اژدهای صلح‌طلب

● یک داستان آبی و سفید
بادبان‌های برافراشته، خانه‌های خاص یک بندر پرحرارت با نمائی آنچنان باز که رخت‌های پهن شده روی بند نیز تا شعاع چند کیلومتری قابل رؤیت بوده و ناخواسته بخشی از جذابیت منطقه توریستی را تشکیل می‌دهد و... البته نیمی به‌نام پورتو که از عصر ”رومن‌ها“ تاکنون بزرگترین تفریح این شهر را سبب می‌شود، تمام جذابیت‌های یک بندر را شکل می‌دهند. ماجرا از زاویه‌ای دیگر نیز قابل تعریف است.
● داستان یک شهر
شروع قصه شهر پورتو از قرن چهارم آغاز شد. در واقع جنگجویان که آنها را با نام سلتیک (سبزها) می‌شناسیم در جائی جنگیده و استقلال به‌دست آوردند که هم‌اکنون قلب بندر پورتو محسوب می‌شود. این شهر قبل از کشف کشور پرتغال با نام ”پورتوس کاله“ شناخته می‌شد. در انگلستان اسم این منطقه ”پورت اف گیا“ نامیده می‌شد، اما پس از مدتی به مانند سایر مناطق پرتغال (که توسط انگلیسی‌ها کشف شده بود) تحت سلطه آنگلوساکسون‌ها درآمد. انگلیسی‌ها این منطقه را با نام ”کوندادو پرتوکالینز“ می‌شناختند. مبارزات مردمی، استقلال را به کشور هدیه داد اما تا آغاز هزاره جدید جنوب پرتغال در اختیار یک حاکم بریتانیائی به‌نام ”آفونسو هنریک“ بود. در این میان بندر پورتو نقش اساسی در باقی ماندن جزیره‌نشینان در تنگه ماژلان داشت. ازدواج ژانوی اول و فیلیپ (که یکی از اهالی لانکاستر انگلستان بود) علاوه بر مستحکم‌تر کردن پایه‌های قدرت شهر، سبب حضور پررنگ غریبه‌های استعمارگ شد.
در سال ۱۷۵۴ یک آرشیتکت ایتالیائی به‌نام ”ناسونی“ یک قلعه در گرداگرد شهر برپا ساخت و به این ترتیب پورتو را از سایر شهرهای پرتغال جدا کرد. در قرون هجدهم و نوزدهم پورتو تبدیل به یک بندر صنعتی شد. وجود پل‌های فراوان و خط راه‌آهن بر جذابیت منطقه افزود. به حدی که تا هم‌اکنون نیز ایستگاه ”زائو بنتو“ یکی از زیباترین خطوط راه‌آهن اروپا محسوب می‌شود.
● و اما تیم پورتو
فوتبال در بزرگترین شهر پرتغال محبوب‌ترین ورزش محسوب می‌شود. این بندر علاوه بر پورتو با ۲ تیم بوآویستا و سالگیروش، هواداران را به وجد می‌آورد. اولی در سال‌های اخیر تا قهرمانی لیگ پرتغال پیش رفته اما دومی که در ده‌های ۸۰ و ۹۰ پای ثابت رقابت‌های دسته اول بود هم‌اکنون در دسته سوم به بازی می‌پردازد. اما پورتو. در یکی از شب‌ها ویژه سپتامبر ۱۹۸۳ گروهی از جوانان منطقه بی‌هیچ بهانه‌ای یک دست لباس تهیه کرده و تیم فوتبال را تشکیل دادند و چه شگفت‌انگیز بود که حتی لباس آبی آنها یک قرن بعد نیز دست‌نخورده باقی ماند. مؤسس تیم شخصی به‌نام ”آنتونیو نیکولائو دی آلمیدا“ یک ورزشکار ساکن منطقه بود.
او برای ”پا گرفتن“ پورتو در اولین اقدام تیم ”اف سی لیسبون“ را به یک مسابقه دعوت کرد و این جدال در واقع ِراقم“ تاریخ ۱۰۰ ساله پورتو شد. با این وجود یک مشکل، کلیت تیم را زیر سؤال برده بود. تیم آنتونیو عنوانی نداشت. چندین سال اینگونه سپری شد. تا اینکه انگلیسی‌ها ریاست را بر عهده گرفتند و باشگاه را ”پورتو“ نامیدند... آنها رنگ قطعی پیراهن باشگاه را نیز با فلسفه خاصی انتخاب کردند. آبی و سفید به نشانه آرامش، خاموشی و جاودانگی جاودانگی و جالب آنکه پرتغال در ابتدای استقلال پرچمی به رنگ لباس پورتو داشت! در سال‌های ابتدائی پورتو تبدیل به نماد بندر و قسمت جذابی‌ناپذیر از زندگی مردم شد. اتفاق بزرگ در سال ۱۹۴۸ رخ داد. جائی‌که تیم ناشناخته پورتو ۳ بر ۲ آرسنال قدرت اول آن روزگار فوتبال دنیا را شکست داد. رادیوهای محلی در داستان‌های ویژه بعدازظهرهای خود با آب و تاب غولی به‌نام پورتو را به شنوندگان خود معرفی می‌کردند. اینگونه باشگاه رشد یافت و بزرگتر شد. تیم آبی و سفیدپوش پرچم‌دار پرتغال بود و تور چشمی سیاستمداران.
● دهه به یادماندنی
شاید دهه ۸۰ به یادماندنی‌ترین دوره تاریخ پورتو باشد. در اواخر دهه، پورتو با مربیگری ”آرتور خورخه“ یکه‌تاز لیگ پرتغال و تیم همیشه حاضر در لیگ قهرمانان بود.
آنها در فصل ۱۹۸۶-۱۹۸۷ تا فینال لیگ اروپا پیشروی کرده و رویاروئی بایرن‌مونیخ قرار گرفتند. گل اول بایرن طلائی، کار را تمام شده جلوه می‌داد.
هواداران پورتو مقام نایب‌قهرمانی را نیز راضی‌کننده می‌دانستند اما ”ژاوی“ سیاه‌پوست به بازی آمد و با یک ضربه زیبا گل تساوی را به ثمر رساند. تازه ماجرا آغاز شده بود. ”رباح ماجر“ بازیکن اهل‌الجزایر با یک ضربه پشت پا به افسانه برتری غول‌ها ”پشت‌پا“ زد. پورتو در عرض چند دقیقه هم‌تیمی‌های رومنیگه را به زانو درآورده و جام اروپا را بالای سر برد.
در ادامه سوپر جام اروپا و جام بین‌قاره‌ای نیز فتح شد اما برای نوشتن تاریخ فوتبال پرتغال یک کار ویژه لازم بود. این عملیات ویژه سرانجام گرفت: فتح ۵ دوره پیاپی لیگ پرتغال. کاری که حتی بنفیکای در اوج نیز از انجامش عاجز ماند. جهان ورزش تغییر یافته بود اما برتری پورتو در پرتغال یک امر تثبیت شده نشان می‌داد. بله باشگاه در آسمان سیر می‌کرد. اما آیا واقعاً هیچ اهرم سیاسی در قدرتنمائی باشگاه تأثیرگذار نبود؟
● پورتو محبوب دولت پرتغال
بنفیکا را به‌عنوان محبوب‌ترین تیم پرتغال می‌شناسند اما آنها از همان ابتدا با انتخاب نشان عقاب برای پرچم باشگاه به همه اعلام جنگ کردند. بله در کشوری که رنگ پرچمش به نشانه صلح و بی‌طرفی ابتدا آبی بود، عذاب به‌عنوان نماد ستیزه‌جوئی و جنگاوری روی پرچم بنفیکا نقش بست. اینگونه سرخپوشان تیم پایتخت ضدحکومت و پورتوی صلح‌دوست تبدیل به باشگاه محبوب سیاسی‌ها شد.
قهرمانی‌های پیاپی این تیم را مرهون حمایت نامحسوس داوران می‌دانند و ادعا می‌کنند این تیم با ابزارهای سیاسی قصد دارد عنوان پرافتخارترین باشگاه پرتغال را از بنفیکا بگیرد. این فرضیه درست باشد یا نه نباید هیچ شکی در مورد گزینه‌ ”پورتو تیم اول پرتغالش داشت. شاهد این مدعا، استادیوم همیشه لبریز از تماشاگر ”سنترودی ترینوس ای فورماکائو دیس پورتیوا پورتوگیاش و اخیراً ”دراگائو“ است. به هر حال باشگاه پس از موفقیت‌های اواخر دهه ۸۰ دچار افت شد با این حال خیلی زود به مدد جوانان پرشور منطقه برخاست و قدرتنمائی مجددی آغاز کرد. قدرت مطلق پرتغال در دهه ۹۰ در اروپا موفقیت چندانی به‌دست نیاورد.
شاید حضور در مرحله نیمه‌نهائی لیگ قهرمانان فصل ۱۹۹۴ نقطه‌عطف پورتو فراتر از مرزهای پرتغال محسوب می‌شد. اوضاع در هزاره جدید رؤیائی‌تر شد. با ورود خوه مورینیو (مردی که از بنفیکا رانده شده بود) حضور جوانانی چون دکو و مانیش و با تجربه‌هائی چون بابا و فریه‌را، پورتو در ادامه پیشرف‌های پی‌درپی به فینال جام یوفای فصل ۲۰۰۳ - ۲۰۰۲ راه یافت. سلتیک رقیب بزرگ بود چه اینکه تا دقایق پایانی وقت اضافی دوم رؤیای قهرمانی پورتو را به حالت تعلیق گذاشت. اگر در سال‌های ابتدائی، انگلیسی‌ها به داد پورتو رسیدند این بار نوبت برزیلی‌ها بود. مهاجم طلائی آبی و سفیدها، پورتو را قهرمان و خود آقای شد. فصل بعد مدافع عنوان قهرمانی فرصتی برای حضور به‌دست نیاورد اما عرصه بزرگتری پیش رو بود: لیگ قهرمانان.
آنها در مرحله گروهی در کنار رئال‌مادرید بزرگ، مارسی پرهوادار و پارتیزان بلگراد با مربیگری ماتیوس افسانه‌ای قرار گرفتند.
صعود به‌عنوان تیم دوم گروه، حذف لکومتیو مسکو و لیون، فینالی دیگر را فراروی نماینده پرتغال قرار داد. موناکو به سرسختی سلتیک نبود. گل‌های دکو، مک کارتی و کارلوس آلبرتو برای دومین بار پورتو را بر بام فوتبال اروپا قرار داد. شکست در فینال سوپر جام اروپا آغاز سقوط مقطعی پورتو بود. بنفیکا پس از یک دهه پورتو را پس زد و قهرمان شد. خروج مورینیو توأم با کوچ جمعی ستارگان تیم درآمیخته با مشکلات مالی موجبات سقوط آبی‌ها را فراهم ساخت با این وجود باشگاه به سنت خاص خود خیلی زود برخاست. قهرمانی پورتو در لیگ و جام حذفی پرتغال تکراری‌ترین اتفاق فصل گذشته بود.
جاه‌طلبی‌های تیم بزرگ پرتغال ادامه دارد. با یک دست توانا، پرچم صلح و حمایت‌های همه‌جانبه به‌اضافه جوانان عاشقی که تنها برای موفقیت باشگاه تلاش می‌کنند تا زمان نامعلومی باد بندر به پرچم آبی‌ پورتو می‌وزد.
● نه فقط فوتبال
باشگاه بزرگ پورتو علاوه بر فوتبال در هندبال و هاکی روی چمن نیز پرافتخار است. به‌خصوص در بسکتبال که قهرمان مطلق پرتغال محسوب می‌شود. پورتو در بیلیارد، شنا، بوکس، شطرنج و حتی ماهیگیری نیز صاحب تیم‌های مقتدری است. به‌خصوص در بسکتبال که قهرمان مطلق پرتغال محسوب می‌شود. پورتو در بیلیارد، شنا، بوکس، شطرنج و حتی ماهیگیری نیز صاحب تیم‌های مقتدری است. با چنین پشتوانه عظیمی که هزاران هزار جوان را جذب این باشگاه می‌کند، سران پورتو هیچ نگرانی‌ای بابت آینده ندارند. در این راستا پورتو صاحب تنها باشگاه کریکت شمال پرتغال است و قدیمی‌ترین تیم غیرانگلیسی این ورزش نیز در ”بندر“ سکونت دارند.
● اندکی از استادیوم ”دراگائو“
این ورزشگاه تنها به ورزش اختصاص ندارد. مغازه‌های مختلف، سالن کنفرانس و رستوران بخشی از بزرگی این بنای غول‌آسا را شامل می‌شوند. به همین خاطر یوفا ”دراگائو“ را در زمره ورزشگاه‌های ۵ ستاره قرار داده است. این استادیوم علاوه بر ۲ اسکوربورد یک تلویزیون ویژه نیز دارد که مصاحبه‌های اختصاصی شبکه‌های مختلف در رختکن و پس از پایان دیدار را به‌صورت مستقیم در معرض دید حضار می‌گذارد.
”دراگائو“ که در زبان پرتغالی به معنای ”اژدها“ است. ۵۰۰ متر با ورزشگاه قدیمی پورتو فاصله دارد. همچنین برای رفاه بیشتر هواداران خط متروی ”کامپانیا“ علاقه‌مندان را از دورترین نقاط یکسره روانه دراگائو خواهد بود.
● رؤسای باشگاه
آلمیدا، داکاستا، آویلار، پاچکو، فریه‌را، ریبرو، ماگالاهاس و پینتو داکاستا از جمله رؤسای موفق تاریخ پورتو بودند. در این میان داکاستا که از سال ۱۹۸۲ ریاست باشگاه را بر عهده دارد با به ارمغان آوردن ۱۴ جام و یک ”پنتا“ (اصطلاح خاص پرتغالی‌ها به معنای ۵ قهرمانی پیاپی) نقش تأثیرگذاری رقم زد. آلمیدا را نیز به یاد بیاورید که بانی فتح جام ”اتحاد شمال“ به‌عنوان اولین افتخار تاریخ باشگاه بود.

منبع : روزنامه ابرار ورزشی