مهدویت؛ آرامش جهان در سایه سار امامت

اهداف بلند اسلام راستین در امامت تجلی یافته است و تحقق اهداف رفیع و گسترده امامت در مهدویت به ثمر می نشیند. مهدویت در فردی معصوم از تبار خاتم پیامبران تجلی یافته است تا برگ برنده و زرین تحقق تمام و كمال اهداف رسالتهای الهی در طول تاریخ را از آنِ خود كند و قدرت دین را همراه حكمت و رحمت بر گستره زمین برافراشته نموده و بشریت سرگردان را به سر منزل معبود و مقصود هدایت نماید.
قرآن كریم روشی ویژه و منحصر به فرد برای مطرح نمودن دكترین مهدویت به كار گرفته است و تمام اصول خود را در این الگو نهادینه نموده و با توجه به سنتهای تخلف ناپذیر الهی نوید و تحقق این آرمان بزرگ الهی را به بشریت داده است و منتظران راستین امام مهدی(عج) را بینشی روشن و مسیری صحیح و انگیزه ای متعالی بخشیده است، و آنان را به سوی سازندگی همه جانبه در دوران انتظار دعوت نموده و شاخصها و ویژگیهای منتظران را نیز ترسیم كرده است.
قرآن كریم، یگانه مرجع وحیانی اسلام است كه به صورت مكتوب نیز به دست ما رسیده است.
اعجاز قرآن كریم، دسترسی انسانها به گزاره های وحیانی آن را آسان نموده است. از جمله وجوه اعجاز قرآن، اعجاز علمی است كه قرآن را كتاب علم و دانش، و منبعی سرشار و لایزال قرار داده است، و حقایق و قوانین هستی را در كنار سنتهای الهی حاكم بر جوامع بشری به گونه ای بسیار گویا و قابل فهم برای انسانها به ارمغان آورده و ما را به تحقیق و پژوهش در این كتاب آسمانی مدون و تحریف ناپذیر دعوت نموده است.
بنابراین، برای دستیابی به دیدگاههای آخرین آیین آسمانی در باب حقایق جهان هستی و سنتهای حاكم بر آن باید به قرآن كریم مراجعه كرده و از رهنمودهای این كتاب نامتناهی و معجزه همیشه جاوید اسلام پیوسته بهره مند شویم، و بسیاری از اصول، فروع و نیز اسرار انسان و هستی را از متن و بطن قرآن كریم بیرون كشیده و در فضای آشوب زده علوم، عرضه ای زیبا و آراسته از حقایق قرآنی داشته باشیم.
اسلام، قله های رفیع هستی، و قله های كمال انسانی را به هم پیوند داده، و راهنمای انسان در تمام مراحل هستی بوده است و همواره بهترین و شایسته ترین طرح و برنامه، امكانات و مسیر رسیدن به قله های كمال انسانی را فرا روی انسان نهاده است و آخرین سخن خود را در آخرین آیات وحیانی خود برای تمام بشریت - به خوبی ترسیم كرده است. آنجا كه پیامبر خاتم(ص) پس از ابلاغ آخرین پیام الهی، و پایه گذاری مهمترین عامل استقرار حاكمیت الهی در جامعه بشری؛ یعنی امامت، به دریافت آیه ای رسا از محكمات ام الكتاب نایل می گردد و آن را برای بشریت به عنوان هدیه ای الهی اما بسیار بزرگ و بی بدیل به ارمغان می آورد:
(الیوم اكملت لكم دینكم و أتممت علیكم نعمتی و رضیت لكم الاسلام دیناً).
در چنین روزی با پایه گذاری اصل متین و استوار امامت در نهاد جامعه اسلامی، كامل ترین دین (اسلام) و متمم نعمتهای الهی (نعمت امامت) بر انسانیت سایه افكنده، و اسلام در این چهره زیبا و آسمانی تجلی یافته، مترقی ترین آیین الهی برای بشریت گشته است.
تمام نقشه های دشمنان اسلام، با بنیانگذاری اصل امامت، نقش بر آب شده و نوید پیروزی جهانی دین مبین اسلام، و شكست مفتضحانه بدخواهان این رسالت آسمانی، با وجود همه تنگناها و مشكلات، امری مسلم گشته، استقرار آیین حق در جامعه بشری بدون تردید و بدون وقفه انجام می یابد و بشریت به سوی اهداف از پیش تعیین شده در حركتی پیوسته و تكامل زا و تكامل آفرین خواهد بود.
(الیوم یئس الذین كفروا من دینكم، فلا تخشوهم واخشون).
بنابراین، با توجه به استقرار اصل امامت در نهاد جامعه اسلامی و جامعه انسانی، هیچ ترس و واهمه ای از تسلط كافران و بدخواهان بر این مكتب و برنامه الهی، نداشته باشید؛ زیرا تمام امیدهای آنان به یأس و نومیدی تبدیل شده و نباید به خود هرگونه هراسی را راه دهید، و به جای ترس از آنان، از آفریدگار حكیم، دانا، مهربان و تدبیر كننده زندگی تان بترسید، و در حقیقت از ضعفهای خود در برابر تكلیفهای سنگین الهی كه بر دوش شما گذاشته شده است و عدم حركت در راستای امامت راستین باید بیم داشته باشید.
این پیام بسیار رسا و حكیمانه قرآن كریم، مسیر طبیعی و منطقی تمام انسانها را در عصر امامت راستین كه پس از ارتحال ملكوتی خاتم پیامبران، عهده دار رهبری جامعه انسانی است ترسیم نموده است، و نقش امامت راستین را در طول تاریخ تبیین می نماید.
مهدویت در اسلام از جایگاه رفیعی برخوردار بوده و آخرین قله از قله های امامت راستین برای بشریت است، كه در جای جای آیات قرآن، ریشه و اصول و پایه های آن، و مصادیق و نقشهای زیبا و حیاتی آن گوشزد شده است.
سوره های مكی و مدنی قرآن، به طور پیوسته و بسیار نغز، حق مداری قوانین الهی و عدالت مداری برنامه های اسلام را مطرح می كند، و ارزشی بودن این حركت پیوسته را در امامت راستین اسلام متجلی نموده، و نمونه بی بدیلِ حق گرایی و عدالت مداری را در مهدویت اسلامی خلاصه كرده است.
تجلی اهداف بلند اسلام در امامت، و تجلی امامت گسترده و فراگیر در مهدویت، و تجلی مهدویت در فردی از تبار خاتم پیامبران؛ یعنی حضرت محمدبن الحسن العسكری(ع) به این معناست كه تمام اهداف انبیای پیشین را در مقطع زمانی خاص جاری و ساری كرده و برگ زرین این پیروزی موعود را در دست قدرت، حكمت و رحمت خود گرفته، بشریت را به سر منزل مقصود می رساند.
● روش شناسی فرهنگ آفرینی قرآن كریم
قرآن كریم برای آفریدن فرهنگی نوین، و زدودن فرهنگ جاهلی آمیخته با واپس گرایی شرك و بت پرستی، لازم بود جهشی نو و حركتی پیوسته در جهت بازیافت توحید ناب و فراموش شده یا آلوده به مفاهیم مسخ شده و اساطیر برخاسته از ذهنیتهای حصار یافته با زنجیرهای شرك و بت پرستی را آغاز نماید؛ به همین دلیل، برای رسیدن به این هدف بزرگ، روشی ویژه به كار گرفت.
ترتیب نزول آیات و سوره های قرآن كریم در دوران ۱۳ ساله مكه و ده ساله مدینه می تواند نشانگر این روش باشد.
هر چند اصول این روش در چند كلمه خلاصه می شود، اما پیاده كردن و اجرای صحیح آن به زمانی طولانی و آیاتی فراوان و پیوسته نیاز داشت، و آثار موفقیت روش قرآن را در تحقق یك جهش عظیم و آن هم در زمانی بسیار اندك با توجه به عمق تخریب فرهنگی ناشی از تحریف مفاهیم بلند آسمانی، كه در تعالیم ابراهیم خلیل و تعلیمات ناب موسای كلیم و عیسی روح ا... تجلی یافته بود می توانیم لمس كنیم.
فرهنگ سازی و فرهنگ زایی قرآن كریم را در كنار آسیب زایی فرهنگ جاهلی باید مطالعه نماییم، تا زیبایی های فوق العاده و معجزه برتر این كتاب الهی را به خوبی دریابیم.
روش منحصر به فرد قرآن كریم در زیر و رو كردن مفاهیم و ارزشهای جاهلی، و تحول فرهنگ جاهلی گروندگان به اسلام به فرهنگ متعالی و ناب الهی، با مطالعه دقیق آیات قرآن كریم آن هم (به ترتیب نزول) به دست می آید.
نقطه آغاز تحول را در مطلع سوره مباركه علق و سپس در سوره حمد و مطالع سوره های مزمل، مدثر و قلم تا آخرین سوره كه مائده باشد می بینیم.
دستور خواندن، و فراگیری علم و معرفت، در یك محیط جاهلی و كاملاً بیگانه با علم و معرفت، توجه دادن به نام و نشان ربوبیت و پروردگاری، آفرینش و آفرینندگی و حركت تكامل یافته هستی و انسان، بذل و بخشش و جود و كرم كه برای یك عرب جاهلی بسیار معنادار و با ارزش است، و توجه دادن انسان به منبع بذل و بخشش و سرچشمه جود و كرم و سخاوت كه در بخشش علم و معرفت بهترین تجلی را داشته است، و انسان را از تاریكیهای نادانی به افقهای پرفروغ دانایی رهنمون بوده، نشانگر یك جهش جدید و بسیار متفاوت با دنیای معروف علم در جهان آن روز می باشد.
سیر از آیات روشن و محسوس و ملموس الهی به سمت آیات نهفته و از یاد رفته، حركتی بسیار زیبا، پرجاذبه و دقیق، با یك روانشناسی عمیق بوده، كه قله های معرفت را در دسترس همان انسان عصر جاهلی قرار داد. و با تكرار حكیمانه، و پیوستگی و آراستگی قالبهای لفظی و مفاهیم بلند، و مراعات ظرفیتها و انگیزه ها و ایده آلها به صورتی عالمانه و انسان شناسانه یك تجربه بسیار بزرگ را عینیت بخشید، و یك جهش عظیم نرم افزاری را پدید آورد كه دانشمندان هنوز در حال مطالعه عمیق آن هستند و باید باشند.
آنچه مسلم و غیرقابل تردید است، بركات و آثار مثبت این روش الهی در قرآن كریم است كه تمدن عظیم اسلامی مدیون و مرهون آن می باشد.
تمام محورهای عنوان شده در آیات قرآن به ترتیب نزول هر چند به تنهایی امكان مطالعه را دارد، ولی به صورت پیوسته با سایر مفاهیم و منظومه وار و در یك جا و یك واحد همه جانبه و آن هم فراگیر برای تمام زمینه های وجودی انسان و جهان، به گونه ای دقیقتر قابل مطالعه خواهد بود.
آیات ویژه مهدویت را به صورت جداگانه از سایر محورها و زمینه های مرتبط به آن می توانیم ببینیم، ولی مطالعه آن به صورت یك بخش از یك كل به هم پیوسته، مطالعه ای دقیق و عملی بوده و آن را بهتر می توانیم دریابیم.
زیرسازهای یك مفهوم و لوازم آن، و مفاهیم مرتبط به آن، در فهم بهتر آن مفهوم در یك بررسی علمی امری اجتناب ناپذیر می باشد.
زیرساختهای مهدویت در قرآن كریم را می توان به دو بخش هدایت به حق و امامت فراگیر تقسیم كرد.هدایت به حق، روح امامت راستین بوده و محور اصلی تمام برنامه های الهی برای تكامل و پیشرفت صحیح و مطلوب انسان می باشد. هدایتی كه خود حق است و انسانها را به سمت حق می كشاند، تا با رسیدن به آن، و تحقق كامل آن، یك انسان هدایت یافته، امكان هدایتگری پیدا كند، و با رسیدن به قله رفیع حق شناسی، حق خواهی و حق پرستی، دیگران را به حق شناسی و حق خواهی و حق پرستی رهنمون باشد.
تمام تحولات هستی و جامعه انسانی را بر محور حق، و با هدایت به امر قرار داده است. هادیان الهی، همیشه خود هدایت یافتگانی هستند كه هدایتگری مهمترین ویژگی آنان بوده، و یكی از آثار این هدایتگری فراگیر، امامت راستین آنان برای دیگران می باشد.
بنابراین، اساس مهدویت را در اصل اصیل و اجتناب ناپذیر «ان علینا للهدی» باید بیابیم، و سپس این سیر هدایتگری را در جامعه بشری تعقیب نموده، تا از راه همین ویژگی اساسی به امامان راستین دست یابیم، و اصول و افقهای گسترده و قله های مرتفع این هدایت را در كنار هم ببینیم، و كاركرد آن را در عرصه های به هم پیوسته زمانی از لابه لای سنتهای تخلف ناپذیر الهی به دست آوریم، تا این كه قله رفیع این یگانه محور تكامل بخش و تكامل آفرین را در اصل مهدویت راستین ببینیم.
پیروزی مسلم حق بر باطل، و بطلان پذیری باطل ، و تجلی آن در ستم زدایی امامت راستین، و مقهور شدن مفتضحانه ستمگران، و سكانداری متقیان و صالحان و بدست گرفتن رهبری حركت انسانها، به سمت اهداف والای آفرینش، كه در عبودیت گسترده آنان برای حق تجلی می یابد، از آثار روشن و بینش عمیق قرآن كریم در طرح حقیقت، و ابعاد و لوازم و نتایج طبیعی و منطقی (اصل هدایت الهی) می باشد.
بنابراین، وراثت زمین از آنِ نیكان است، و پاكان از هر گونه شرك و بت پرستی و آلودگیهای ستم و ستمگری در تمام سطوح زندگی و در تمام ابعاد آن؛ یعنی عصمت و مصونیت از هرگونه انحراف، عهده داریِ حاكمیت، در تمام این كره خاكی را پشت سر خواهد داشت.
و نیاز این امامت به مؤمنان صالح و صابر امری بدیهی بوده و جهاد با كژیها و كژاندیشان را سرلوحه كار آنان قرار خواهد داد.
در این مجموعه، نقش سنتهای تخلف ناپذیر تاریخ، و نقش انسانها در تحولات فردی و اجتماعی جامعه انسانی، و نقش انبیا و اوصیا در هدایتگری و كمال یابی انسان، و نقش امتحانها و آزمونهای الهی در پیشرفت انسان و رساندن او به اهداف آفرینش، و نقش امامت راستین همه با همدیگر دیده شده، و قرار گرفتن مهدویت در قله رفیع امامت مسأله ای روشن خواهد بود.
باطل ستیزی براساس حق طلبی و حق خواهی، و ظلم ستیزی برای برچیدن بساط باطل و ستم و شرك و بت پرستی براساس اصول شناخته شده عدالت مدار، اصلاحی گسترده و فراگیر را می طلبد، و جهان انسانیت را با امامتی عدالت مدار، آرمان گرا و عبودیت پرور برای خالق یكتا آشنا می سازد و پیوند می دهد، و پایان حركت انسانها را در پیوند ناگسستنی انسان با حق و عبودیت فرا گیر و همه جانبه و تكامل زا رقم می زند. كه چهره واقعی دین خاتم را چهره ای پرفروغ و بی بدیل نشان داده (لیظهره علی الدین كله)، و پرچم عبودیت پیوسته انسانها را برای حق كه تجلی ربوبیت همه جانبه اوست بر افراشته خواهد نمود و (یعبدوننی لایشركون بی شیئاً) به بهترین شكل، و در رساترین قامت خود نمایان خواهد گشت و بدین ترتیب، دوران غیبت اسرارآمیز، و انتظار شایسته، از فصلهای به هم پیوسته این حركت راستین امامت و هدایت به امر خواهد بود.

سید منذر حكیم

منبع : روزنامه قدس