برگی از تاریخ (۲۶ فروردین)

امروز ، بیست و ششم فروردین ماه ۱۳۸۶ هجری شمسی ، برابراست با ۲۶ ربیع الاول ۱۴۲۸ هجری قمری و ۱۵ آوریل ۲۰۰۷ میلادی . رویدادهای مهمی که در طول تاریخ ، درچنین روزی ، بوقوع پیوسته از این قرارند:
● تعریف تابعیت ، در سنای روم
۱۷۹۳ سال پیش در چنین روزی در سال ۲۱۴ میلادی ، سنای روم « تابعیت » را در جریان تصویب قانون تعمیم تابعیت رومی به گروه دیگری از ساكنان قلمرو این كشور تعریف كرد .
با این كه از آن زمان این تعریف بارها بازنویسی شده و بسیاری از اندیشمندان موارد تازه برآن اضافه كرده اند ، با این حال ، پایه ای را كه سنای روم ریخته همچنان باقی مانده و رعایت می شود. طبق تعریف « تابعیت یا شهروندی» ، شهروند كه عضو متساوی الحقوق و كامل یك جامعه ملی است دارای یك رشته حقوق و تكالیف است . شهروند می تواند از حقوق خود صرف نظر كند ، ولی انجام تكالیف اجباری و نقض آن موجب مجازات است.
به شهروندی كه از بعضی حقوق خود داوطلبانه بگذرد مثلا حق رای دادن در انتخابات و حق تظلم خواهی تبعه غیر فعال گویند.
اما، اگر عواملی در صدد بر آیند كه با تهدید و ارعاب و امثال آن یك تبعه و گروهی از اتباع را از استفاده از حق باز دارند با دولت طرف خواهند بود كه مكلف است وسائل لازم را برای برخورداری اتباع از حقوقشان فراهم آورد و با كسانی كه شهروندان را اجبارا از استفاده از حق باز می دارند برخورد كند. هرگونه اعتراض مسالمت آمیز از جمله به : بوروكراسی بد ، وجود اجحاف ، وضع قوانین خلاف منطق و عقل سلیم و قوانینی كه حقوق اساسی را نقض و یا تنها به سود یك طبقه اند ، رد زورگویی و اعتراض به ظلم( عمومی ) حق نیست بلكه تكلیف یك شهروند است كه نمی تواند از آن صرف نظر كند .
در صدر این تكالیف دفاع از حاكمیت ملی و تمامیت ارضی وطن است كه سرپیچی از آن در زمان جنگ مجازات اعدام خواهد داشت .
از میان اندیشمندانی كه نسبت به شهروندی نظر داده اند فرضیه « جان راولس » جامعتر و جالبتر است كه آن را در سال ۱۹۷۱ به صورت كتاب منتشر ساخته است . وی تامین فرصتهای مساوی را از حقوق شهروندان حذف و آن را بر تكالیف دولت اضافه كرده و تاكید برآن دارد .
وی نوشته است: دولتی كه این تكلیف خود را رعایت نكند باید باز خواست شود. وی آموزش خوبی ها و خوبی كردن به اتباع را از تكالیف دولت ها دانسته و به این ترتیب هدف آموزش و پرورش تنها تدریس خواندن و نوشتن و حساب كردن نباید باشد و به زعم او ، مدرسه یك كارخانه آدمسازی ــ پرورش انسان كامل ــ خواهد بود.
● تولد لئوناردو داوینچی
۵۵۵ سال پیش درچنین روزی در سال ۱۴۵۲ میلادی،«لئوناردو داوینچی» دانشمند معروف، هنرمند نقاش، مجسمه ساز و معماربزرگ قرن ۱۵ میلادی در نزدیکی شهر فلورانس ایتالیا متولد شد.
پدرش کارمند دولت و مادرش در مهمانخانه ای خدمتکار بود. او دوران کودکی را نزد پدربزرگش و تحصیلات ابتدایی را در مدرسه ی دهکده محل سکونتش گذراند و با حل مسائل مشکل ریاضی نشان داد که بسیار باهوش است .
در همین زمان استعداد خلاقه اش در هنر نقاشی نیز آشکار شد و در شانزده سالگی «آندره دل وروچیو» استاد نقاشی او ، در زمینه این هنر ، بسیار تشویقش کرد. وروچیو فن کارکردن روی سنگ مرمر، چوب و فلز را به لئوناردو آموخت. او عقیده داشت که آشنایی با مکتبهای کلاسیک لاتین و یونان، فلسفه، ریاضیات و کالبد شکافی برای لئوناردو بسیار ضروری است .
لئوناردو در بیست و شش سالگی تحصیلاتش را به پایان رساند و به گروه نقاشان پیوست و در همان سالها آلت موسیقی جدیدی را اختراع کرد و آن را عود نامید که مورد توجه دوک لودویک سفورزا، حکمران میلان قرار گرفت.
در آن زمان مدعیان تاج و تخت ایتالیا برای تصاحب مقام پادشاهی با هم در جنگ بودند. لئوناردو نیز از فرصت استفاده نمود و شروع به طرح و ساختن ماشینهای جنگی کرد و همین امر باعث شد که دوک به سلطنت برسد. لئوناردو هم فوراً وقت را غنیمت شمرد و نقشه های جدید شهرسازی را که مطابق با آن طرح شبکه فاضلاب شهری مطلوب می شد، ارائه داد؛ ولی دوک که تنها به تابلوهای نقاشیِ داوینچی علاقه داشت، آن را رد کرد و پس از مدتی به داوینچی فرمان داد که تابلوی «شام آخر» را که از آثار نفیس لئوناردو بود در خانقاه سانتاماریا به معرض نمایش بگذارد.
داوینچی یکی از اندیشمندان و هنرمندان بر جسته جهان غرب است که با خلق آثار هنری بسیار توانست شهرت کلانی را برای خود به ارمغان آورد . زیباترین اثر نقاشی او« سن » نام دارد که آن را در میلان ترسیم کرده است . تصویر« مریم بر فراز سنگ ها » و« لبخند ژوکوند» عناوین دیگر آثار بااهمیت اویند . وی در عین حال یك ریاضیدان بود و نخستین كسی است كه طرح هلی كوپتر را كشیده است . داوینچی سرانجام در سال ۱۵۱۹ در گذشت .
● تولدهانری كاوَندیش
۲۷۶ سال پیش درچنین روزی در سال ۱۷۳۱میلادی ، «هانری كاوَندیش» فیزیكدان و شیمیدان انگلیسی متولد شد. كاوندش درعلوم فیزیك و شیمی استاد و مدرس بود و دركنارتدریس به تحقیق و آزمایش می پرداخت. كاوندیش ضمن تحقیقات خود موفق به تعیین حرارت مخصوص برخی ازاجسام شد. وی نخستین كسی است كه ثابت كرد ئیدروژن سبك ترازهواست و درباره تركیب شیمیایی هوانیز تحقیقات جامع و ارزنده ای ازخود به جای گذاشته است.
● زادروز كیم ایل سونگ
۹۵ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۹۱۲ میلادی ، كیم ایل سونگ ، نخستین رهبر جمهوری دمكراتیك خلق كره ( شمالی ) به دنیا آمد.
وی ۸۲ سال عمر کرد و ۴۷ سال بر آن سرزمین رهبری نمود . اعلامیه معروف چوچه از اوست . طبق این اعلامیه كره ای ها باید از هویت ملی خود دفاع كنند ، غرور ملی خود را از دست ندهند و تنها به خود متكی باشند.
كیم ایل سونگ كه یك كشاورز زاده بود در جوانی با خانواده اش به منچوری چین رفته بود . بعدا در آنجا یك دسته پارتیزان مسلح برای جنگ چریكی با ژاپنی ها تشكیل داده بود كه بر اثر فشار نیروهای ژاپنی در سال ۱۹۴۱ مجبور به عقب نشینی به شوروی شده و در آنجا به ارتش سرخ پیوسته و سرگرد شده بود وی در سال ۱۹۴۵ با ارتش سرخ وارد كره شد و پس از تقسیم موقت شبه جزیره كره به تصمیم آمریكا ، در اندك زمانی نخست وزیر بخش شمالی شد و در سال ۱۹۵۰ موفق شد استالین را موافق نقشه حمله نظامی به قسمت جنوبی كره كند كه این حمله ۲۵ ژوئن ۱۹۵۰ آغاز شد كه نتیجه اش ادامه تقسیم كره به دوكشور بوده است. وی از سال ۱۹۴۸ تا ۱۹۹۴ رهبری این كشور را برعهده داشت.
در دوران وی با این كه چین و روسیه به كره شمالی كمك بسیار كرده بودند وی به مردم كره توصیه كرده است كه متوجه باشند كاری نكنند كه این دو دولت دوست برای تغییر سیاست های ملی كره ( شمالی ) اعمال نفوذ كنند. او تاكید بر مبارزه بی امان با امپریالیسم و تقویت ماركسیسم ــ لنینیسم كرده است .
برنامه تسلیحات اتمی و موشكی كره از كیم ایل سونگ ( پدر ) است كه معتقد بود اگر یك كشور بخواهد زنده و پایدار بماند باید بتواند به تنهایی از خود دفاع كند و اگراز لحاظ دفاعی نیرومند باشد دیگران در صدد حمله نظامی به آن بر نخواهند آمد زیرا كه گمان خواهند كرد برایشان گران تمام شود.
كیم ایل یونگ در ۸۲ سالگی درگذشت و كنگره حزب كمونیست و ارتش خلق جمهوری دموكراتیك خلق كره فرزندش «كیم جونگ ایل» را به جانشینی او برگزید .
● درگذشت ژان پل سارتر
۲۷ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۹۸۰ میلادی ، ژان پل سارتر اندیشمند فرانسوی قرن ۲۰ و از اصحاب فلسفه اگزیستانسیالیسم در گذشت.
وی در ۲۱ ژوئن ۱۹۰۵ به دنیا آمدو ۷۵ سال عمر نمود. ژان از پدری که افسر نیروی دریایی بود و مادری که دخترعموی دکتر آلبرت شوایتزر معروف بود ، متولد شد .
پانزده ماهه بود که پدرش دارفانی را وداع گفت . مادر و پدربزرگ اش، او را بزرگ کردند که اولی کاتولیک بارش می‌آورد و دومی سرش را به ریاضیات و ادبیات کلاسیک گرم نمود .
سارتر از نوجوانی نوشتن رمان را آغاز کرد. یا درست تر اینکه، او رمان هایی که دوست داشت را بازنویسی می کرد. این نویسنده ی زودرس و خواننده ی احساساتی مشکلات بسیاری در انتشار آثارش داشت . وی پس از طی تحصیلات در سال ۱۹۳۹ وارد خدمت سربازی شد . در این زمان مفهومی بنام ؛ «جامعه» ناگهان وارد مغز سارتر می‌شود. سارتر به جبهه می‌رود و در خط «ماژینو» دوره‌ی‌ «جنگ قلابی» را می‌گذراند و نوشتن «سن عقل» نخستین جلد از سه‌گانه‌‌ی «راههای افتخار» (شامل سه رمان «سن عقل»، «تعلیق» و «دلمردگی») را در اوقات بیکاری شروع می‌کند.
سارتر در باره« بودن و زیستن» و این كه آدم محكوم است كه آزاد باشد و همچنین بی تفاوتی ها در قبال انسانیت ، بحث كرده و نظر داده است. سارتر از فلاسفه چپگرا است و درموارد متعدد عقاید او با نظرات ماركس تفاوت زیادی ندارد .
کمتر فیلسوفی همچون سارتر این اقبال را داشته است که در عمر خود شاهد شهرت و نفوذ اندیشه‌اش باشد. اما سارتر با همه‌ی‌ فلاسفه‌ای که تاکنون بوده‌اند متفاوت است. سارتر تنها کتابهایی دانشگاهی در بحث از «تعالی من ِ من» (۱۹۳۶) و «تخیل» (۱۹۳۶) و «طرح نظریه‌ای درباره‌‌ی عواطف» (۱۹۳۹) و «مخیلات» (۱۹۴۰) و «هستی و نیستی» (۱۹۴۳) یا «نقد عقل دیالکتیکی» (ج اول، ۱۹۶۰؛ ج ۲، ۱۹۸۵) نمی‌نوشت. او داستان‌نویس، رمان‌نویس، نمایشنامه‌نویس، روزنامه‌نگار، فیلمنامه‌نویس، نظریه‌پرداز و ناقد ادبی و فعال سیاسی نیز بود.
بطور کلی دو دوره در زندگی حرفه‌ای سارتر وجود داشت. اولین دوره زندگی حرفه‌ای او دوره پس از نوشتن اثر معروف‌اش، هستی و نیستی، بود. سارتر به آزادی بنیادی انسان اعتقاد داشت و باور داشت که «انسان محکوم به آزادی است» .
در دومین دوره حرفه زندگی‌اش، سارتر به‌عنوان روشن‌فکری فعال از نظر سیاسی شناخته می‌شد. سارتر از طرفداران کمونیسم بود، هرچند که هرگز به‌طور رسمی به عضویت حزب کمونیست درنیامد. وی بیشتر عمر خویش را صرف مطابقت دادن ایده‌های اگزیستانسیالیستی‌اش کرد.
وی اگزیستانسیالیسم را این گونه تعریف می کند : «وجود انسان مقدم بر ماهیت اوست‏» . در حالی که دیگر فلسفه‏ها ماهیت موجود را مقدم بر وجود او می‏دانند .
از این لحاظ از نظر سارتر انسان تنها صاحب اصالت وجود است . از«سارتر» سوال می‏شود که خیر انسانیت در چیست؟ وی در پاسخ می‏گوید: آن،چیزی است که انسان تشخیص می‏دهد.
سرانجام وی درسال ۱۹۸۰، دارفانی را وداع گفت . پس از مرگ او ، گروه عظیمی از مردم تابوت ژان پل سارتر را تا گورستان مون پارناس (Montparnasse) همراهی کردند. روزنامه نگاران همه ی دنیا برای از دست دادن مشهورترین اندیشمند فرانسوی ابراز تاسف کردند و همه از خود می پرسیدند: «بعد ازاو چه می شود؟» امروز پاسخ این سوال مشخص شده است: «ژان پل سارتر، زینت بخش جاوید به فلسفه ی خویش است که از دانشگاه های فرانسه طرد شد، اما در تمام کشورها آموزگاراست.» او تنها کسی است که توانست فلسفه را از درون کوچه و خیابان، بالاتر ببرد .
● شهادت خالد اسلامبولی
۲۵ سال پیش درچنین روزی در سال۱۳۶۱ ه.ش ، خالد اسلامبولی افسرمسلمان مصری به شهادت رسید. خالد اسلامبولی در۲۰ سالگی به سمَت افسرتوپخانه ارتش مصرمنصوب شد.
پس ازامضای قرارداد كمپ دیوید به دست انورسادات رئیس جمهوروقت مصر و سركوبی مردم مسلمان و مبارز مصر، خالد وو یارانش برآن شدند كه به حیات سادات خاتمه دهند.
محمد انور سادات رئیس جمهور مصر با امضاء قرار دادی با رژیم صهیونیستی در جهت مشروعیت دادن به موجودیت رژیم اشغالگر صهیونیستی بر آمد و این رژیم سرطانی را به رسمیت می شناخت . همین امر باعث شد که بسیاری از نیروهای عرب علیه چنین امری موضع بگیرند و سادات را خائن تلقی نمایند . بر همین اساس بود که عده ای از جوانان مصری در پاسخ به عمل انور سادات در صدد پاسخ بر آمدند . انور سادات در سال ۱۹۸۱ میلادی به دست خالد اسلامبولی ترور شد .
نهایتا خالد اسلامبولی در دادگاه رسیدگی به ترور انور سادات، به جرم شرکت مستقیم در ترور رئیس جمهور مصر به اعدام محکوم شد. و در ۲۶ فروردین ۱۳۶۱ ه.ش ، به شهادت رسید .
● وصیتنامه شهید خالد اسلامبولی
پدر، مادر، خواهران و برادر عزیزم محمد! السلام علیکم و رحمهٔ الله و برکاته.
بر شما باد التزام به احکام اسلام و عمل به قرآن و ترس از خداوند. من شما را به اطاعت از دستورات خداوند دعوت می کنم. امیدوارم به خاطر مشکلاتی که شما را دچار آنها می کنم، مرا ببخشید و مورد عفو قرار دهید. خداوند ما را برای شهادت در راه خود انتخاب و هدایت کرد و ان شاء الله ما و شما را در بهشت در کنار یکدیگر جمع خواهد کرد. ...مادرم! ناراحت نباش، چون ما به اذن خداوند در زمره شهدا هستیم. نامه من زمانی به شما خواهد رسید که در دنیای آخرت قرار داریم.خواهرم انسیه و سمیه و برادرم محمد را به خداوند می سپارم. مبلغ پولی که نزد خواهرم انسیه است، بین فقرا و مساکین تقسیم شود و فرزندانش فاطمه و مروه با تربیت اسلامی و مقید به دستورات شرعی تربیت شوند.ما با هم تصمیم گرفتیم که فرعون مصر را به قتل برسانیم تا شاید خداوند به خاطر این کار، ما را از ننگ دوستی با صهیونیست ها که دامن ما را گرفته و فساد روحی و اخلاقی سادات و همسرش را در جامعه علنی ساخته است نجات بخشد.
اشهد ان لا اله الا الله و اشهد انّ محمدا رسول الله.

منابع :
۱- مهر
۲- صداوسیما
۳- روزنامک
۴- ویکی پدیا
۵- سایت رشد
۶- سایت هوپا
۷- خبرگزاری کار ایران
۸- روزنامه شرق
۹- سایت پنجره
۱۰- سایت فلُ سفه

منبع : تبیان