پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا
هوشتان را تیز کنید
در مدارس و موسسات آموزشی و حتی در خانواده تنها بر هوش شناختی، ارزیابی هوش و تصمیم‌گیری بر اساس آن تاکید می‌شود اما هوش و استعداد تحصیلی ربطی به فعالیت احساسی‌عاطفی فرد ندارد و برجسته‌ترین افراد ممکن است در مقابل هیجانات گسیخته شکست بخورند و افراد تیزهوش نیز احتمال دارد در زندگی خصوصی‌شان مدیران خوبی نباشند و بهره هوشی افراد هیچ‌گونه پیش‌آگاهی در این‌باره نمی‌دهد که در فراز و نشیب زندگی چگونه عمل خواهد کرد.
● هوش و استعداد کافی نیست
باید بدانیم هوش و استعداد تحصیلی تنها آمادگی و مهارتی اندک برای جدال با ناملایمات زندگی به ما می‌دهد و با وجود بهره هوشی بالا هیچ نوع تضمینی در مورد شهرت اجتماعی یا خوشبختی‌اش در زندگی وجود ندارد و این جا است که از شعور احساسی و هوش هیجانی افراد نام برده می‌شود که مجموعه‌ای از خصوصیات شخصیتی و بسیار موثر در سرنوشت فرد است که بسیاری از آن غافل هستند.
● هوش هیجانی در مدرسه
پژوهشگران متعدد ابراز داشته‌اند که هوش هیجانی بر سلامت حافظه و نیروی عقل، ادراک، معنابخشی تجربه‌ها، داوری صحیح، تصمیم‌گیری مناسب و رشد روانی‌اجتماعی فرد تاثیر چشمگیر می‌گذارد. افرادی که دارای هوش هیجانی بالایی هستند قدرت بیشتری برای سازگاری با مسایل جدید دارند.
همچنین هوش هیجانی بالا با برون‌گرایی، انعطاف‌پذیری، نشاط، پرتوان بودن، هماهنگ کردن احساسات متعدد، شناسایی این احساسات و تاثیر آنها بر مغز و رفتار همبستگی دارد.
در مقابل، هوش هیجانی پایین با رفتارهای مساله‌ساز درونی، سطوح پایین همدلی، ناتوانی در تنظیم خلق‌و خو، افسرده خویی و پرخاشگری همراه است. با توجه به مسایل گوناگونی که درباره هوش هیجانی ارایه شد، می‌توان گفت که عوامل متعددی بر روند رشد یا تنزل هوش هیجانی تاثیرگذار است. مدرسه، محیط بیرونی و از همه مهم‌تر، خانواده نقش تعیین‌کننده‌ای در این زمینه دارند.
● اثبات هوش هیجانی
مفهوم هوش هیجانی بهعنوان یک عامل سازمان‌دهنده برای تفکر و برنامه‌ریزی مربیان تعلیم و تربیت به اثبات رسیده است و به کوشش‌های پراکنده‌ای که به عنوان پیشگیری اولیه محسوب می‌شود، انسجام بخشیده و آنها را در یک دیدگاه متحد ارایه می‌دهد. برای مثال در درس‌هایی که شامل داستانهای جذاب و افسانه‌ای است، کودکان در مورد احساسات قهرمانان شروع به یادگیری می‌کنند. دانش‌آموزان مشاهده می‌کنند که چه چیز موجب احساس شادمانی، ترسیدن، حسادت و غیره در این شخصیت‌ها می‌شود و چگونه این قهرمانان با احساسات خود کنار آمده یا مقابله می‌کنند. این یادگیری از طریق نظام آموزشی استاندارد صورت می‌گیرد و همان‌گونه که داستانها پیچیده‌تر می‌شوند یادگیری هیجانی هم همراه آن پیشرفته می‌شود.
● دانش‌آموزان و برنامه‌های هیجانی
اغلب دانش‌آموزانی محتاج برنامه‌های هیجانی هستند که خانواده‌هایشان ارتباطات هیجانی درستی با هم نداشته و پاسخ‌های ناسازگارانه هیجانی را به کار می‌برند.
معلوم نیست این کودکان آسیب‌دیده بتوانند در بحث‌های کلاسی که مستلزم در میان گذاشتن هیجان با دیگران است، شرکت کنند یا حتی شاید ممکن است از این موضوع، احساس ناراحتی یا اجبار نیز بکنند. اما این مشکل بدون راه‌حل نیست و می‌توان دانش‌آموزان را با مرحله آموزشی به مراحل بالاتری رساند اما پیش از آن باید ببینیم این دانش‌آموز در چه حالتی از هوش هیجانی قرار دارد و بعد با مهارت‌هایی که ارایه می‌دهیم بتوانیم به او این نیرو را بدهیم که با عامل فشار مقابله کرده و کنار بیاید و سپس بتوانند به یادگیری موثرتر بپردازند.
موسسات و آموزشگاه‌هایی که برنامه‌هایی مهارت‌های اجتماعی را به عنوان قسمتی از برنامه‌های جامع و مداوم آموزش خود قرار می‌دهند پیشنهاد می‌کنند این برنامه‌ها برای همه دانش‌آموزان اجرا شود و نه فقط، برای دانش‌آموزان مشکل‌دار. برنامه‌هایی که اصول اصلی آنها عبارت است از:
▪ طرح مطلب الگو
▪ تمرین
▪ کاربرد و پاداش.
● ۴ نکته برای مربیگری هیجانات
۱) از هیجانات دانش‌آموزان مطلع باشید.
۲) هیجانات را بهعنوان فرصتی برای تدریس و ایجاد صمیمیت در نظر بگیرید.
۳) باهمدلی صادقانه به احساسات دانش‌آموزان گوش دهید.
۴) به دانش‌آموز کمک کنید تا هیجانات خود را به نحو صحیح بیان کند.
منبع : روزنامه سلامت
