میراث حلقه‌ها

در روز یک‌شنبه در جشن افتتاحیه المپیک پکن که بدون شک در پایان آن را بهترین المپیک تاریخ خواهند نامید، دیوید بکام با یک اتوبوس «روت مستر»‌ به استادیوم لانه پرنده وارد خواهد شد. در حالی‌که بیش از یک میلیارد نفر شاهد این صحنه خواهند بود او به لئونالوئیس خواهد پیوست و در یک مراسم هشت‌دقیقه‌ای پرچم المپیک به بوریس جانسون شهردار لندن تقدیم خواهد شد. بدین‌ترتیب المپیک ۲۰۰۸ پکن هم به تاریخ خواهد پیوست و از یک‌شنبه لندن چهار سال فرصت دارد تا نامش را در کتابچه المپیک به عنوان یکی از بهترین میزبانان ثبت کند.
اما به‌راستی میراث المپیک برای شهرهای برگزارکننده آن چیست؟ تاکنون ۲۲ شهر میزبان المپیک بوده‌اند که در این شهرها، شهرهای بزرگی چون لس‌آنجلس، لندن، سیدنی و شهرهای کوچکی چون سئول، هلسینکی و آنتورپ دیده می‌شود. در هر حال تاثیر المپیک بر شهرهای میزبان هم مثبت و هم منفی بوده. در بهترین المپیک‌ها بچه‌ها برای حضور در ورزش تشویق شده، شهر به استادیوم‌هایی باکلاس جهانی مجهز شده و دلار توریست‌ها در شهر جاری می‌شود که بارسلون بهترین نمونه در این مورد است. اما در بدترین المپیک‌ها، کشور و شهر میزبان زیر بار قرض می‌رود که آتن نمونه بارز این مسئله است. در اینجا به میراثی که المپیک برای چند شهر میزبان باقی گذاشته اشاره می‌کنیم:‌
● آتن ۲۰۰۴
پایتخت یونان و خانه معنوی بازی‌های المپیک زمانی‌که موفق به گرفتن میزبانی المپیک ۱۹۹۶ در صدمین سالگرد شروع این مسابقات نشد بسیار ناامید گشت اما در نهایت میزبانی رقابت‌های ۲۰۰۴ به آتن سپرده شد. مسوولان یونانی در مراسم اعلام این تصمیم در لوزان در سال ۱۹۹۷ برای برگزاری المپیک به بهترین شکل ممکن زیر فشار قرار گرفتند.
این بازی‌های سمبلیک به محل تولد خود بازگشته بود بنابراین یاد و خاطره آن می‌بایست برای صد سال در خاطرات می‌ماند که البته این آرزوی مسوولان یونانی بود. اما میراث المپیک برای آتنی‌ها جز ضرر چیز دیگر نداشت. چهار سال پس از پایان المپیک آتن ۲۱ ورزشگاه از ۲۲ ورزشگاه این رقابت‌ها بلااستفاده رها شد. بازی‌های المپیک آتن برای یونان ۴/۹میلیارد پوند هزینه در بر داشت که بخش اعظمی از این هزینه به دلیل حادثه ۱۱ سپتامبر صرف مسائل امنیتی شده بود.
در هر حال این المپیک یونان را زیر بار قرض بزرگی فرو برد. تنها چند ماه پس از بازی‌ها کسری بودجه برای هر خانوار یونانی به ۵۰هزار پوند رسید، این در هر حالی بود که نگهداری ورزشگاه‌های ساخته شده سالانه ۵۰۰ میلیون پوند هزینه به آتن تحمیل می‌کرد. مسوولان یونانی اعلام کرده‌اند برای خلاص شدن از هزینه‌های این استادیوم‌ها قصد فروش آنها را دارند اما تاکنون اقدامی در این‌باره صورت نگرفته است. البته رقابت‌های ورزشی المپیک آتن به بهترین شکل ممکن برگزار شد و تاسیسات زیربنایی این شهر خصوصا سیستم حمل و نقل زیرزمینی آن پیشرفت کرد اما مسوولان یونانی اکنون آرزو می‌کنند کاش هرگز آتن میزبان رقابت‌های سال ۲۰۰۴ نشده بود.
● سیدنی ۲۰۰۰
خوان آنتونیو سامارانش رئیس سابق کمیته بین‌المللی المپیک، رقابت‌های سیدنی را بهترین المپیک تاریخ دانست البته او چهار سال بعد هم همین حرف را در مورد المپیک آتن زد. در هر حال از المپیک سیدنی به عنوان یکی از شادترین المپیک‌ها که به بهترین شکل سازماندهی شده بود، یاد می‌شود. هشت سال بعد از اینکه کتی فریمن با کسب مدال طلا در دوی ۴۰۰ متر در خانه‌اش اشک را به چشمان یک میلیارد بیننده تلویزیونی آورد و استیور ردگریوهم در قایقش در المپیک تاریخ‌ساز شد تا استرالیایی‌ها هنوز هم از موفقیت آن دوران به خوبی یاد کنند اما تاثیرات مثبت این بازی‌ها برای ساکنان سیدنی چندان قابل ذکر نبود. در این المپیک هم همانند سایر المپیک‌ها هزینه نهایی از هزینه ابتدایی در نظر گرفته شده بسیار بیشتر شد. المپیک سیدنی ۶میلیارد دلار برای استرالیایی‌ها خرج داشت. سیدنی پارک استادیوم اصلی بازی‌ها پس از پایان المپیک بلااستفاده ماند، تا اینکه در سال ۲۰۰۵ تصمیم گرفته شد از این استادیوم برای کارهای تجاری استفاده شود.
● آتلانتا ۱۹۹۶
زمانی‌که کمیته بین‌المللی المپیک پیشنهاد آتن برای میزبانی المپیک را به‌خاطر ضعف در تاسیسات زیربنایی این شهر رد کرد، میزبانی بازی‌های ۱۹۹۶ را به آتلانتا که یک شهر مدرن آمریکایی و خانه کوکاکولا محسوب می‌شد، سپرد به امید اینکه تاسیسات آتلانتا جوابگوی این مسابقات بزرگ باشد اما دوازده سال پس از پایان این بازی‌ها تنها چیزی که از این المپیک در یادها ماند، بحران حمل و نقلی است که حتی بر بازی‌ها تاثیر گذاشت. تماشاگران برای رسیدن به بازی‌ها برای گرفتن بلیت قطار باید با هم می‌جنگیدند و اتوبوس‌ها جوابگوی خیل عظیم مسافران نبودند. انفجار یک بمب که منجر به کشته شدن یک نفر شد، حیثیت بازی‌های آتلانتا را زیر سوال برد.
یکی از نکات مثبت این المپیک حمایت مالی قوی از رقابت‌ها بود که بخش اعظم آن به‌خاطر کوکاکولا بود. استادیوم المپیک آتلانتا به‌گونه‌ای طراحی شده بود که پس از پایان بازی‌ها بتوان از آن استفاده کرد. دانشگاه جورجیاتک مسوولیت ساخت این استادیوم را برعهده گرفت که اکنون هم باشگاه‌های محلی و مدارس از آن استفاده می‌کنند. در حال حاضر هزاران دانشجوی جورجیا در دهکده سابق المپیک زندگی می‌کنند. در استادیوم سنتینال المپیک پارک که آن انفجار صورت گرفت خانه‌های بسیاری ساخته شد که باعث شد افراد جدیدی در این منطقه ساکن شوند. بازی‌های آتلانتا شاید شهرت خوبی نداشته باشد اما به گفته رئیس یکی از آژانس‌های توسعه این المپیک «میراثی از فرصت‌ها» را برای آتلانتا به‌جا گذاشت.
● بارسلون ۱۹۹۲
بازی‌های سال ۱۹۹۲ بارسلون را به یکی از مقصدهای محبوب میان توریست‌های اروپایی تبدیل کرد. این المپیک در عین حال چهره این شهر کاتالانی را تغییر داد. قبل از بازی‌ها یک خط آهن چهره ساحل مدیترانه‌ای بارسلون را تحت‌تاثیر قرار داده بود. اما برای برگزاری مسابقات دهکده المپیک در ۲مایلی ساحل احداث شد. از آن زمان به بعد تعداد رستوران‌های ساحل از هفت به هفتاد رسید. اما بازسازی‌ها به همین‌جا ختم نشد. یک بندر جدید ساخته شد و در تپه مشرف به شهر برخی از زیباترین ورزشگاه‌های تاریخ المپیک ساخته شد.
این بازی‌ها حتی چهره تجاری شهر را تغییر داد. در یک گزارش سالانه بارسلونا به عنوان چهارمین شهر برتر اروپا برای سرمایه‌گذاری و کارهای تجاری انتخاب شد. یکی از بزرگ‌ترین میراث بازی‌های المپیک بارسلون تاثیر آن بر ورزش اسپانیا بود. بسیاری از کارشناسان موفقیت‌های اخیر اسپانیایی‌ها در عرصه‌های ورزشی جهان را به دلیل بازی‌های ۱۹۹۲ می‌دانند. از جمله تاثیرات منفی المپیک برای مردم شهر بارسلون بالا رفتن قیمت مسکن در این شهر بود.
منبع: ایندیپندنت

مینا شرقی

منبع : روزنامه کارگزاران