سفرهای داخلی خاتمی

بعد از سفر موفق و تاثیرگذار جناب آقای خاتمی به خراسان رضوی، او به دیار آذربایجان می رود تا رسالتی را که برای خود تعریف کرده، به انجام برساند و حتماً پس از آن، برخی استان های دیگر میزبان او خواهند بود. چند نکته در این باره گفتنی است؛
اول اینکه منظور او از این سفرها چیست؟
پاسخ اینکه او به تجربه دریافته است که مهمترین مشکل در سر راه اصلاحات، ناامیدی یا کم انگیزگی مردم است. دلسردی و یأس مردم از تداوم حرکت و حضور موثر در صحنه از آفاتی است که اگر درمان نشود، هیچ حرکت اصلاحی به سرانجام نمی رسد. مردم سالاری فقط با حضور با انگیزه مردم، امکان تحقق و نهادینه شدن دارد. قهر و یأس مردم در برابر موانع، بهترین هدیه و ارمغان به مخالفان مردم سالاری در کشور است؛ چیزی که برای تحقق آن هزینه بسیار شده و همچنان پی گرفته می شود. او اگر بتواند با ایجاد انگیزه به بدنه جامعه، حضور آنها را در عرصه انتخابات مجلس هشتم بالا ببرد هم راه اصلاحات را هموار کرده و هم ضریب امنیت ملی را بالا برده است، بنابراین می توان گفت مهمترین هدف خاتمی از سفرهای استانی، توجه دادن فعالان و نخبگان و عموم مردم به این نکته است که پیشبرد پروسه مردم سالاری فقط و فقط در گرو حضور فعال و تاثیرگذار آنها است و جز آن فقط راه را بر مخالفان آزادی مردم می گشاید. او این هدف را با استفاده از محبوبیت و جایگاه خود و با بهره از بیان تاثیرگذار خویش پی گرفته و تلاش می کند در وضعیتی که رسانه های اصلاح طلبان با محدودیت شدید روبه رو بوده و از حداقل ابزار لازم برای اطلاع رسانی محرومند، با حضور فیزیکی و نزدیک خویش در میان مردم، نخبگان و جریانات سیاسی همسو، راه را بر عمق بخشی فهم عمومی جامعه باز کند.
بدیهی است که هیچ کس نمی تواند منکر شود که حضور پرشور مردم در انتخابات مجلس هشتم، چه تاثیر شگرفی بر معادلات سیاسی داخلی و خارجی کشور دارد و نقشی که او می تواند ایفا کند از جهاتی منحصر به فرد است. او نیک می داند که اعتلا و رشد کشور، فقط در گرو حضور مردم در صحنه است و رفع موانع و خطرات نیز با همین روش ممکن خواهد بود. از این جهت باید نظام ممنون ایشان باشد که با تحمل رنج سفر و بدون اینکه هزینه یی برای بیت المال داشته باشد، رسالتی را دنبال می کند که فعلاً بیش از رسانه های ملی موثر است.دوم آنکه عصبانیت برخی از رسانه های حکومتی از این سفرها ناشی از چیست؟ با اینکه او تا به حال بارها اعلام کرده که قصد رقابت سیاسی با کسی را ندارد، چرا رسانه های وابسته با تقلیدی دانستن آن از سفرهای استانی آقای احمدی نژاد، سعی در زیر سوال بردن آن دارند؟ تفاوت سفرهای آقای خاتمی با آقای احمدی نژاد اندک نیست و بر منتقدان هم پوشیده نیست. این سفرها هم در منظور و هدف و هم در شکل و شمایل و مقدمات و هم در هزینه و... با هم متفاوت است.
سفرهای آقای احمدی نژاد گرچه به ظاهر برای حل و فصل مسائل مردم و مناطق گوناگون عنوان می شود، ولی بیشتر برای کار تبلیغی رئیس جمهور کارساز است. اصرار به اجتماع مردم و سخنرانی های تکراری در مناطق بسیار که می بایست با مقدمات آن، وقت گیرترین و مهمترین کار رئیس جمهور در این سفرها دانسته شود، چه مشکلی از مردم حل خواهد کرد؟ به صف کردن طولانی مردم برای دسترسی به رئیس جمهور، با چه منظوری جز ایجاد کار تبلیغی برای شخص ایشان است. لذا مقصود اصلی سفر را باید همان دانست که از چشم تیزبین مردم پوشیده نیست. در غیر این صورت مگر نیاز مردم به همان چند نفر که خدمت ایشان می رسد، منحصر است و یا فقط همان چند روز حضور ایشان، مردم نیازمند کمک اند؟، آیا نمی شود با تدبیری مناسب تر و با رعایت و حفظ حرمت و کرامت مردم و با استفاده از نیروی انسانی گسترده دولت و شاغل در این مراکز، کار مردم را فیصله داد؟ آیا همراهان رئیس جمهور و شخص ایشان از تکراری بودن نیازهای مردم در همه کشور به این نکته واقف نشده اند که مشکل در همه کشور یکسان است. مشکل فقر و تهیدستی، بیکاری و تورم و فریاد از عدم رسیدگی به امور مردم در دستگاه های دولتی است. مگر در ۹۹ درصد این ملاقات ها و نامه ها، جز این موارد خواسته شده است؟
حجم سنگین نامه های دریافتی در سفرهای استانی آقای احمدی نژاد، نشان از چیست؟ اینها اظهار ارادت و رضایت از دولت است یا ابراز گرفتاری و تقاضا برای کار، مسکن، وام، مشکل اداری و...؟، انتقاد به این سفرها بدان جهت است که اگر دولت تصور کرده با تقسیم اندکی پول میان مردم از آنها رفع محرومیت کرده و با چندصد تصمیم عجولانه و غیرکارشناسی مشکل مردم مرتفع شده، بسیار خوش خیالی است. راه رفع محرومیت، داشتن برنامه و توانمندی فکری و عملی است. درد و مشکل جامعه آشکار است، نمی توان پذیرفت که دولت نهم از این نکته غافل است. اصرار رئیس دولت به چنین روش هایی مقصود دیگری جز آنچه مطرح می شود، دارد. تفاوت عمده دیگر آن این است که خاتمی هنگام مسافرت به استان ها، نه کیسه انباشته بیت المال را همراه دارد و نه دوچرخه و عروسک، نه امکان وعده و وعید دارد و نه امکانی که مشکل روزمره کسی را مرتفع کند و از حجم سنگین و پرهزینه تبلیغات نیز خبری نیست. امروز نزدیک شدن به خاتمی نه تنها نفعی ندارد بلکه ممکن است برخی را دچار زیان کند. این تفاوت ها است که حضور چندصد نفری مردم منتظر در فرودگاه مشهد را تا ساعت ۳ صبح بسیار معنادار می کند و اجتماع باشکوه مردم را برای دیدن او و شنیدن سخنانش برای برخی رشک آور کرده است. اجتماع مردم و استقبال از خاتمی نه به طمع دادن نامه یی یا دریافت امکانات است بلکه آنچه این اجتماع گسترده و علاقه مندی آنها را توجیه می کند، خصلت های نیکو و شخصیت والا و بزرگوارانه و اندیشه روشن و گویش پاکیزه و سنجیده ایشان است. محبوبیت این سید بزرگوار و متین ناشی از قدرت او نیست بلکه از خصلت های او است، زیرا او امروز فاقد قدرت حکومتی است و احترام مردم به او، احترام به خصلت هایی است که از حافظه مردم زدوده نشده است.
عصبانیت رسانه های وابسته به حکومت نیز ناشی از درک همین واقعیت است که با توجه به تفاوت های بسیار این سفرها، این اقبال و استقبال مردم چه معنایی دارد؟،
خاتمی امروز تلاش می کند این رسالت را در آستانه انتخابات مجلس هشتم به خوبی ایفا کند و با هزینه کردن اعتبار خویش راه را بر حرکت اصلاحات هموار کند.

مصطفی درایتی

منبع : روزنامه اعتماد