فرازها و فرودهای آمازون

معمولاً دشوار بتوان تصور كرد كه زمین زیر پایمان می‌تواند چیزی غیر از یك ماده سفت و محكم باشد. اما در واقع پوسته زمین كشسان و انعطاف‌پذیر است. پوسته در بسیاری از جاها به اندازه كسری از سانتی‌متر بالا و پایین می‌شود كه معمولاً با تغییر مقدار آب، برق، یخ و فشار هوا كه بر روی آن سنگینی می‌كنند همراه است. خوشبختانه گیرنده‌های سیستم تعیین موقعیت جهانی (GPS) به طرز شگفت انگیزی برای مشخص كردن میزان این فراز و فرودها به قدر كفایت حساس هستند. یكی از این ایستگاه‌های GPS از ۱۹۹۵ در یافائوس برزیل در ساحل رود ریونگرو واقع در نزدیكی محل اتصال این رود با رودخانه آمازون كار گذاشته شده است. مایكل بویس (M.Bevis) زمین فیزیكدان دانشگاه ایالتی اوهایو در كلمبوس و تیمی از همكاران آمریكایی و برزیلی بالا و پایین رفتن‌های این محل را به اندازه سه اینچ (cm۵.۷) در یك سال گزارش داده‌اند. این یك ركورد جهانی جدید است: تقریباً دو برابر بزرگترین نوسانی كه تا پیش از این ثبت شده بود. آمازون رودخانه موارد استثنایی و بی نظیر است. این رود بیشترین میزان برون ده آب، در حدود ۱۳۵۰ مایل مكعب در سال را دارا است كه این مقدار برای افزایش وسعت دریاچه بزرگ نمك «گریت سالت» به اندازه تقریباً یك مایل كافی است. آمازون طی فصل باران از دسامبر تا اواسط مه به شدت پرآب می‌شود. در نزدیكی مانائوس مقدار آب گاه از ۳۰ فوت به ۹۰ فوت در سال می‌رسد. گروه بویس دریافتند كه پوسته زمین زیر سنگینی فشار آب رودخانه پایین می‌رود و شاخه‌های رود در سرتاسر منطقه در مساحتی به وسعت ۱۲۵ مایل جریان می‌یابد. در نیمه دوم سال كه جریان آب كاهش می‌یابد پوسته بار دیگر سر جای خود بازمی‌گردد.

منبع : روزنامه شرق