سیاسی حتی وبلاگهای منتقد دیده می‌شود.
۱۶) رویكرد به وبلاگ نویسی تخصصی همچنان مشهود است.
۱۷) اكثر بلاگرها دیگران را تشویق می كردند كه از حالت انفعال خارج شوند ودیگران را هم تشویق به مشاركت در امور كنند.
۱۸) بلاگرهای منتقد بیشتر بر روی سرور بلاگ اسپات فعالیت می كنند شاید به دلیل امكان شناسایی نشدن و خارج بودن از حیطه مقررات ایران.
۱۹-ماجرای انتشار فیلم منتسب به بازیگر سریال نرگس در وبلاگها بازتاب بسیار گسترده ای داشت و تحلیل های مختلف و بعضا ضدو نقیضی در این باره منتشر شد.
۲۰) در خصوص مباحث اجتماعی ، مساله ترافیك و رفت و آمد مردم كماكان در صدر موضوعات مورد انتقاد بلاگرها قرار داشت.
۲۱) ماجرای فیلم اخراجی ها و رخدادهای مربوط به آن در جشنواره فیلم فجر از مسایل مهم مورد توجه وبلاگهای داخل و خارج بود ، بیشتر تحلیل ها در حمایت از مسعود ده نمكی و فیلمش بود.
۲۲) استفاده صنفی از وبلاگ رو به افزایش است. بسیاری از صاحبان مشاغل از جمله پزشكان با اسم واقعی و معرفی مطب و تخصص شان اقدام به راه اندزای وبلاگ كرده‌اند.
۲۳) گسترده شدن یك بازی به نام یلدا بازی در میان بلاگرهای ایرانی در زمستان ۱۳۸۵ جزو پدیده های جدید در این فضا محسوب می‌شود. در این بازی هر فرد به چند مساله محرمانه یا ناگفته در زندگی شخصی‌اش اشاره كرده و به اصطلاح خود افشاگری می‌كند وبعد با نام بردن از ۵ دوست خودش از آنها می خواهد همین كار را انجام بدهند و الی آخر.
۲۴) استفاده از لوگوهای سر صفحه به عنوان حمایت از یك موضوع خاص از سوی همه گروههای وبلاگ نویس دنبال شده است؛ از لوگوی اعتراض به تخریب مسجد القصی تا لوگوی اعتراض به طرح ساماندهی وبلاگها و وب سایتها.
۲۵) در بسیاری از وبلاگهای اصولگرا نوك تیز حملات انتقادی متوجه رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام شده است.
۲۶) بسیاری از كانترهای نصب شده بر روی وبلاگها تنها برای مدیران وبلاگها قابل مشاهده است . این نكته می تواند ناشی از بازدید اندك وبلاگها باشد.
۲۷) موضوع آزمون مساله دار فرهنگیان و طرح سوالات موهن در مورد پیامبر اسلام (ص) در وبلاگها نیز بازتاب داشت.
۲۸) حمایت از دولت احمدی نژاد با حرارت وشور خاصی در وبلاگهای اصولگرا قابل مشاهده است.
۲۹) ورود شخصیتهای سیاسی شناخته شده به عرصه وبلاگ نویسی همچنان ادامه دارد.

منبع : پایگاه اطلاع رسانی ITanalyze