کارنامه تولید و مصرف روی در جهان

روی در دمای معمولی به صورت كریستال است اما زمانی كه بین ۱۱۰ تا ۱۵۰ درجه سانتیگراد حرارت می‌بیند، به صورت مایع درمی‌آید و می‌توان آن را به صورت ورقه یا هر شكل دیگری درآورد. این فلز سفید – آبی معمولا در گالوانیزه كردن آهن و یا ساخت آلیاژ مس، نیكل، برنج و دیگر فلزات سفید رنگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. تركیبات مختلفی از فلز روی در صنایع مختلف كاربرد دارد. اكسید روی ازجمله تركیباتی است كه بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. این اكسید در انواع اسیدها قابل حل است ولی به هیچ وجه در آّب حل نمی‌شود. روی سفید كه حالت پودری شكل اكسید روی است در ایجاد پوشش روی كاغذها یا در پاك‌كن و وسایل نقاشی استفاده می‌شود. علاوه بر آن در تركیبات بسیاری از لوسیون‌ها این پودر سفید رنگ نیز وجود دارد كه دلیل آن قدرت این تركیب در جذب نور ماورای بنفش است. كلرید روی در سیمان وجود دارد و به عنوان محافظ چوب استفاده می‌شود. سولفید روی در ساخت تلویزیون‌ها و تجهیزات فعال با اشعه ایكس استفاده می‌شود. فلز روی یكی از ضروری‌ترین مواد مغذی گیاهان است كه بدون آن هیچ گیاهی نمی‌تواند روند رشد خود را به خوبی طی كند و به حیات خود ادامه دهد. با توجه به مواردبسیار زیاد مصرف این فلز و تركیبات آن، سطح عرضه و قیمت این فلز از موضوعاتی بسیار با اهمیت در اقتصاد جهان است. در سال ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ میلادی، قیمت روی در بازارهای جهانی تقریبا دو برابر شد. به گزارش دست‌اندركاران صنعت روی در فاصله سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۳ میلادی هر پوند روی در بازارهای جهانی با قیمتی معادل ۳۵ سنت مبادله می‌شد اما با پایان یافتن سال ۲۰۰۳ بازار روی جهان یكباره دگرگون شد و قیمت هر پوند روی به ۶۲ سنت ارتقا یافت. این روند افزایشی ادامه یافت تا امروز كه هر پوند روی با قیمتی حدود ۷۰ سنت مبادله می‌شود. ضرورت وجود این فلز باعث شد تا سرمایه‌گذاری‌های زیادی در بخش تولید آن انجام شود.بیش از ۳۰ میلیون دلار در حوزه‌های واقع در شمال كانادا سرمایه‌گذاری شده است تا معادن روی شناسایی و حفاری شوند. به گزارش اتحادیه بین‌المللی روی در سال ۲۰۰۴ میلادی ۹ میلیون و ۶۳۶ هزار تن سنگ روی از معادن جهان استخراج شد كه نسبت به سال پیش از آن ۶۳ هزار تن بیشتر بوده است . در این سال، ایالات متحده آمریكا، بزرگترین تولیدكننده روی معدنی در جهان بود و سه میلیون و ۶۰۸ هزار تن روی به بازار جهانی عرضه كرد. در سال مورد بررسی یعنی سال ۲۰۰۴ میلادی اروپا یك میلیون و ۳۷ هزار تن روی، آفریقا ۳۵۳ هزار تن روی، آسیا سه میلیون و ۳۴۰ هزار تن روی و اقیانوسیه یك میلیون و ۲۹۸ هزار تن روی تولید كرد این در حالی است كه در سال پیش از آن یك میلیون و ۱۹ هزار تن روی در اروپا، ۲۵۶ هزار تن روی در آفریقا، سه میلیون و ۷۹۵ هزار تن روی در آمریكا، سه میلیون و ۵۶ هزار تن روی در آسیا و یك میلیون و ۴۴۷ هزار تن روی در اقیانوسیه تولید شد. در ۴ ماه اول سال جاری، تولید روی در اروپا با ۶/۳ درصد افزایش نسبت به سال گذشته به ۳۵۷ هزار تن رسید. در همین بازه زمانی تولید روی در آفریقا ۸/۹ درصد و در آسیا ۹/۲ درصد رشد كرد. در مقابل، ایالات متحده آمریكا شاهد كاهش ۱/۲ درصدی سطح تولید روی در چهار ماه اول سال ۲۰۰۵ میلادی و اقیانوسیه شاهد كاهش ۷/۰ درصدی سطح تولید خود نسبت به سال گذشته بوده است. به طور كلی در ۴ ماه اول سال ۲۰۰۵ میلادی، تولید سنگ روی در جهان ۹/۰ درصد رشد كرد و به ۳ میلیون و ۱۵۸ هزار تن رسید. آمریكا در تمام سال‌های قرن حاضر، بیشترین تولید روی معدنی را داشته است و پس از آن كشورهای قاره آسیا بار تولید و عرضه روی را بر دوش كشیدند. از نظر حجم تولید روی در جهان، اقیانوسیه رتبه سوم، اروپا رتبه چهارم و آفریقا رتبه آخر را دارد. اگرچه در سال اخیر، نرخ رشد تولید آفریقا از دیگر كشورها بیشتر بوده كه سهم اعظم آن صرف تامین نیاز داخلی كشورهای آفریقایی شده است.از نظر حجم تولید فلز روی یعنی انجام فعالیت‌های پالایشی برای استخراج فلز از روی معدنی، كشورهای قاره آسیا رتبه اول را دارند اما، پس از آسیا،‌ اروپا و بعد از آن آمریكا قرار دارد. اقیانوسیه و آفریقا از نظر حجم تولید فلز روی به ترتیب رتبه‌های آخر را دارند. در سال ۲۰۰۴ میلادی ۱۰ میلیون و ۱۶۷ هزار تن فلز روی در جهان تولید شد كه نسبت به سال پیش از آن ۲۹۸ هزار تن افزایش داشته است. سطح تولید فلز روی در جهان در سال ۲۰۰۴ میلادی ۹/۲ درصد نسبت به سال پیش از آن افزایش داشته است.میزان تولید فلز روی در جهان از سال ۲۰۰۱ میلادی تا به حال سیر صعودی داشته است. سطح تولید فلز روی از سال ۲۰۰۲ میلادی به سال ۲۰۰۳ حدود ۴/۱ درصد افزایش داشته است در حالی كه در سال بعد از آن، نرخ رشد سطح تولید ۹/۲ درصد بود. سطح تولید این فلز در فاصله سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۲ میلادی ۱/۵ درصد رشد داشته است كه نسبت به ۴ ماه اول سال جاری كمتر بود. در ۴ ماه اول سال ۲۰۰۵ میلادی ۳ میلیون و ۴۶۸ هزار تن فلز روی در جهان تولید شد. سطح تولید این فلز نسبت به ۴ ماه اول سال گذشته ۵/۵ درصد رشد داشته است. در ۴ ماه اول سال ۲۰۰۵ میلادی یك میلیون و ۶۳۵ هزار تن فلز روی در آسیا تولید شد. در این بازه زمانی ۹۱۴ هزار تن فلز روی در اروپا، ۶۷۱ هزار تن در آمریكا، ۱۵۳ هزار تن در اقیانوسیه، ۹۵ هزار تن در آفریقا تولید شد. در سال ۲۰۰۴ میلادی سطح تولید فلز روی در آسیا ۴ میلیون و ۷۲۹ هزار تن بود كه نسبت به سال پیش از آن ۸/۵ درصد رشد كرد . در همین سال، نرخ رشد تولید فلز روی در آمریكا ۳ درصد، و در آفریقا ۲۴ درصد بوده است. در مقابل سطح تولید فلز روی در اروپا و اقیانوسیه به ترتیب ۹/۰ و ۱۶ درصد كاهش داشته است. گفته می‌شود افزایش قیمت این فلز در سال‌های اخیر، اصلی‌ترین عامل رشد سطح تولید آن در معادن جهان بوده است زیرا هرچه قیمت فلز بیشتر باشد، سودآوری تولیدكنندگان بیشتر است و میزان فلز تولید شده درجهان ارتقا می‌یابد البته سطح تقاضا نیز تاثیر چشمگیری در میزان تولید هر كالا دارد. در سال ۲۰۰۴ میلادی ۱۰ میلیون و ۴۶۶ هزار تن فلز روی در جهان مصرف شد كه نسبت به سال پیش از آن ۶ درصد افزایش داشته است. نرخ رشد سطح مصرف در سال ۲۰۰۳ میلادی نسبت به سال ۲۰۰۲ میلادی معادل ۴/۴ درصد و در سال پیش از آن ۵ درصد بوده است. در سال ۲۰۰۴ میلادی آسیا بزرگترین مصرف‌كننده فلز روی در جهان بود. در این سال ۵ میلیون و ۵۷ هزار تن فلز روی در آسیا مصرف شد كه نسبت به سال پیش از آن ۴۱۲ هزار تن افزایش داشته است. پس از آسیا، اروپا بیشترین مصرف فلز روی را در جهان داشت. در سال ۲۰۰۴ میلادی ۲ میلیون و ۸۴۰ هزار تن فلز روی در اروپا، ۲ میلیون و ۱۱۳ هزار تن فلز روی در آمریكا، ۲۶۳ هزار تن فلز روی در اقیانوسیه و ۱۹۳ هزار تن فلز روی در آفریقا مصرف شد. به استثنای اقیانوسیه، سطح مصرف فلز روی در قاره‌های دیگر در سال ۲۰۰۴ میلادی نسبت به سال پیش از آن افزایش داشته است. طبق آمار موجود، سطح مصرف این فلز در اروپا ۵۱ هزار تن، در آمریكا ۱۶۰ هزار تن، در آسیا ۴۱۲ هزار تن و در آفریقا ۱۹ هزار تن افزایش داشته است. در ۴ ماه اول سال جاری سه میلیون و ۵۱۱ هزار تن فلز روی در بازارهای جهانی مصرف شد. نرخ رشد مصرف این فلز در ۴ ماه اول سال جاری نسبت به سال پیش از آن ۱/۲ درصد بوده است. در این بازه زمانی، نرخ رشد مصرف فلز روی در آسیا بیش از دیگر مناطق جهان بوده است. آمریكا نیز از نظر نرخ كاهش سطح مصرف فلز روی ركورددار است. در ۴ ماه اول سال ۲۰۰۵ میلادی ۹۴۱ هزار تن فلز روی در اروپا مصرف شد كه نسبت به سال پیش از آن ۸/۰ درصد رشد كرد. در این زمان یك میلیون و ۷۵۹ هزار تن فلز روی در آسیا و ۹۴ هزار تن در اقیانوسیه مصرف شد كه نسبت به سال پیش از آن به ترتیب ۶ درصد و ۱ درصد رشد داشته است. در ۴ ماه اول سال ۲۰۰۵ میلادی ۶۵۵ هزار تن فلز روی در آمریكا و ۶۲ هزار تن در آفریقا مصرف شد كه نسبت به سال پیش از آن به ترتیب ۹/۵ درصد و ۶/۱ درصد كاهش داشته است.

منبع : مجله گسترش صنعت