یکشنبه, ۱۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 5 May, 2024
مجله ویستا

عود


عود
▪ شكل ظاهری
شكم این ساز بسیار بزرگ و گلابی شكل ،و دسته آن بسیار كوتاه است،به طوری كه قسمت اعظم طول سیم ها در امتداد شكم قرار گرفته است. سطح رویه شكم از جنس چوب است كه بر آن پنجره هایی مشبك ایجاد شده است. عود فاقد«دستان» و خرك ساز كوتاه و تا اندازه ای كشیده است. عود دارای ده سیم یا پنج سیم های دهگانه، یك گوشی مخصوص به خود دارد؛ گوشی ها در دو طرف جعبه گوشی (سر ساز) قرار گرفته اند.
عود بم ترین ساز بین سازهای زهی است؛ نت نویسی ان با كلید سل است كه صدای آن عملا یك«اكتاو» بم تر از نت نوشته شده حاصل می شود.
▪ كوك سیم های عود بدین قرار است:
سیم بم(سل پایین) معمولا نقش«وا خوان» دارد و گاه این سیم جفت نیست.
▪ وسعت ساز از این قرار است:
مضراب عود از پر مرغ (یا پر طاووس) تهیه شده است و گاه نیز نوازنده، با مضراب دیگری ساز را می نوازد.
صدای عود كمی خفه، نرم و غم انگیز ولی نسبته قوی است. این ساز نقش تكنواز و همنواز، هر دو را به خوبی می تواند ایفا كند.
عود،چنان كه گفته شده ،از اخلاف سازی قدیمی به نام«بربط» است؛از سوی دیگر،ممكن است با نام عربی خود(العود) به اروپا راه راه یافته و در انجا نام«لوت» گرفته باشد.(شباهت كلمه «العود در تلفظ عربی،یعنی تخفیف همزه اول- تقریبا لعود» و تشدید«د» آخر به صورت «ت» را با نام اسپانیایی این ساز،یعنی«laud» می توان احساس كرد) عود،سازی شهری است.
منبع : موزه سازهای کرمان