ارزیابی عوامل موثر در پراکسیداسیون لیپیدی بیماران همودیالیزی و پیوندی

● زمینه و هدف:
آترواسکلروز یکی از دلایل عمده مرگ و میر بیماران همودیالیزی و پیوند کلیه ای می باشد، که دلیل به وجود آمدن آن هیپرلیپیدمی و افزایش پراکسیداسیون چربی ها است، لذا همیشه یکی از اهداف اصلی درمان این گونه بیماران، حذف عوامل خطرزا می باشد. مطالعات گذشته نشان داده که عوامل مختلفی در پراکسیداسیون چربی ها نقش دارند، لیکن تمامی این عوامل در یک مجموعه تاکنون بررسی نگشته است. برای روشن شدن دلایل هیپرلیپیدمی و عوامل موثر پراکسیداسیون چربی ها، در این مطالعه به بررسی سطـوح سـرمـی کلستـرول تــام، تـری گلـیسریـد، کلـسترول- لیپوپروتئین با دانسیته بالا (HDL-c)، کلسترول- لیپوپروتئین با دانسیته پایین (LDL-c)، آلبومین، منیزیوم (Mg)، مالون دی آلدیید (MDA) و ظرفیت آنتی اکسیدانی تام این گونه بیماران پرداخته و نتایج با اطلاعات به دست آمده برای گروه کنترلی که از نظر سن و جنس با بیماران یکسان بود مقایسه شد.
● مواد و روش ها:
در این مطالعه مقطعی ۳۰ بیمار همودیالیزی و ۳۰ بیمار پیوند کلیه ای شرکت نمودند. آزمایش های فوق بر اساس دستورالعمل کارخانه سازنده کیت های آزمایشگاهی، بر روی سرم به دست آمده از خون ناشتای بیماران انجام شد و نتایج با مقادیر سرمی ۳۰ فرد سالم که گروه کنترل را تشکیل می دادند مقایسه گردید. به علاوه در بیماران با پیوند کلیه سطح سیکلوسپورین تام خون نیز اندازه گیری شد.
● یافته ها:
نتایج به دست آمده نشان داد که سطح سرمی تری گلیسرید (P<۰.۰۵) و (P<۰.۰۰۱) MDA بیماران پیوندی و همودیالیزی بیشتر از گروه کنترل می باشد، در صورتی که غلظت آنتی اکسیدان تام آنان کمتر بود (P<۰.۰۰۱). به علاوه، غلظت سرمی منیزیم بیماران همودیالیزی در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنی داری (P<۰.۰۱) داشت، در صورتی که سطح منیزیم بیماران پیوندی کاهش معنی داری (P<۰.۰۱) را نشان داد. سطح سرمی آلبومین هر دو گروه بیماران در مقایسه با گروه کنترل نیز کاهش معنی داری داشت (P<۰.۰۰۱) نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که رابطه مثبت و معنی داری بین غلظت تری گلیسیرید و سطح MDA وجود دارد (r=۰.۴۷, P<۰.۰۰۱)، در حالی که بین تری گلیسیرید و آنتی اکسیدانت تام همبستگی معکوس و معنی داری مشاهده شد (r=-۰.۴۲, P<۰.۰۰۱). هم چنین، همبستگی معکوس و معنی داری بین سطح سرمی منیزیم و سیکلوسپورین در میان بیماران پیوندی به دست آمد (r=-۰.۴۴, P<۰.۰۰۱).
● نتیجه گیری:
از تحقیق حاضر این گونه می توان نتیجه گرفت که درمان با سیکلوسپورین دلیل اصلی کاهش منیزیم در بیماران پیوندی می باشد. بنابراین بهتر است هم زمان با تجویز سیکلوسپورین، منیزیم نیز برای بیماران پیوندی تجویز گردد. هم چنین، کاهش سطح آنتی اکسیدانت تام در میان بیماران نشانگر این نکته می باشد که تجویز آنتی اکسیدانت های طبیعی هم چون ویتامین های C و E می تواند باعث کاهش ریسک آترواسکلروز در این بیماران گردد.

غلام رضا مشتاقی کاشانیان
نادره رشتچی زاده
امیر قربانی حق جو
حسن اردکانی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی