حاج سید روح‌الله مصطفوی موسوی امام خمینی

جنسیت: مرد
نام پدر: آقا سید مصطفی فرزند آقا سید احمد
تولد و وفات: (۱۳۲۰ -۱۴۱۰) قمری
محل تولد: ایران - مرکزی - خمین
شهرت علمی و فرهنگی: عالم ، فقیه ، مرجع تقلید ، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران ، عارف و شاعر
در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش در چهل‌وهفت‌ سالگی به‌دست مالکین محلی کشته شد. و امام تحت سرپرستی و حضانت عمه و مادر و برادرش آیت‌الله پسندیده قرار گرفت. تحصیلات مقدماتی را در زادگاهش آموخت و در سال ۱۳۳۹ق برای ادامهٔ تحصیل رهسپار اراک شد. پنج سال در آنجا اقامت کرد و تا سطوح عالیه را خواند. با عزیمت آیت‌الله حائری یزدی در سال ۱۳۴۰ق به قم و بنا نهادن حوزهٔ علمیه ، در سال ۱۳۴۵ق به قم رفت و به تحصیل فلسفه و حکمت مشغول شد. فلسفه را از آیت‌الله شیخ محمدعلی شاه‌آبادی فرا گرفت. سپس به تحصیل دروس خارج از سطح پرداخت و از محضر آیت‌الله حائری کسب فیض نمود و به درجهٔ اجتهاد رسید. وی از محضر میر سید علی یثربی و حاج میرزا جواد ملکی تبریزی و آقا میرزا علی اکبر حکمی یزدی و حاج سید ابوالحسن رفیعی قزوینی و حاج شیخ محمدرضا نجفی مسجد شاهی و آقا میرزا محمدعلی ادیب تهرانی و حاج سیدمحمد تقی خوانساری و آیت‌الله بروجردی و حاج سید محسن امین و حاج شیخ عباس محدث قمی و سید ابوالقاسم دهکردی اصفهانی و حاج شیخ محمد تقی بافقی بهره‌مند گشت و اینان از مشایخ وی بودند. امام خمینی از سال ۱۳۶۸ق به تدریس "مفایه" و "منظومه" و "اسفار" و فقه و اصول پرداخت. وی علاوه بر علوم عقلی و نقلی ، تحصیل علم اخلاق را جزء دروس تحصیلی طلاب خود قرار داده بود و از دیرباز به تدریس اخلاق مشغول بود. در دورهٔ رضاخان درس اخلاق ایشان مدتی تعطیل شد و پس از سقوط رضاخان ، اتین درس مجدداً در مدرسهٔ فیضیه دایر گشت. وی علاوه بر مدرسهٔ فیضیه ، در مسجد سلماسی نیز تدریس می‌نمود. در سال ۱۳۴۰ش که تشکیل انجمن‌های ایالتی و ولایتی و لوایح شش‌گانه شاه مطرح شد ، با مخالفت جدی امام روبه‌رو گردید و در نتیجه حادثهٔ پانزدهم خرداد ۱۳۴۲ پیش آمد. امام به پادگان عشرت‌آباد منتقل و در آنجا زندانی شد. پس از چندی آزاد گردید و به قم مراجعت کرد. مخالفت ایشان با مسئلهٔ کاپیتولاسیون و سخنرانی وی در مسجد اعظم سبب شد که معظم‌له به ترکیه تبعید شود. پس از مدتی به نجف منتقل گشت و قریب پانزده سال در نجف اقامت گزید. از همین زمان عهده‌دار مبارزات سیاسی شد و در هر فرصتی با صدور اعلامیه‌ای مردم را به مبارزه تهییج می‌کرد. با درگذشت ناگهانی فرزند ایشان حاح سید مصطفی خمینی در سال ۱۳۵۶ش و برگزاری مراسم سوگواری ، تبلیغات علیه دستگاه هیئت حاکمه را دنبال کرد. به تدریج دامنهٔ تظاهرات به خیابان‌ها کشیده شد. در این زمان امام از نجف به پاریس رفت و مبارزات علیه شاه اوج گرفت و شاه مجبور به ترک کشور شد و امام به ایران بازگشت و جمهوری اسلامی را بنا نهاد و رهبری حکومت اسلامی ایران را تا ۱۴ خردادماه سال ۱۳۶۸ش که جان‌به‌جان‌آفرین تسلیم کرد ، خردمندانه عهده‌دار بود. پیکر پاک وی با مراسم باشکوهی در محلی که اکنون به‌نام مرقد مطهر معروف است دفن گردید. امام خمینی از آغاز جوانی به شعر و شاعری پرداخت. از آثار وی: "کشف‌الاسرار"؛ "تحریر‌الوسیله"؛ "کتاب الصلوهٔ"؛ "کتاب‌المکاسب"؛ "تهذیب الاصول"؛ "کتاب الطهارهٔ"؛ "کتاب الخلل"؛ "کتاب البیع" ، در پنج مجلد؛ "مصباح الهدایهٔ"؛ "چهل حدیث برگزیده در اخلاق" ، "آداب نماز"؛ "مجموعهٔ اشعار" ، که پس از رحلت ایشان در دسترس عموم مردم قرار گرفت.

منبع : مطالب ارسالی