نکته هایی درباره ارتقای شغلی

هر فردی كه در سازمانی یا موسسه ای مشغول به كار می شود، پس از كسب تجربه و دستیابی به مهارتهای شغلی، به فكر ارتقای شغل و پیمودن مراحل ترقی سازمانی می افتد. اگر كسی دارای مهارتها و تجارب لازم برای انجام كاری یا هدایت گروه است، چرا برای ارتقای شغل تلاش نكند؟ در سازمانهای كنونی بخصوص سازمانهای بزرگ، فقط انجام كار و تلاش زیاد در انجام وظایف، برای پیشرفت و ترقی در مراحل كاری و گرفتن مزایای سازمانی كفایت نمی كند، بلكه مدیران نیز باید به این درك و دریافت از عملكرد و رفتار شاغل برسند كه او فردی شاخص، فعال و برجسته در كار خویش است و استحقاق رشد و ترقی سازمانی را دارد.
اگرچه گویایی و صدای كار و عمل، از بیان و شرح و توضیح درباره كار، قوی‌تر است و طبق مفهوم كلی ضرب‌المثل فارسی «دو صد گفته چون نیم كردار نیست»، ممكن است كارگر یا كارمند شاغل پیش خود فكر كند كه انجام وظایف به صورت كارا و كارآمد، خود به خود گویایی لازم را برای همه مدیران و سرپرستان دارد، ولی تجربه نشان داده است كه در همه موارد این تفكر صحیح نیست. شاغل نیز باید درجهت معرفی بهتر كارایی و كارآمدی خود برای ترقی و دستیابی به اهداف موردنظر دركارراهه شغلی، بعضی فعالیتها و تلاشهای غیركاری نیز انجام دهد.
هر شاغلی با مشخص كردن اهداف خود و تلاش برای ارتباطات بهتر سازمانی و بخصوص تعیین موقعیت و جایگاهی كه فرد تصمیم دارد به آن برسد، می تواند سعی و تلاش كند تا تاییدیه سرپرست یا مدیر خود را اخذ كند. به هرحال برای حصول ترقی در مسیر شغل چند نكته مهم وجود دارد كه به نظر می رسد دانستن آن برای هر فردی كه طالب ارتقای شغلی است، ضرورت داشته باشد:
● خودارزیابی
هر فرد قبل از آنكه در فكر كسب مزایا و یا ارتقای شغلی خود بیــــافتد، لازم است به دانش، مهارت و تــــواناییهای حرفه ای خود نظری صــادقانه كــند و درحقیقت یك خودارزیابی واقع بینانه انجام دهد. آیا مهارتهای لازم برای انجـــام نقشی مهمتر را دارم؟ اگر جواب صادقــــانه مثبت است، برای كسب و توسعه دانش و معلــومات پایه ای و مهارت كاری و حفظ روند صنعتی و سازمانی چه اقداماتی انجام داده ام؟
به هرحال اگر طالب پست سرپرستی و هدایت افراد هستیم بایستی قبلا در چند موضوع كاری از جمله مدیریت زمان یا واگذاری كار به دیگران و تقسیم و تفویض وظایف به دیگران، مهارتها و تجارب لازم را كسب كرده باشیم. با اینگونه ارزیابیها شاید به این نتیجه برسیم كه مثلا آمادگی لازم برای پذیرش نقش مدیریت یا سرپرستی را نداریم.
● خواهان ایجاد تغییر در زندگی كاری بودن
برای آنكه تغییری در مراحل كار و مسیر شغلی خود ایجاد كنید، لازم است داوطلبانه متقاضی افزایش مهارتهای خود باشید. مراقب افزایش فعالیتهای سازمانی، پروژه های جدید و موضوعاتی باشید كه افراد دیگر تمایلی به انجام آن ندارند.
● مشكل گشابودن و نه مشكل آفرینی
هر كسی می تواند در سازمان خود مشكلات را پیدا كند. تجربه می گوید اگر شما هم به دنبال مشكلات نباشید، مشكل شما را می یابد. مهارت بررسی و تجزیه و تحلیل مسائل و مشكلات سازمانی را در خود تكامل دهید و از آن به عنوان فرصتی برای توسعه و پیشرفت شغلی استفاده كنید.
● پذیرش و پیش بینی تشدید چالش كاری
برای برعهده گرفتن كار جدید اگر چه ظاهرا نامناسب و مخاطره آور باشد، داوطلب شوید. در پاره ای موارد، پذیرش پیشنهاد چنین وظایفی بهترین فرصت برای نشان دادن قابلیتهای یك فرد است. گاهی اوقات سرپرست از همكار خود می خواهد كه در موضوعی مهم، وی را یاری دهد، درحالی كه كس دیگری تمایل به چنین همكاری ندارد. در چنین مواردی موقعیت خوبی برای نشان دادن قابلیت هدایت و رهبری ایجادشده و سكوی مناسبی برای ارائه نظرات فردی وجود دارد.
● افزایش شناخت از خود
علاقه مندی و تمایل خود را به فعالیتهای شركت و سازمان خود با مشاركت مستمر در مباحث كاری نشان دهید. قبل از شركت در جلسه یا بحث، موارد و مطالب موردبحث در جلسه را بررسی كنید و چند نكته بااهمیت درباره مسائل اساسی دردست داشته باشید.
● انجام فعالیتهای داوطلبانه
انجام فعالیتهای داوطلبانه شیوه دیگری برای ایجاد زمینه ارتقای شغلی در محیط كار است و بدینوسیله می توانید دانش و ارزش كاری خود را در سازمان به دیگران نشان دهید. به خاطر داشته باشید كه وقتی دركارها حالت داوطلبانه دارید احتمالا به این نتیجه هم می رسید كه دارای مهارتهای دیگر و قدرت حل مشكلات هستید.
● تهیه و تنظیم كارنامه عملكرد
در پاره ای موارد مدیران و افرادی كه درباره تخصیص مزایا، توزیع كارانه، ارتقای سالیانه، تغییرات سازمانی و واگذاری مسئولیتهای جدید، تصمیم می گیرند، ممكن است درباره عملكرد یا ارزشهای كاری شما اطلاع موثق و دقیقی نداشته باشند، یا حتی احتمال دارد اطلاعات متناقضی هم به این افراد گزارش شود كه در تصمیمات آنها اثر بگذارد. بنابراین برای آنكه بتوانید در چنین مواردی از حقوق خود دفاع كنید و برای اثبات واقعیتها، تهیه و تنظیم یك كارنامه عملكرد شخصی ضرورت دارد و كمك شایانی در احقاق سازمانی در موقعیتهای متفاوت می كند.
● پذیرش اقبال
وقتی مسئول یا مدیری انجام كاری برجسته یا انجام یك پروژه را به شما پیشنهاد كند، شما چه واكنشی خواهید داشت؟ اگر نسبت به این پیشنهاد بی تفاوت باشید یا جواب رد دهید، درحقیقت دری را به روی خود بسته اید. بهتر آن است كه به اینگونه پیشنهادها با تفكر و تعقل لازم پاسخ دهید و اگر كار و وظیفه واگذار شده قبلی، درحال انجام یا اتمام است، به پیشنهاد جدید پاسخ مثبت دهید. در مواردی كه پیشنهاد سمت و موقعیت جدید حاصل تلاش خود شما نیست بایستی مراقب عكس العملهای اطرافیان باشید چون پذیرش اینگونه پیشنهادها موجب ایجاد تنش ناخواسته در همكاران و همردیفان می شود.
● خواسته خود را اعلام كنید
در بعضی موارد یك فرد در سازمان فرصت ارتقای شغلی را از دست می دهد، چون تصمیم گیرندگان درباره ارتقای شغلی یا واگذاری سمت جدید، اطلاعی از خواسته آن فرد نداشته اند. بنابراین لازم است در فرصتهای مناسب موضوع علاقه مندی به ارتقای شغلی را با سرپرست، مدیر یا هماهنگ كننده گروه خود در میان بگذارید.
● تمركز بر ارتقای شغلی
برای حصول به هدف ترقی در سازمان، تلاش مضاعف و متوسل شدن به شیوه ها و ابزارهایی علاوه بر انجام وظایف روزمره، نیاز دارد. یكی از این ابزارها عضویت در كمیته های كاری مختلف است. زیرا بدینوسیله مدیران سازمان متوجه می شوند كه اولا فردی پرتلاش هستید و دوم اینكه به ایجاد تغییر در دوره كاری خود علاقه دارید.
همچنین سعی كنید به عضویت گروههای حرفه ای و تخصصی درآیید. انجمنها و گروههای حرفه ای، مسیر مناسبی برای توسعه مهارتهای حرفه ای و كاری است. صرف عضویت كافی نیست، بلكه مشاركت فعال در كارهای گروهی و فعالیتهای خلاق و كسب و توسعه این مهارتها نیز لازم است.
در انجمنها و موسسات حرفه ای عضو شوید و سازمان خود را نیز از این عضویت مطلع سازید، تا آثار این اقدام در واحدهای مختلف سازمان انعكاس یابد تا بدینوسیله و انجام سایر اقدامات موضوع تمركز بر ترقی سازمانی و حصول به هدف، محقق شود.

تدوین و ترجمه: حجت الله مهریاری

منبع : ماهنامه تدبیر