چهارشنبه, ۱۲ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 1 May, 2024
مجله ویستا

۲۸ آبان ـ ۱۹ نوامبر ـ پالایش دستگاه قضایی ایران ،تاسیس دیوان عالی تازه و بیانات دکتر مصدق در زمینه عدالت،آزادی و دمکراسی


۲۹ آبان ۱۳۳۱ دیوان عالی ایران با تركیب تازه آغاز بكار كرد. لطفی وزیر دادگستری وقت كه سرگرم پالایش دستگاه قضایی بود با استفاده از اختیارات قانونی دكتر مصدق، پنج روز پیش از این، دیوان عالی كشور و دادگاه انتظامی قضات را منحل ساخته بود زیرا كه بركناری قاضی نشسته امكان پذیر نبود، جز با انحلال واحد قضایی او . در طول این پنج روز قضات تازه شعب ۹ گانه دیوان عالی تعیین شدند. روز ۲۹ آبان ۱۳۳۱ تنها شعبه نهم هنوز تكمیل نشده بود.
محمد سروری رئیس شعبه اول قاعدتا رئیس دیوان عالی شد. دیوان عالی ایران در آن زمان ۴۸ قاضی داشت به این ترتیب: هر شعبه یك رئیس، سه مستشار و یك دادیار. سه قاضی دیگر دادستان دیوان عالی و معاونان او بودند. برای تعیین اعضای تازه دیوان عالی، از قضات بازنشسته نیز كه شهرت پرهیزگاری و بی نظر بودن داشتند استفاده شده بود.
لطفی برای باز گرداندن آنان به شغل قضاوت، حتی به منازلشان رفته و از آنان استدعای بازگشت كرده بود. تا این روز ( ۲۹ آبان ۱۳۳۱ ) هنوز تعیین قضات پنج گانه دادگاه انتظامی قضات كه نقش اساسی در حفظ دستگاه قضاوت از هرگونه آلودگی دارد تكمیل نشده بود. دكتر مصدق نخست وزیر وقت در آستانه فساد زدایی از قوه قضایی گفته بود كه برقرار كردن و حفظ دمكراسی واقعی در یك جامعه بدون وجود عدالت و آزادی در آن جامعه امكان پذیر نیست و عدالت عمومی و آزادی بدون داشتن یك دستگاه قضایی كار آمد و بی نظر به دست نمی آید و تنها قاضی عادل است كه می تواند در یك جامعه عدالت ریشه دار برقرار كند. دستگاههای اداری ما از دیر زمان شهرت آلودگی یافته اند و از اینجاست كه جامعه آلوده می شود و در چنین وضعیتی نمی توان انتظار وجود عدالت و آزادی را داشت كه قاضی عادل و از هرجهت خوب، می تواند فساد و كژی را از دستگاههای عمومی بزداید و بالطبع جامعه تمیز و آزاد شود و پیش بتازد و .... دكتر مصدق، خود استاد رشته حقوق در دانشگاه تهران بود.
منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز